محال است اهل شکلات صبحانه باشید و ادعا کنید که تابهحال نوتلا نخوردهاید! این شکلات محبوب در سراسر جهان دارای طرفداران پروپاقرصی است که هرگز به نوتلا نه نمیگویند. طبق ادعای شرکت تولیدکننده، اگر همهی ظرفهای نوتلاهای تولیدشده در فقط یک سال را کنار هم بچینید، میتوانید کمربندی نوتلایی بزرگتر از محیط زمین بسازید. در ایران نیز پدیدهی نوتلاخواری بهویژه زمانی به اوج خود رسید که یکباره سروکلهی نوتلابارها پیدا شد و مصرف دسرهای نوتلایی را بیشازپیش رواج داد. جالب اینجاست که بسیاری از مردم تصور میکنند که چون شکلات نوتلا فندقی است، پس دلیلی ندارد که سالم نباشد. همراه ما باشید، در این مطلب قصد داریم به تشریح ارزش غذایی و مواد تشکیل دهنده نوتلا بپردازیم تا بینیم آیا این خوراکی در رژیم غذایی سالم میگنجد یا خیر.
نوتلا چیست؟
نوتلا نوعی کرم کاکائویی فندقی شیرینشده است که توسط شرکت ایتالیایی فِرِرو (Ferrero) تولید میشود. این شرکت که سومین تولیدکنندهی بزرگ شکلات در جهان است، در دوران جنگ جهانی دوم بهدست پییترو فِرِرو (Pietro Ferrero)، نانوای خوشذوق ایتالیایی، بنیان گذاشته شد. چون کاکائوی کافی در آن دوران یافت نمیشد، فِرِرو جالب دید که به کرم شکلات پودر فندقاضافه کند تا پودر کاکائوی کمتری استفاده شود.
امروزه نوتلا در سراسر جهان برند نامآشنایی است و روزبهروز نیز بر محبوبیتش در میان مردم اضافه میشود. نوتلا را معمولا روی نان تست، پنکیک و وافِل میمالند، اما بهطورکلی افزودنی پرمصرفی است که در دستورهای بسیار مختلفی کاربرد دارد. این محصول بیشتر بهعنوان تاپینگ یا رومال دسر شناخته میشود، اما شرکت فِرِرو در تلاش است که نوتلا را بهعنوان تاپینگ صبحانه و چیزی شبیه مربا جا بیندازد.
شاید این تغییر خیلی مهم بهنظر نرسد، درحالیکه اتفاقا تغییر قابل تأملی است و میتواند روی برداشت مصرفکنندگان از ارزش غذایی این محصول تأثیر بگذارد. درصورتیکه نوتلا از تاپینگ دسر به تاپینگ صبحانه تغییر پیدا کند، شرکت میباید برچسب اطلاعات غذایی محصول را بهروزرسانی کند.
این اطلاعات هماکنون برحسب ۲ قاشق غذاخوری (۳۷ گرم) در هر وعده محاسبه شدهاند، اما برای تاپینگ صبحانه باید برحسب ۱ قاشق غذاخوری (۱۸.۵ گرم) در هر وعده محاسبه شوند. بنابراین چون اندازهی وعده کاهش مییابد، قاعدتا مقدار محاسبهشدهی کالری، قند و چربی نیز در هر وعده کاهش خواهد یافت. مشکل اینجاست که بسیاری از مصرفکنندگان در مطالعهی دقیق برچسب اطلاعات غذایی تنبلی میکنند و ممکن است که ارزش غذایی محصول را بدون دقت به اندازهی هر وعده متوجه شوند.
اگر دقت کرده باشید، نوتلا در تبلیغات بهعنوان یک صبحانه سالم و سریع بهویژه مخصوص کودکان معرفی میشود، این درحالی است که بهدلیل قند بالا انتخاب چندان مناسبی برای وعدهی آغازین روز نیست.
