دکوپاژ روی چوب هنری بسیار قدیمی و از دوران ویکتوریا است. در آن زمان، زنان اوقات فراغت خود را با کارهای هنری تزیینی، مانند دکوپاژ و نقاشی چینی، پر می‌کردند. در این مقاله، با روش انجام‌دادن دکوپاژ روی چوب آشنایتان می‌کنیم.
هنر دکوپاژ دقیقا چیست؟
دکوپاژ هنری است که در آن، تزیینات کاغذی را روی سطحی سخت، مانند چوب یا شیشه، می‌چسبانند. روش‌های اصلی کار دکوپاژ زنان در دوران ویکتوریا مانند روش‌هایی است که اکنون هم استفاده می‌شوند. آنها معمولا روی جعبه‌های جواهرات، میزها و دیگر وسایل ظریف چوبی که از وسایل اصلی خانه‌های آن دوران بودند، هنر دکوپاژ را انجام می‌دادند.
در اینجا، روش انجام‌دادن دکوپاژ روی چوب را توضیح می‌دهیم.
لوازم کار دکوپاژ روی چوب
برای کار دکوپاژ روی چوب ابتدا لوازم موردنیازتان را طبق فهرست زیر آماده کنید.
سطح کار دلخواه
سطح کار موردنظرتان را انتخاب کنید. این سطح می‌تواند هرچیزی باشد، از مبلمان گرفته تا آلبوم عکس، قاب‌عکس، جعبه، گلدان، آینه، جلد کتاب، چمدان، ظرف یا هر سطح دیگری که می‌خواهید. در اینجا می‌خواهیم هنر دکوپاژ روی چوب را به شما بیاموزیم؛ بنابراین باید سطحی چوبی را در نظر بگیرید.
تصاویر دلخواه
انتخاب‌ها بی‌نهایت‌اند. هر تصویری را که دوست دارید (مثلا از میان عکس‌های شخصی‌تان)، می‌توانید برای دکوپاژ استفاده کنید. این تصاویر را می‌توانید از روی کاغذ، پارچه، کارت‌ها، بروشورهای سفر و هر جای دیگر برش بزنید و بردارید. در فروشگاه‌ها نیز کاغذ و تصاویر مخصوص دکوپاژ وجود دارد که می‌توانید با خرید آنها، کار دکوپاژ روی چوب را انجام دهید.
روغن‌جلا
اگر می‌خواهید کار دکوپاژ را با روش قدیمی جلادادن انجام دهید، باید از محصولات جلادادن مانند روغن‌جلا استفاده کنید. درغیراین‌صورت، محصولاتی ساده برای انجام‌دادن دکوپاژ وجود دارد که می‌توانید بخرید؛ اما برای حرفه‌ای‌شدن کار دکوپاژ، بهتر است از روش قدیمی جلادادن استفاده کنید که در ادامه توضیح می‌دهیم.
سایر لوازم
لوازم بالا برای انجام‌دادن دکوپاژ ضروری است و با تهیه آنها می‌توانید دکوپاژ کنید. اما وسایل دیگری هم هستند که استفاده از آنها دکوپاژ را برایتان راحت‌تر می‌کند. از این وسایل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاغذتاکن: از این ابزار می‌توانید برای صاف‌کردن سطح کاغذی که پشت آن را چسب مالیده‌اید، استفاده کنید. همچنین می‌توانید چسب‌های اضافه را به‌کمک آن بردارید.
- برس فوم: با استفاده از برس فوم می‌توانید چسب را به‌راحتی به پشت کاغذی که برای دکوپاژ آماده کرده‌اید، بمالید. اگر برس فوم ندارید، می‌توانید از برس‌های نقاشی یا گوش‌پاک‌کن استفاده کنید.
- قیچی: برای درآوردن تصاویر از روی کاغذ یا پارچه یا هر وسیله دیگر، قیچی لازم دارید. می‌توانید علاوه بر قیچی، از چاقوهای تیز یا کاتر هم استفاده کنید.
- موچین: وقتی می‌خواهید تصاویر کوچک را سر جای موردنظرتان قرار دهید، موچین بسیار به کارتان می‌آید.
- پارچه مرطوب: بهتر است موقع کار، پارچه‌ای مرطوب کنار خود داشته باشید تا هر زمان لازم شد، مثلا وقتی زیادی چسب ریختید، سطح کار را تمیز کنید. پارچه باید فقط کمی مرطوب باشد. مراقب باشید از پارچه کاملا خیس استفاده نکنید که دکوپاژتان را خراب می‌کند.
مراحل کار دکوپاژ روی چوب
وقتی تمام اقلام موردنیاز را تهیه کردید، دکوپاژکردن را طبق مراحل زیر انجام دهید. اگر کل فرایند را به‌خوبی انجام دهید، در پایان کار، اثر هنری زیبایی خلق خواهید کرد.
قدم اول: صاف‌کردن سطح کار
اولین قدم برای شروع دکوپاژ، صاف‌کردن سطح چوبی است که می‌خواهید کار دکوپاژ را روی آن انجام دهید. این کار را با ورق سنباده انجام دهید. آن‌قدر روی سطح چوب سنباده بکشید تا کاملا صاف و بدون خش شود.
