اتریوم چیست؛ نحوه کارکرد اتریوم و تفاوت آن با بیت کوین

وقتی از جنبه ارز دیجیتال به موضوع نگاه می‌کنیم، شاید اتریوم و بیت کوین شباهت‌هایی داشته باشند، اما آنها ۲ پروژه با اهداف مختلف هستند. با اینکه بیت کوین تا حالا خود را به‌عنوان یک ارز دیجیتال موفق نشان داده است، اما اتریوم بستری است با اهداف مختلف که ارز دیجیتال خود را نیز دارد که بخشی از اپلیکیشن قراردادهای هوشمند این شبکه است.

حتی وقتی ارزهای دیجیتال بیت کوین و اتر را با هم مقایسه می‌کنیم، تفاوت‌های زیادی وجود دارد. به‌عنوان مثال بیت کوین به‌طور کلی ۲۱ میلیون ذخیره سکه دارد، اما میزان ذخیره اتر ایجادشدنی عملا بی‌نهایت است. زمان ایجاد هر بلاک بیت کوین حدود ۱۰ دقیقه است، این زمان برای اتریوم حدود ۱۲ ثانیه است که نشان از زمان کمتر برای تأیید بلاک‌ها دارد.

از طرفی استخراج بیت کوین نیازمند قدرت رایانه‌ای و الکتریسیته‌ای زیادی است که تنها در مزارع صنعتی استخراج بیت کوین قابل‌دسترس است. اما الگوریتم اثبات کار اتریوم اجازه می‌دهد تا افراد عادی هم بتوانند دست به استخراج آن بزنند.

مهم‌ترین تفاوت بین این دو، کدهای داخلی اتریوم است که براساس ماشین تورینگ کامل ایجاد شده‌اند، یعنی هر چیزی می‌تواند در شبکه محاسبه شود تا زمانی که قدرت پردازشی و زمان موردنیاز موجود باشد. بیت کوین این قابلیت را ندارد. با اینکه این قابلیت باعث می‌شود که کاربران اتریوم از بی‌نهایت امکان برخوردار باشند، اما این پیچیدگی می‌تواند مشکلات امنیتی ایجاد کند.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

همان‌طور که قبلا اشاره شد، اتریوم از پروتکل بیت کوین یا همان بلاک چین استفاده می‌کند، اما آن را برای انجام کارهایی فراتر از تراکنش‌های مالی تغییر داده است. تنها شباهت این دو بلاک چین در این است که تمام تاریخچه تراکنش‌ها را ذخیره می‌کنند، اما بلاک چین اتریوم کارهایی بیشتری انجام می‌دهد.

جدا از تاریخچه تراکنش‌ها، هر نود روی شبکه اتریوم باید آخرین تغییرات صورت‌گرفته، اطلاعات کنونی هر قرارداد هوشمند شبکه، باقی‌مانده حساب هر کاربر و محل و کد هر قرارداد هوشمند را دانلود کند.

می‌توان بلاک چین اتریوم را به‌عنوان یک ماشین حالات متناهی تراکنش‌ها توصیف کرد. در علوم رایانه، منظور از ماشین حالات متناهی این است که چیزی می‌تواند یک سری از ورودی‌ها را بخواند و براساس آن ورودی‌ها به یک شرایط جدید گذار کند. وقتی تراکنش‌ها اجرا شدند، ماشین به یک حالت دیگر گذار می‌کند.

هر حالت اتریوم حاوی میلیون‌ها تراکنش‌ است. این تراکنش‌ها در گروه‌هایی به‌نام بلاک جمع‌آوری می‌شوند که هر بلاک به بلاک قبلی خود زنجیر می‌شود. اما قبل از اینکه تراکنش بتواند به دفتر کل اضافه شود، ابتدا باید تأیید شود که برای انجام این کار فرایندی به‌نام استخراج یا ماینینگ باید صورت بگیرد.

استخراج فرایندی است که وقتی یک گروه از نودها از قدرت پردازشی خود برای تکمیل پروتکل اثبات کار استفاده می‌کنند که درواقع یک پازل ریاضی است. هر چقدر این قدرت پردازشی بیشتر باشد، پازل نیز زودتر حل می‌شود. پاسخ به این پازل همان اثبات کار است و تضمین‌کننده اعتبار بلاک خواهد بود.

ماینرهای زیادی در سراسر دنیا با هم رقابت می‌کنند تا بلاک جدید را ایجاد و تأیید کنند. هر زمان که این کار صورت بگیرد، یک توکن اتر هم ایجاد می‌شود و به ماینر پاداش داده می‌شود. ماینرها ستون فقرات شبکه اتریوم هستند؛ چراکه نه‌تنها تراکنش‌ها و هر عملیاتی را تأیید می‌کنند، بلکه باعث ایجاد توکن‌های جدید شبکه نیز می‌شوند.

