گوشت قرمز یکی از خوراکیهایی است که قدمتی دیرینه دارد و همواره بر سر مصرف کردن یا نکردن آن سوالات و ابهاماتی مطرح بوده و هست. سوالاتی از این قبیل که آیا خوردن گوشت قرمز بهعنوان یک غذای سالم مغذی برای همه مناسب است؟ آیا در هر سن و سالی که هستیم میتوانیم گوشت قرمز را در برنامه غذاییمان جا دهیم؟ اگر فرض را بر مفید بودن گوشت قرمز با توجه به شر ایط جسمانیمان قرار دهیم، مجاز به خوردن چه میزان گوشت قرمز و به شکلی در هفته هستیم؟ و ابهام آخر که اغلب بهصورت کلی مطرح میشود این است که خواص و مضرات ناشی از خوردن گوشت قرمز را بدانیم. همراه ما باشید، در این مطلب به این قبیل سوالات بحثبرانگیز پاسخ دادهایم.
مدتی است که نوسان و افزایش قیمت گوشت قرمز بخشی از اخبار رسانههای مکتوب و صوتی را به خود اختصاص داده است. در چنین شرایطی گروهی از مردم با اتکا بر مضرات گوشت قرمز و البته با در نظر گرفتن افزایش نرخ آن خرید گوشت قرمز را از لیست مایحتاج خانه خط زدهاند و گروهی دیگر معتقدند هر اندازه هم که قیمت گوشت قرمز زیاد شود نمیتوان فواید آن را نادیده گرفت و بنابراین باید جایگاهش را در سبد مصرفی خانواده حفظ کند.
نکتهای که قبل از هر چیز باید به آن توجه کنیم این است که زیادهروی در هیچ کاری جایز و پسندیده نیست. این واقعیت در مورد خوردن یا نخوردن گوشت قرمز نیز صدق میکند. هر ماده غذایی با توجه به خواص و ارزش غذایی که دارد باید درست و به اندازه مصرف شود. و اما در مورد گوشت قرمز هرآنچه را که باید بدانیم، در ادامه میخوانیم.
فواید گوشت قرمز
۱. پروتئین بالایی دارد
همانطور که میدانید پروتئین برای رشد بدن کودکان و بزرگسالان لازم و ضروری است. کمبود پروتئین در برنامه غذایی منجر به افت سلامت عضلات و در نتیجه احساس ضعف مداوم، سرگیجه، بیقراری و دردهای موضعی میشود. گوشت قرمز سرشار از پروتئین و بهترین ماده غذایی برای تقویت ماهیچهها و استحکام عضلانی بدن است. بنابراین باید در رژیم غذایی به جایگاه آن توجه شود. همچنین پروتئین موجود در گوشت قرمز برای داشتن پوستی درخشان، آبرسانی به پوست و ترمیم بافتهای آسیب دیده و سلولهای پوستی بسیار مناسب است.
۲. سرشار از آهن است
یک رژیم غذایی سالم و کامل مملو از مواد غذاییای است که آهن مورد نیاز بدن را تامین میکنند. آهن از یک سو به ساخت هموگلوبین موجود در خون کمک میکند و از سوی دیگر رسیدن اکسیژن به قلب و مغز را سرعت میبخشد. همچنین منجر به بهبود گردش خون شده مشکلاتی مانند عدم تمرکز و خستگی مفرط را از بین میبرد. کمبود آهن منجر به کم خونی، بروز حالاتی از افسردگی و اختلالات رفتاری میشود. گوشت قرمز یکی از مواد غذایی سرشار از آهن است و میتواند مانع ابتلا به بیماریهای ناشی از فقر آهن در بدن انسان شود.
۳. مقادیر زیادی چربی اشباع شده دارد
مصرف بیشازحد چربیهای اشباع شده منجر به بروز چاقی و ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی میشود؛ اما اگر به میزان مناسب استفاده شود منجر به بهبود عملکرد کبد و افزایش تستوسترون و در نتیجه بهبود روابط جنسی و ترمیم بافتهای استخوانی و عضلانی میشود. بنابراین نمیتوان مصرف مواد غذایی دارای چربیهای اشباع شده را بهطور کامل قطع کرد.
۴. گوشت قرمز ویتامین B دارد
گوشت قرمز سرشار از ویتامین های گروه B به ویژه ویتامین B12 است. کمبود ویتامین B احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی_عروقی و سرطان را افزایش میدهد. علاوه بر این در گوشت قرمز مقادیر قابل توجهی از ویتامین B6، نیاسین، فولات، تیامین و اسید پانتوتینک وجود دارد که حضور آنها در یک رژیم غذایی سالم ضروری است.
