هر انسانی روزانه در مورد بسیاری از مسائل تصمیم می‌گیرد. استثنائی وجود ندارد. برای مؤسسه‌های تجاری تصمیم گیری یک مسأله‌ی عادی است که البته مراحل مختلفی دارد. تصمیم‌های مؤثر و موفقیت‌آمیز برای شرکت همراه با سود هستند و تصمیم‌های نادرست ضرر دارند؛ به همین دلیل، روند تصمیم گیری، مهم‌ترین کار در هر مؤسسه‌ای است. با خواندن این متن، از مراحل تصمیم گیری آگاه شوید.
در روند تصمیم گیری، باید یک راه‌حل را از بین چند راهِ موجود دیگر انتخاب می‌کنیم. در این بین ممکن است ابزارها، روش‌ها و تعبیرهای مختلفی را به کار گیریم. علاوه بر آن، این احتمال وجود دارد ما در مورد مسأله‌ای، خودمان به تنهایی به نتیجه برسیم یا به‌طور دسته‌جمعی در مورد آن تصمیم بگیریم. تصمیم گیری معمولا سخت است و گاهی باعث ایجاد نارضایتی و تضاد بین گروه‌های مختلف می‌شود.
در ادامه نگاهی به جزئیات مراحل تصمیم‌گیری خواهیم داشت:
مراحل تصمیم گیری
در تصویر زیر می‌توانید مراحل تصمیم گیری را مشاهده کنید. برای هر مرحله ممکن است به ابزارها و روش‌های مختلفی نیاز داشته باشید.
مرحله‌ی اول: شناسایی هدف تصمیم گیری
در این مرحله، مسأله باید به‌طور کامل بررسی شود. برای اینکه هدفِ تصمیم‌تان را به درستی بشناسید، می‌توانید این چند سؤال را از خودتان بپرسید:
- مشکل دقیقا چیست؟
- چرا باید این مشکل حل شود؟
- چه کسانی تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند؟
- آیا برای حل مشکل زمان خاصی وجود دارد؟
مرحله‌ی دوم: جمع‌آوری اطلاعات
افراد زیادی از مشکلات یک مؤسسه سود می‌برند یا ضرر می‌بینند. به‌علاوه، این مشکل به عوامل زیادی بستگی دارد و همچنین تحت تأثیر مسائل زیادی است. برای حل مشکل، باید تا جایی که امکان دارد در خصوص این عوامل تأثیرگذار و افرادی که تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند، اطلاعات جمع‌آوری کنید. برای جمع‌آوری اطلاعات می‌توانید لیستی از حدسیات و احتمالات تهیه کنید و بعد از جمع‌آوری اطلاعات جلوی اسم عاملِ تأثیرگذار، علامت بگذارید.
مرحله‌ی سوم: شناسایی اصول برای بررسی راه‌حل‌ها
در این مرحله معیارهای اصلی برای بررسی گزینه‌های ممکن باید تعیین شود. وقتی نوبت به تعریف معیار و ضابطه می‌رسد، باید هدف‌های مؤسسه، مثل فرهنگ سازمانی در نظر گرفته شوند.
به عنوان مثال، سود یکی از مهم‌ترین مسائل در روند تصمیم‌گیری است. شرکت‌ها معمولا تصمیمی نمی‌گیرند که به سود آنها لطمه‌ای وارد کند؛ مگر اینکه استثنائی وجود داشته باشد. به همین دلیل، معیارهای اصلی باید با توجه به مسأله‌ی پیش رو شناسایی شوند.
مرحله‌ی چهارم: طوفان فکری و بررسی راه‌حل‌های مختلف
در این مرحله، استفاده از روش طوفان فکری و تهیه‌ی یک لیست از همهی ایده‌ها بهترین کار است. برای به‌کار‌گرفتن روش طوفان فکری باید چند نفری دور هم جمع شوید و در مورد مسأله مورد نظر بحث کنید. هر کسی می‌تواند ایده‌ی خود را بگوید و اینجاست که تعداد زیادی راه‌حل پیشنهاد می‌شود.
قبل از خلق ایده، لازم است که علت‌های مشکل و اولویت بندی ها را به‌درستی شناسایی کنید. برای این کار می‌توانید از نمودارهای «علت و معلول» و «منحنی پرتو» (Pareto Chart) استفاده کنید. نمودارهای «علت و معلول» به شما کمک می‌کنند، تمامی علت‌های ممکن را بشناسید. همچنین با استفاده از «منحنی پرتو» می‌توانید علت‌های مشکل را اولویت‌بندی و تأثیرگذارترین آنها را شناسایی کنید.
در ادامه می‌توانید برای خلق همهی راه‌حل‌های ممکن برای مشکل‌تان اقدام کنید.
مرحله‌ی پنجم: ارزیابی گزینه‌ها
اصول داوری و معیارهای تصمیم‌گیری‌تان را به‌کار گیرید و همهی راه‌حل‌ها را سبک و سنگین کنید. در این مرحله، تجربه و کیفیت اصول داوری وارد بازی می‌شوند. باید همهی گزینه‌ها را با در نظر گرفتن ویژگی‌های مثبت و منفی‌شان با هم مقایسه کنید.
مرحله‌ی ششم: بهترین گزینه را انتخاب کنید
اگر مراحل ۱ تا ۵ را با‌دقت انجام دهید، این مرحله برای شما آسان می‌شود. بهتر است بدانید، این مرحله یک نوع تصمیم گیری آگاهانه است؛ زیرا شما همهی مراحل تصمیم گیری را طی کرده‌اید تا بهترین راه‌حل را بیابید و در نهایت انتخاب کنید.
مرحله‌ی هفتم: تصمیم‌تان را اجرا کنید
تصمیم‌تان را به نقشه یا مجموعه‌ای از فعالیت‌ها تبدیل کنید و آن را به تنهایی یا با کمک دیگران عملی کنید.
مرحله‌ی هشتم: نتیجه‌ها را بررسی کنید
نتیجه‌ی تصمیم‌تان را بررسی کنید. ممکن است لازم باشد موضوعی را یاد بگیرید و آن را در تصمیم گیری‌های بعدی اصلاح کنید. این یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای تقویت مهارت تصمیم گیری انجام دهید.
حرف آخر اینکه وقتی لازم است در مورد مسأله‌ای تصمیم بگیرید باید عواقب مثبت و منفی مرتبط با آن را بسنجید و همیشه به‌نتیجه‌ی مثبت فکر کنید. این کار، امکان ضرر رساندن به مؤسسه را کاهش می‌دهد و کاری می‌کند که شرکت با یک رشد پایدار به جلو حرکت کند. گاهی مواقع، انصراف از تصمیم گیری آسان‌تر به‌نظر می‌رسد؛ مخصوصا وقتی می‌دانید که بعد از گرفتن یک تصمیم سخت باید به هزار نفر جواب پس بدهید، اما تصمیم گیری و قبول مسئولیت آن، تنها راه کنترل وقت و زمان همکاری شما در شرکت است.
برگرفته از: tutorialspoint