از اتریوم می‌توان چه استفاده‌هایی کرد؟

اتریوم به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را ایجاد و راه‌اندازی کنند. هر سرویس متمرکزی می‌تواند با استفاده از اتریوم غیرمتمرکز شود. تنها چیزی که می‌تواند ساختن اپلیکیشن‌های جدید را محدود کنند، خلاقیت سازنده اپلیکیشن است.

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز این ظرفیت را دارند که رابطه بین شرکت‌ها و کاربران را به‌طور کلی تغییر دهند. این روزها سرویس‌های زیادی وجود دارند که از دو طرف معامله فقط برای یک سپرده، نرخ تراکنش طلب می‌کنند. از طرف دیگر بلاک چین اتریوم، مشتری‌ها را قادر می‌سازد تا مبدأ اصلی محصولات خریداری‌شده را ردیابی کنند. اجرای قراردادهای هوشمند اجازه انجام سریع و ایمن معاملات را بدون دخالت یک میانجی امکان‌پذیر می‌کند.

فناوری بلاک چین نه‌تنها پتانسیل این را دارد که سرویس‌هایی برپایه وب را به‌طور کلی تغییر دهد، بلکه می‌تواند صنایعی را که سابقه طولانی دارند، به‌طور کلی تغییر دهد. به‌عنوان مثال، در صنعت بیمه عمر آمریکا حدود ۷ میلیارد دلار پول وجود دارد که می‌تواند به صورت شفاف و عادلانه از طریق بلاک چین دوباره توزیع شود. همچنین با اجرای قراردادهای هوشمند، مشتری‌ها می‌توانند در صورت رعایت شرایط قرارداد، به‌صورت آنلاین درخواست بیمه خود را ثبت و آن را آنلاین پرداخت کنند.

بلاک چین اتریوم می‌تواند توانایی‌های ذاتی خود مثل اعتماد، شفافیت، امنیت و عملکرد بهینه را به هر سرویس، کسب‌وکار و صنعتی بیاورد.

از اتریوم می‌توان برای ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار (DAO) استفاده کرد که کاملا شفاف و مستقل از هر نوع دخالتی عمل می‌کنند. DAO به‌وسیله کدهای برنامه‌نویسی‌شده و مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند اداره می‌شود که روی بلاک چین ثبت شده‌اند. DAO ایجاد شده است تا نیاز به فرد یا گروهی از افراد را برای کنترل از بین ببرد.

مالکیت DAO در اختیار افرادی است که توکن‌های آن را خرید کرده‌اند. البته میزان توکن‌های خریداری‌شده برابر با سهام مالکیت از DAO نیست. توکن‌ها میزان مشارکت افراد در پروژه هستند که به آنها حق رأی می‌دهد.

مزایای اتریوم

بستر اتریوم حاوی تمام منافعی است که از بلاک چین متصور هستیم. این بستر در برابر هر نوع دخالت طرف سوم، مصون است. یعنی تمام اپلیکیشن‌های غیر متمرکز و DAO که در سیستم قرار دارند، توسط هیچ کس کنترل نمی‌شوند.

هر پروژه بلاک چین براساس یک سری قوانین مورد توافق ایجاد شده است: یعنی تمام نودهای سیستم باید برای هر تغییری که صورت می‌گیرد، موافقت خود را ابراز کنند. این قابلیت، جلوی کلاه‌برداری، فساد و دخالت بیرونی را می‌گیرد.

تمام این بستر غیر متمرکز است یعنی: هیچ نقطه‌ای برای شکست وجود ندارد، همه اپلیکیشن‌ها همیشه آنلاین هستند و خاموش نمی‌شوند. در ضمن ذات غیر متمرکز و امنیت رمزنگاری شده باعث شده تا شبکه اتریوم در برابر هر نوع حمله هکری محافظت شود.

معایب اتریوم

با اینکه قراردادهای هوشمند می‌خواهند شبکه را در برابر دخالت بیرونی محافظت کنند، مفید بودن آنها بستگی به افرادی دارد که کدهای آن را نوشته‌اند. همیشه جای خطای انسانی وجود دارد و هر نوع خطایی در کدها می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار بگیرد. اگر چنین چیزی رخ دهد، هیچ راه مستقیمی برای جلوگیری هکر از حمله یا سوءاستفاده از اشتباه وجود ندارد. تنها راه مقابله این است که همه به توافق برسند و کدها را دوباره بنویسند. هر چند این برخلاف ماهیت بلاک چین است؛ چراکه قرار بود بلاک چین تغییرناپذیر و ایمن باشد.

در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۱۶ حمله‌ای هکری به یک DAO صورت گرفت و بیش از ۳٫۶ میلیون توکن اتر به سرقت رفت. هکر از باگی به‌نام «تماس مجدد» در کدها استفاده کرده و حساب DAO را به یک DAO دیگر که دارای ساختاری مشابه بود، منتقل کرده بود. از دست دادن سرمایه DAO تنها مشکلی نبود که پیش آمد. اعتماد کاربران به کل شبکه اتریوم هم در معرض خطر قرار گرفت و ارزش اتر از ۲۰ به ۱۳ دلار کاهش پیدا کرد.