۵. غنی از سلینیوم و مناسب برای پیشرفت در باروری است
وجود مقادیر زیادی از سلنیوم در گوشت قرمز، یکی دیگر از خواص مصرفی گوشت قرمز است. این ماده در ترکیب با ویتامین B6 منجر به ایجاد توازن در بدن و سهولت در باروری میشود. علاوه بر ایجاد سهولت در باروری، تامین سلنیوم مورد نیاز بدن منجر به کاهش علائم منتهی به زایمان زودرس، ابتلا به دیابت بارداری و همچنین سقط جنین میشود. ناگفته نماند که سلنیوم با ایجاد توازن میان تستوسترون و استروژن، از آزادسازی رادیکال هایی که مانع تولید اسپرمهای باکیفیت می شوند نیز جلوگیری میکند. بنابراین مصرف گوشت قرمز برای زوجهایی که قصد باروری دارند و خانمهای باردار که به سلامت جنین و نیز سلامتی خودشان اهمیت میدهند ضروری است.
۶. زینک را در بدن افزایش میدهد
غذاهای دریایی و گوشت قرمز ۲ منبع اساسی تامین زینک (روی) مورد نیاز بدن هستند. به همین دلیل گیاهخواران و افرادی که گوشت قرمز و گوشت آبزیان را از برنامه غذاییشان حذف میکند برای تامین زینک مورد نیاز بدن به چالش کشیده میشوند. زینک موثرترین ماده برای رشد عضلات، سلامت مغز و بهبود عملکرد ایمنی بدن است. از آنجا که گوشت قرمز سرشار از روی است، مصرف کننده به هیچ وجه با کمبود زینک مواجه نخواهد شد. (برخی مصرف ویتامینهای حاوی زینک را جایگزین مصرف گوشت قرمز میکنند. از این ویتامینها میتوان به عنوان مکمل غذایی استفاده کرد اما هیچ گاه جای ماده غذایی اصلی را نمیگیرند.) یک استیک گوشت مقدار زیادی روی، امگا 3 و اسیدهای چرب اشباع شده دارد که بدن برای حفظ سلامت چشم به آن نیاز دارد. این ترکیب احتمال ابتلا به آب مروارید را کاهش میدهد.
۷. گوشت قرمز سلامت قلب را تضمین میکند
بیشک بارها شنیدهاید که میگویند گوشت قرمز نخورید تا قلب سالم داشته باشید. نتایج تحقیقات کارشناسان حوزه سلامت و تغذیه نشان میدهد که این گفته درست نیست و اگر گوشت قرمز هم مانند هر ماده غذایی دیگر به میزان مناسب مصرف شود برای بدن مفید خواهد بود. این گروه از کارشناسان میگویند مصرف گوشت قرمز کم چرب میزان کلسترول LDL (کلسترول بد) را کاهش میدهد و در نتیجه منجر به حفظ سلامت قلب میشود.
خطرات و مضرات احتمالی گوشت قرمز
تا اینجا در مورد فواید مصرف گوشت قرمز خواندید. فوایدی که به شرط استفاده درست و به میزان مناسب از آنها بهرهمند خواهید شد. فراموش نکنید که نمیتوانید هر روز گوشت قرمز بخورید! در این صورت علاوه بر اینکه گوشت قرمز برای بدنتان فایده ندارد ضرر هم خواهد داشت. بنابراین اولین موضوع در باب مضرات مصرف گوشت قرمز، خوردن بیش از اندازه آن است.
باید این نکته را به یاد داشته باشید که مصرف یک یا دو وعده گوشت قرمز در هفته مواد مغذی مورد نیاز بدن را فراهم میکند. پس با پرخوری خودتان را از فواید مصرف گوشت قرمز محروم نکنید. همچنین با حذف گوشت قرمز از برنامه غذایی هفتگی سلامتی خود را به خطر نیندازید.
موضوع بعدی در این مبحث این است که بدانید گوشت قرمزی که تهیه میکنید چطور تولید شده است؟ تغذیه دام و تولید طبیعی گوشت قرمز ارتباط مستقیم با کیفیت گوشت و سلامت فرد دارد. خوردن گوشت دامهایی که با رژیم غذایی مملو از هورمونها و غذاهای مصنوعی تغذیه میشوند یا در دمای نامناسب نگهداری شده است برای بدن مضر است. اگر گوشت قرمز مصرف میکنید مراقب مصرف قندتان باشید و سعی کنید با ورزش کردن چربی اضافه بدنتان را بسوزانید. خوردن گوشت قرمز و ورزش کردن منجر به تقویت بافت عضلانی بدن میشود. اما اگر چربی گوشت در بدن انباشته شود احتمال ابتلا به چاقی، بیماریهای قلبی و سرطان بیشتر میشود.
مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز احتمال بروز قاعدگی زودرس (در سن 12 سالگی یا قبل از آن) را در دختران افزایش میدهد. تحقیقات نشان میدهد دخترانی که بیش از سایر هم سن و سالان خود گوشت قرمز میخورند، 75 درصد زودتر از سایر دختران دچار قاعدگی زودرس میشوند.