احتمالا تابهحال نام محصولات ارگانیک به گوشتان خورده است و این سؤال ذهنتان را درگیر کرده که استفاده از این محصولات چه تفاوتی ایجاد میکند، چه فوایدی دارد و بهراستی چرا مسیر تولید مواد غذایی تغییر کرده و از تولید ارگانیک فاصله گرفته است؟
آب مایع حیات است و غذا مایهی حیات! انسانها برای زنده ماندن به خوراک نیاز دارند. با افزایش جمعیت جهان، روشهای کشاورزی صنعتی و تولید مصنوعی برای افزایش تولید بهکار گرفته شد؛ روشهایی که با استفاده از افزودنیهای شیمیایی و مصنوعی هزینهی تولید غذا را در مقیاس انبوه کاهش دادهاند. این کاهش هزینه اما بهقیمت تهدید سلامتی انسان در درازمدت تمام میشود! با دستکاری در طبیعت و بومسازه (اکوسیستم) خودمان را مسموم میکنیم و نسلهای آینده را بهخطر میاندازیم. مصرف بیش از حد مواد شیمیایی با آسیب بسیار زیادی که به اکوسیستم وارد کرده است، مجبورمان میکند در روشهای تولید تجدید نظر کنیم. به همین دلیل توجه و علاقه به محصولات ارگانیک بهمرور زمان بیشتر شده است.
اینروزها پیوسته میخوانیم و میشنویم فلان میوه فلان ماده را دارد، گوشت فلان کشور مسموم است، سبزیجات با آب فاضلاب آبیاری میشوند و … هرچند همهی این اخبار پایه و مبنای محکم و قابلاعتمادی ندارند اما تأثیر مواد شیمیایی و روشهای تولید صنعتی بر سلامت میوه و خوراک و بهدنبال آن سلامتی انسان حقیقتی ثابتشده است. با انتخاب و مصرف محصولات طبیعی هم به سلامتی فردی و هم به سلامتی محیطزیست کمک میکنیم.
چه محصولی ارگانیک است؟
بنابر تعریف سازمان غذاوداروی آمریکا محصول ارگانیک محصولی است که بدون دخالت هرگونه مادهی شیمیایی و روشهای مصنوعی (مانند دستکاری ژنتیکی) تولید شود. نهتنها میوه و سبزیجات بلکه گوشت، عسل، لبنیات و دیگر خوراکیها میتوانند به روش ارگانیک تولید شوند. گیاهان خوراکی ارگانیک بدون استفاده از مواد شیمیایی و آفتکشها تولید میشوند. برای مقابله با آفتها و حشرات مضر در پرورش گیاهان از روشهای طبیعی استفاده میشود. تنها استفاده از کودهای طبیعی مجاز است و از نگهدارنده برای افزایش عمر محصول استفاده نمیشود.
گوشت و محصولات دامی ارگانیک از دامهایی تولید میشوند که در شرایط طبیعی و با عادتهای طبیعی دام پرورش یافتهاند. دامها با خوراک ارگانیک، در مکانی تمیز و با امکان دسترسی به فضای باز پرورش مییابند و به آنها هورمون و آنتیبیوتیک داده نمیشود.
فواید گوناگون محصولات ارگانیک
کاهش احتمال بروز بیماریها
در میان انواع عوامل بیماریزا مانند آلودگی هوا و پارازیتها دستکم آنچه میخوریم بهجای اینکه گوشت تنمان بشود بلای جانمان نمیشود! مهمترین تفاوت محصولات ارگانیک با محصولات رایج استفاده نکردن از مواد شیمیایی در پرورش و تولید است؛ موادی که در درازمدت باعث بروز بیماریهای گوناگون میشوند.
حفظ سلامت فردی
حتما پیش آمده که میوهای خوشرنگولعاب را گاز زدهاید و بیدرنگ پشیمان شدهاید! این میوههای خوشبروروی بیمزه، که نتیجهی تولید صنعتی هستند معمولا حجم زیادی از ارزش غذاییشان را طی تولید از دست میدهند. محصولات ارگانیک به دلیل اینکه عاری از مواد شیمیایی هستند و در شرایط طبیعی تهیه میشوند ویژگیهای زیر را دارند:
- تازه هستند و معمولا مزهی طبیعیتر و دلنشینتری دارند.
- معمولا ارزش غذایی بیشتری دارند زیرا ویتامینها و مواد معدنیشان در واکنش با ترکیبات شیمیایی از بین نمیرود.
- اثر و جذب آنتیاکسیدان موجود در آنها بیشتر است که در کاهش احتمال بروز بیماریهایی مانند سرطان، مشکلات قلبیعروقی و ضعف بینایی مؤثر است.