ارزش غذایی و ترکیبات نوتلا چیست؟
فرمول ساخت نوتلا از ترکیبات سادهای تشکیل شده است که عبارتند از:
- شکر: بیشترین قسمت نوتلا را شکر تشکیل میدهد. محتویات قندی نوتلا یا حاصل چغندرقند است یا نیشکر که البته به کشور تولیدکنندهی آن بستگی دارد.
- روغن پالم: روغن پالم یا نخل نوعی روغن گیاهی است که از میوهی درخت نخل گرفته میشود. بافت کرمی و پخشپذیری نوتلا نیز دقیقا بهدلیل وجود روغن پالم است.
- فندق: در ترکیبات نوتلا از خمیر ۱۰۰ درصد خالص فندق استفاده میشود. هر ظرف نوتلا حاوی تقریبا ۵۰ عدد فندق شیرین خمیرشده است.
- کاکائو: بیشتر دانههای کاکائوی مصرفشده در تولید نوتلا از آفریقای غربی تأمین میشود. دانههای کاکائو را پس از فرآوری و تبدیل به پودر کاکائو با سایر مواد ترکیب میکنند تا طعم آشنای شکلات بهخود بگیرد.
- شیر خشک بدون چربی: این ماده حاصل حذف آب از شیر پاستوریزهی بدون چربی است. ماندگاری شیرخشک از شیر معمولی بسیار بالاتر است و نیازی به نگهداری در یخچال ندارد.
- لِسیتین سویا: لِسیتین سویا نوعی مادهی اِمولوسیونکننده است، به این معنی که مانع تفکیک ترکیبات و حفظ بافت لطیف و منسجم نوتلا میشود. این مادهی چرب از دانههای سویا گرفته میشود و ازجمله افزودنیهای رایج بهشمار میرود.
- وانیلین: وانیلین نوعی مادهی طعمدهنده است که بهطور طبیعی در عصارهی دانهی وانیل وجود دارد، اما در ترکیبات نوتلا از وانیلین مصنوعی استفاده میشود.
با اینکه نوتلا اساسا بهعنوان شکلات فندقی تبلیغ میشود، اما اگر به برچسب اطلاعات غذایی نوتلا دقت کنید، خواهید دید که شکر نخستین مادهی ذکرشده در فهرست ترکیبات آن است، چراکه ۵۷ درصد وزن نوتلا در اصل از شکر تشکیل میشود.
۲ قاشق غذاخوری نوتلا (۳۷ گرم) حاوی مقادیر زیر است:
- کالری: ۲۰۰؛
- چربی: ۱۲ گرم؛
- قند: ۲۱ گرم؛
- پروتئین: ۲ گرم؛
- کلسیم: ۴ درصد شاخص نیاز روزانه (RDI)؛
- آهن: ۴ درصد شاخص نیاز روزانه (RDI).
درست است که در نوتلا مقادیری کلسیم و آهن نیز وجود دارد، اما درعوض مقادیر کالری، چربی و قند در این محصول بهقدری زیاد است که باعث میشود نوتلا دارای ارزش غذایی چندانی نباشد.
آیا نوتلا خوراکی سالمی است؟
نوتلا اغلب بهعنوان صبحانهای ساده و سریع تبلیغ میشود که از ترکیبات سالم و باکیفیتی مانند فندق و شیر خشک برخوردار است، اما هرگز در تبلیغات نوتلا به سایر ترکیبات این محصول ازجمله شکر و روغن فراوان که اتفاقا درصد بیشتری از آن را تشکیل میدهند، هیچ اشارهای نمیشود. در طعم لذیذ نوتلا هیچ شکی نیست، ولی این خوشمزگی چیزی از واقعیت ناسالم نوتلا کم نمیکند.
