احمد دهقان یکی از بهترین نویسندگان حوزه جنگ و ادبیات دفاع مقدس است. نویسندهای که دل نسلهای مختلفی را به قعر جبهههای جنگ در ۸ سال دفاع مقدس برده، حتی نسلهایی که تجربه و خاطرهای از جنگ نداشتهاند و هیچ آژیر خطری امنیت خاطرشان را خدشهدار نکرده است. او که برای نسلهای پس از انقلاب، نماد نویسنده و روایتگری صادق و بیحاشیه از جبهه و جنگ است، توانسته با روایتگری قوی خود صدای جنگ ناعادلانه ایران و عراق را به کشورهای مختلف جهان نیز برساند. چرا که اولین رمانش، «سفر به گرای ۲۷۰ درجه»، به زبان انگلیسی ترجمه شد و در حال حاضر در دانشگاه جرج واشنگتن دی سی، هاروارد، برکلی، ماریلند، ورمونت و کتابخانه کنگره واشنگتن دی سی موجود است. حال آغاز هفته دفاع مقدس، یکی از بهترین بهانهها برای مرور بهترین آثار این نویسنده برجسته است.
سفر به گرای ۲۷۰ درجه
همانطور که گفتیم این کتاب در سال ۱۳۷۵ منتشر شد و پس از برگزیده شدن به عنوان یکی از آثار جایزه ۲۰ سال داستاننویسی و انتخاب شدن به عنوان اثر برگزیده ۲۰ سال ادبیات پایداری، به زبان انگلیسی ترجمه و در کشورهای مختلف جهان نیز عرضه شد. این کتاب که به گفته خیلی از مخاطبان همچنان بهترین اثر احمد دهقان محسوب میشود، روایتگرا داستان ناصر، قهرمان اصلی کتاب است که با رها کردن درس راهی جبهه میشود و آنجا نزدیکترین دوستانش را از دست میدهد. یکی از نکات قابلتوجه درباره کتاب این است که نویسنده در کنار توصیفات تلخ و هراسانگیزش از صحنههای جنگ، با زبانی طنز جریان زندگی عادی در جبهه را هم نشان میدهد و مخاطب خود را متوجه وجوه انسانی جنگ میکند. وجوهی بیرحمانهترین ترکشهای جنگ هم نمیتوانند آن را از میان ببرند.
روزهای آخر
اهمیت کتاب «روزهای آخر» در روایت صاف و ساده نویسنده از افرادی است که در روزهای آخر جنگ مشغول دفاع از سرزمین مادریشان بودهاند. افرادی که همه زندگی خود را به کناری نهادند و با حضور در جبهه سعی کردند تا بخشی از سدی باشند که در روزها و ماههای پایانی جنگ اجازه ورود دوباره دشمن به خاک وطن را نمیداد. داستان افراد حاضر در صفحات این خاطرات از عمیلات بیتالمقدس ۷ شروع میشود و تا روزهای پایانی جنگ را در برمیگرد. به همین خاطر یکی از متفاوتترین روایتهایی است که میتوانید از جنگ ۸ ساله ایران و عراق بخوانید. البته یادتان باشد این کتاب حاصل یادداشتها و خاطرات احمد دهقان در سالهایی است که هنوز نویسنده نشده بود. پس نمیتوان انتظار ادبیات غنی و قابلتوجهی در آن داشت.