- محصولاتشان به دلیل پرورش دامها در محیط طبیعی و با گیاهان ارگانیک، دارای مقادیر بیشتری اسید چرب CLA است که بهویژه برای سلامتی عروق قلب مفید است.
- با حذف انواع آنتیبیوتیک و هورمون که بهطور غیرمستقیم باعث مقاوم شدن بدن در برابر آنها میشوند از تضعیف سیستم ایمنی بدن در درازمدت جلوگیری میکند.
حفظ سلامت زمین
این محصولات دوستدار محیطزیست هستند و روش تهیهی این محصولات باعث کاهش آلودگی، کاهش فرسایش خاک، حفظ آب و منابع دیگر میشود. از طرفی آفتکشهایی که به گیاهان و حیوانات مختلف آسیب میرسانند نیز در تولید این محصولات استفاده نمیشوند. همچنین به دلیل اینکه محصولات طبیعی معمولا در فروشگاههای و بازارهای محلی عرضه میشوند، آلودگیهای ناشی از حملونقل کاهش پیدا میکند.
حفظ سلامت جامعه
روش تولید ارگانیک برای دستاندرکاران تولید سودمند است. تماس درازمدت افراد با انواع آفتکش و مواد شیمیایی، آثار منفی زیادی بر سلامتی این افراد میگذارد که ممکن است احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان را افزایش بدهد. حتی ممکن است مواد بهجامانده به خانه منتقل شود و اعضای خانواده را هم تحتتأثیر قرار دهد! مهمتر از همه اینکه جلوگیری از دستکاریهای ژنتیکی و استفاده از مواد شیمیایی در راستای حفظ سلامت فردی و سلامت زمین، برای بقای نسلهای آینده کمک چشمگیری خواهد کرد.
تقویت اقتصاد محلی
محصولات ارگانیک بهشکل محلی تولید و عرضه میشود. بنابراین با خرید و مصرف این محصولات از تولیدکنندگان محلی حمایت میکنیم که آثار اقتصادی و اجتماعی مثبت زیادی به همراه دارد.
چطور محصولات ارگانیک را بشناسیم؟
این روزها از نام «ارگانیک» سوءاستفادههای زیادی میشود. در دستهی محصولات طبیعی و سالم محصولات مختلفی با شرایط مختلفی تولید و عرضه میشوند که بهتمامی ارگانیک نیستند و درعینحال بهتمامی صنعتی هم نیستند. این محصولات معمولا در طبقههای گوناگون مانند محصولات سالم، طبیعی و ارگانیک عرضه میشوند. فقط محصولاتی به عنوان ارگانیک شناخته میشوند که مراحل بازرسی و نظارت را از طرف سازمانهای مربوطه گذرانده و گواهی ارگانیک دریافت کرده باشند.
هنگام خرید محصولات ارگانیک، برچسب ارگانیک روی محصول را بررسی کنید و چون امکان چاپ تقلبی این برچسبها وجود دارد از فروشگاههایی که گواهینامهی ارگانیک دارند خرید کنید، میتوانید برای شناسایی فروشگاههای معتبر به سایت انجمن ارگانیک ایران مراجعه کنید. خوب است بدانید طبق اعلام انجمن ارگانیگ محصولات واقعی ارگانیک در گرانترین حالت فقط ۳۰درصد بیشتر از انواع غیرارگانیک قیمت دارند.
ممکن است آن دسته از محصولاتی که مد نظرتان است به صورت ارگانیک یافت نشوند اما به حداقل رساندن مضرات هم نوعی منفعت محسوب میشود. به عنوان مثال شاید شما به مرغ ارگانیک دسترسی نداشته باشید اما حداقل میتوانید مرغهایی را مصرف کنید که که در پرورششان از آنتی بیوتیکها استفاده نشده است.
سخن آخر
هرچند جمعیت زیاد جهان، دلیل روی آوردن به روشهای تولید صنعتی و مصنوعی بوده است اما اگر به همین رویه ادامه بدهیم، آب و خاکی را که منبع اصلی تولید غذایمان است نابود میکنیم! تولید محصولات به شیوهی ارگانیک به حفظ آب و خاک، انواع گونههای جانوری و بازگرداندن تعادل به طبیعت کمک میکند. زمین فقط برای ما نیست؛ فرزندان ما و فرزندان آنها هم از آن سهم دارند. با پرورش و مصرف محصولات ارگانیک نقش مهمی در حمایت از زمین خواهیم داشت.
شاید جایگزین کردن محصولات ارگانیک بهطور کامل ممکن نباشد؛ بههرحال همهی میوهها و سبزیجات چهارفصل نیستند و هر منطقهای امکان پرورش همه نوع گیاه و دام را ندارد. اما برای سلامتی خودتان، جامعه و زمین، این گزینه را نیز در فهرست اولویتهای زندگیتان قرار دهید.