مضرات نوتلا
۱. قند بالا
همانطور که گفتیم، شکر بیشترین قسمت نوتلا را تشکیل میدهد. هر ۲ قاشق غذاخوری نوتلا (۳۷ گرم) حاوی ۲۱ گرم قند یا معادل ۵ قاشق چایخوری شکر است. حتما میدانید که مصرف مواد غذایی حاوی قند اضافه چقدر برای سلامتی مضر است. بنابر توصیهی انجمن قلب آمریکا، زنان و کودکان نباید بیشتر از ۶ قاشق چایخوری قند افزوده (۲۵ گرم) در روز مصرف کنند. این مقدار برای مردان ۹ قاشق چایخوری (۳۸ گرم) توصیه شده است. با این اوصاف، خانم یا کودکی که در وعدهی صبحانه فقط ۲ قاشق غذاخوری نوتلا (۳۷ گرم) مصرف کند، بهراحتی به خط قرمز مقدار مجاز مصرف قند افزوده در روز نزدیک میشود.
مصرف بیرویهی قند افزوده با بیماریهای مختلفی ازجمله چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی، بیماری های کبدی، زوال عقل و حتی برخی انواع سرطان مانند سرطان مری در ارتباط است. همچنین قند افزوده ازجمله عوامل اصلی چاقی کودکان بهشمار میرود. پس جای تردید نیست که در مصرف مواد غذایی حاوی قند افزوده باید احتیاط کرد، حتی اگر نوتلا باشد!
۲. کالری و چربی بالا
فقط ۲ قاشق غذاخوری نوتلا (۳۷ گرم) کافی است تا ۲۰۰ کالری در بدن ذخیره کنید. ازآنجاکه نوتلا بافت کرمی شیرینی دارد، خیلیها بیش از این مقدار مصرف میکنند و قاعدتا کالری بهمراتب بیشتری نیز وارد بدنشان میشود. این درحالی است که مصرف روزانهی ۲ یا بیشتر از ۲ قاشق غذاخوری نوتلا با عوارضی مانند اضافهوزن همراه است و این خطر خصوصا در کودکان باید جدیتر گرفته شود.
اما چرا نوتلا اینقدر پرکالری است؟ کالری زیاد نوتلا از چربی بالای آن نشئت میگیرد. پس از قند، روغن پالم دومین مادهی اصلی تشکیلدهندهی نوتلاست. بدن ما انسانها قطعا بینیاز از چربی نیست، اما چربی بیشازحد میتواند به اضافهوزن و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت و برخی انواع سرطان بینجامد.
نوتلا «طبیعیتر» از محصولات مشابه
تبلیغات نوتلا غالبا بر سادگی و کیفیت ترکیبات آن تأکید دارند. بهغیر از وانیلین که نوعی مصنوعی از طعمدهندهی وانیل است، سایر ترکیبات نوتلا از مواد طبیعی تشکیل شدهاند. برخی بر این باورند که نوتلا حداقل بهعلت ترکیبات ساده و محدود آن انتخاب مناسبتری در مقایسه با سایر کرمهای با درصد فرآوری بالاست.
برای مثال، اگر نوتلا را با خیلی از آیسینگها و فراستینگها (هر دو از انواع کرمهای تزئینی کیک و شیرینی بهشمار میروند) مقایسه کنیم، خواهیم دید که نوتلا از ترکیبات محدودتری تشکیل شده است و مثلا حاوی شربت ذرت که فروکتوز خیلی بالایی دارد یا روغنهای هیدروژنه و رنگهای خوراکی مصنوعی که برای سلامتی مضرند، نیست. بنابراین نوتلا میتواند انتخاب جذابتری خصوصا برای آندسته از مصرفکنندگانی باشد که از مصرف مواد غذایی شدیدا فرآوریشده یا حاوی ترکیبات مصنوعی متعدد پرهیز میکنند.
نوتلا جایگزین کرهی آجیل نیست
با اینکه نوتلا حاوی خمیر فندق است، اما نباید بهعنوان جایگزین کرهی طبیعی مغزهایی مانند بادام زمینی، بادام درختی یا بادام هندی مصرف شود. کالری و چربی کرهی بادام نیز کم نیست، اما این قبیل کرهها بهمراتب از نوتلا سالمترند. برخی انواع کرههایی که از مغرها گرفته میشوند نیز ممکن است حاوی روغن و قند افزوده باشند، اما انواع طبیعی کرهی آجیل معمولا فقط از خود مغز و گاهی مقداری نمک تشکیل میشوند.