اگر روی چوب، برآمدگی یا خراش‌های بزرگی وجود دارد که باید آنها را سنباده بکشید، ابتدا از سنباده‌ای با دانه‌های زبر یا متوسط استفاده کنید و بعد از اینکه سطح کار کمی صاف و آماده شد، از سنباده‌های نرم‌تر استفاده کنید.
پس از سنباده، باید با پارچه‌ای که تمام گردوغبار ناشی از سنباده را به‌خوبی به خود می‌گیرد، سطح کار را کاملا تمیز کنید. حتی کمترین گرد چوب به‌جای‌مانده از سنباده، کار دکوپاژ را خراب می‌کند.
قدم دوم: آماده‌کردن تصاویر
تصاویری را که برای طراحی در نظر گرفته‌اید، روی برگه‌های نازک قرار دهید و برش بزنید. بهتر است تا جایی که می‌توانید از کاغذهای بسیار نازک برای دکوپاژ استفاده کنید؛ چون این کاغذها بسیار صاف و مسطح روی کار قرار می‌گیرند و بنابراین برای صیقلی‌کردن سطح کار و به‌خوبی قراردادن تصاویر روی آن، به تلاش کمتری نیاز خواهید داشت.
قدم سوم: صیقلی‌کردن سطح کار
سطح چوبی را که می‌خواهید کار دکوپاژ را روی آن انجام دهید، با استفاده از روغن‌جلا کاملا صیقلی کنید. بگذارید روغن‌جلا، بنا بر راهنمایی‌های کارخانه سازنده آن، خشک شود. پس از آن، با سیم نرم ظرف‌شویی روی سطح کار بکشید. البته این کار را برای تمیزشدن انجام نمی‌دهید و منظور از آن، بیشتر صیقلی‌کردن سطح کار است. اکنون سطح کار آماده قراردادن تصاویری است که قبلا برش زده‌اید.
قدم چهارم: مرتب‌کردن تصاویر برای دکوپاژ روی چوب
تصاویری را که از قبل آماده کرده‌اید، مطابق طرح دلخواهتان روی سطح آماده‌شده چوب بچینید. مراقب باشید طرحتان را درست همان‌طور که می‌خواهید، آماده کنید؛ چون بعد از اینکه به تصاویر روغن‌جلا زدید، دیگر نمی‌توانید طرحتان را تغییر دهید.
پس از اینکه از جای تصاویرتان مطمئن شدید، پشت هرکدام از آنها چسب بمالید و روی سطح کار بچسبانید. سپس سیم نرم ظرف‌شویی را با ملایمت روی آن بکشید تا تصاویر کاملا روی سطح کار بخوابند. پس از آن، حداقل ۲۴ ساعت صبر کنید تا کار کاملا خشک شود.
قدم پنجم: پایان کار دکوپاژ روی چوب
پس از اینکه مرحله اول روکش و جلادادن سطح دکوپاژ تمام و کار خشک شد، این عمل را چند بار دیگر هم انجام دهید و بعد از هر بار جلادادن، بگذارید روکش کاملا خشک شود.
در هر مرحله، ابتدا با سیم نرم ظرف‌شویی سطح کار را جلا دهید. سپس آن را تمیز و دوباره روکش کنید. با تکرار این مراحل، تصاویر کاملا روی سطح چوب قرار می‌گیرند و دیگر لبه‌های کاغذها مشخص نخواهند بود و کاملا با سطح چوب یکی می‌شوند.
در دکوپاژهایی که از روش جلادادن استفاده می‌شود، روغن‌جلاها ضدآب هستند و دربرابر ریخته‌شدن مایعات یا لکه‌ها مقاومت می‌کنند، مانند هر محصول چوبی دیگری که به‌خوبی جلا داده شده است. به‌این‌ترتیب، این آثار سال‌های زیادی باقی می‌مانند و حتی نسل‌به‌نسل در خانواده دست‌به‌دست می‌شوند.
کلام آخر
دکوپاژ روی چوب اگر به‌درستی انجام شود، روندی طولانی دارد. تکنیک جلادادن یکی از روش‌های قدیمی‌ای است که باعث می‌شود به نتیجه‌ای عالی و با کیفیتی چشمگیر دست یابید. قطعات دکوپاژشده متنوعی در موزه‌ها وجود دارد که با همین روش انجام شده‌اند.
اما اگر می‌خواهید کار دکوپاژ را راحت‌تر انجام دهید، می‌توانید از جلادادن بر پایه آب یا محصولاتی که برای دکوپاژکردن تولید شده‌اند، استفاده کنید. نتیجه کار با استفاده از این محصولات کمی متفاوت خواهد بود. درواقع، تقریبا شبیه هنر دستی خواهد شد و بیشتر مناسب کودکان است و تنها فایده‌اش این است که بعد از هر بار جلادادن، مجبور نیستید صبر کنید؛ بنابراین اگر می‌خواهید کار دکوپاژ روی چوب را حرفه‌ای انجام دهید، از روش قدیمی جلادادن استفاده کنید.