برای مثال، هر ۲ قاشق غذاخوری کرهی بادام درختی طبیعی (۳۲ گرم) حاوی مقادیر زیر است:
- کالری: ۲۰۰؛
- چربی: ۱۲ گرم؛
- پروتئین: ۵ گرم؛
- قند: کمتر از ۱ گرم؛
- منگنز: ۳۸ درصد شاخص نیاز روزانه (RDI)؛
- منیزیم: ۲۴ درصد RDI؛
- فسفر: ۱۶ درصد RDI؛
- مس: ۱۴ درصد RDI؛
- ریبوفلاوین (ویتامین ب۲): ۱۲ درصد RDI؛
- کلسیم: ۸ درصد RDI؛
- فولات: ۶ درصد RDI؛
- آهن: ۶ درصد RDI؛
- پتاسیم: ۶ درصد RDI؛
- زینک: ۶ درصد RDI.
همانطور که میبینید، کرهی طبیعی بادام درختی حاوی بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز بدن است. همچنین قند اغلب کرههای آجیل کمتر از ۱ گرم در هر وعده است، درحالیکه هر وعدهی نوتلا دستکم ۵ قاشق چایخوری شکر (۲۱ گرم) در بدن انباشته میکند. بنابراین کرهی طبیعی مغزها خیلی سالمتر و مغذیتر از نوتلاست.
بالاخره نوتلا بخوریم یا نه؟
مشکل اینجاست که نوتلا به پای ثابت صبحانهی بسیاری از خانوادهها تبدیل شده است. مصرف روزمرهی نوتلا باعث افزایش میزان قند افزودهی مصرفی در هر روز میشود و این درحالی است که بیشتر مردم در مصرف قند افزوده از حد مجاز فراتر میروند.
برای مثال، گفتیم که بنابر توصیهی انجمن قلب آمریکا، زنان و کودکان نباید بیشتر از ۶ قاشق چایخوری قند افزوده (۲۵ گرم) در روز مصرف کنند و مردان نیز تا حداکثر ۹ قاشق چایخوری (۳۸ گرم) مجازند. اما برای مثال، میانگین آمریکاییها ۱۹٫۵ قاشق چایخوری (۸۲ گرم) قند افزوده در روز مصرف میکنند و این مقدار در کودکان آمریکایی روزانه حدود ۱۹ قاشق چایخوری است.
نیازی به گفتن نیست که در مصرف مواد غذایی قندی باید محتاطتر بود. تا حد امکان سعی کنید که به مصرف مواد غذایی کمقندتر روی بیاورید و مصرف نوشیدنیهای شیرینشده را به حداقل برسانید. درمورد نوتلا هم باید بگوییم که اگرچه بهعنوان کرم صبحانه تبلیغ میشود، اما بهتر است که این محصول را بهعنوان کرم دسر و با رعایت اعتدال مصرف کنید. بههرحال اگر عاشق نوتلا هستید، اشکالی ندارد که هرازگاهی خودتان را به خوردنش دعوت کنید. ولی اینکه گول تبلیغات را نخورید و آگاه باشید که نوتلا درمجموع انتخاب سالمی برای رژیم غذایی خودتان و کودکتان نیست.
کلام آخر
هرقدر هم که نوتلا خوشمزه باشد، این واقعیت را که پر از قند، چربی و کالری است، نباید نادیده گرفت. پس بهنفع سلامتی خودتان است که از مصرف صبحانهای نوتلا بپرهیزید و درعوض هرازگاهی از این کرم کاکائویی هوسانگیز در کنار دسر، آن هم بهمقدار متعادل، مصرف کنید.