آرتروز زانو؛ علائم، راه‌های تشخیص و درمان آن

علائم آرتروز زانو عبارت‌اند از:

• دردی که با افزایش فعالیت، بیشتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد؛
• ورم؛
• احساس گرما در مفاصل؛
• احساس سفتی زانو، مخصوصاً در اول صبح یا زمانی که برای مدتی می‌نشینید؛
• کاهش تحرک‌پذیری زانو؛ این امر موجب می‌شود نشستن بر روی صندلی، سوارشدن خودرو، استفاده از پله‌ها یا پیاده‌روی سخت‌تر بشود؛
• ایجاد صدا در اثر حرکت‌کردن زانو.

تشخیص آرتروز زانو چگونه است؟

مراحل تشخیص آرتروز زانو معمولا ابتدا با معاینهٔ فیزیکی توسط پزشک شروع می‌شود. ممکن است پزشک از شما سوابق پزشکی‌تان را بخواهد و علائم‌تان را یادداشت کند. برای کمک به تشخیص دکتر به او بگویید که چه چیزهایی باعث افزایش یا کاهش دردتان می‌شود تا دکتر بتواند تشخیص دهد علت درد زانویتان آرتروز است یا خیر. اگر کسی در خانواده‌تان به آرتروز مبتلاست، به پزشک بگویید. همچنین ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری را برایتان تجویز کند. این آزمایش‌ها عبارت‌اند از:

• آزمایش پرتو ایکس که می‌تواند آسیب‌های غضروف، استخوان و همچنین وجود استخوان‌رست را نشان بدهد.
• آزمایش ام‌آر‌آی. آزمایش ام‌آر‌آی معمولا زمانی تجویز می‌شود که آزمایش پرتو ایکس نتواند دلیل روشنی را برای درد مفصل نشان بدهد یا پرتو ایکس نشان بدهد که سایر اَشکال آسیب به بافت مفصل به‌وجود آمده است. همچنین ممکن است پزشک آزمایش خون تجویز کند تا شاید بیماری‌های دیگری را که باعث درد می‌شوند، شناسایی کند. به‌عنوان مثال، روماتیسم مفصلی که در اثر اختلالی در دستگاه ایمنی به‌وجود می‌آید نیز می‌تواند موجب ایجاد درد زانو بشود.

روش های درمان آرتروز زانو

مهم‌ترین هدف در درمان آرتروز زانو، بهبود درد و افزایش تحرک‌پذیری زانوست. برنامهٔ درمانی معمولا شامل تلفیقی از اقدامات زیر است:

• کاهش وزن: درصورت داشتن اضافه‌وزن، کاهش وزن حتی در مقادیر کم نیز می‌تواند موجب کاهش چشمگیر درد آرتروز زانو شود.
• ورزش کردن: تقویت عضلات اطراف زانو باعث افزایش ثبات مفصل زانو و کاهش درد آن می‌شود. تمرینات کششی می‌توانند به تحرک‌پذیری و انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک بکنند.
• داروهای مسکن و ضدالتهاب: معمولا مسکن‌های بدون‌نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم تجویز می‌شود. البته نباید بدون مشورت با پزشک داروهای بدون‌نسخه را برای بیش از ده روز مصرف کنید. مصرف این داروها برای مدت طولانی می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی آنها را افزایش دهد. اگر داروهای بدون‌نسخه نتوانند موجب تسکین دردتان شوند، ممکن است پزشک داروهای ضدالتهاب یا داروهای دیگری را برای تسکین دردتان تجویز کند.
• تزریق کورتون یا اسید هیالورونیک به داخل زانو: کورتون از داروهای ضدالتهاب قوی است. اسید هیالورونیک نیز به‌طور طبیعی در مفاصل وجود داشته و به عنوان مایعی روان‌کننده عمل می‌کند.
• درمان‌های جایگزین: برخی درمان‌های جایگزین نیز می‌توانند در درمان آرتروز زانو مؤثر باشند. ازجمله این درمان‌ها می‌توان به استفاده از کرم‌های موضعی حاوی کپسایسین (ماده‌ای که در فلفل قرمز وجود داشته و عامل تندی آن است)، طب سوزنی یا مکمل‌هایی مانند گلوکزامین، کندرویتین و اس-آدنوزیل متیونین اشاره کرد.
• استفاده از ابزارهایی مانند زانوبند طبی: دو نوع عمدهٔ زانوبند وجود دارد. یکی زانوبند کاهندهٔ فشار که می‌تواند موجب کاهش نیروی وزن در طرفین زانو بشود و دیگری زانوبند ثابت‌کنندهٔ زانو که می‌تواند از کل زانو حمایت بکند.
• فیزیوتراپی: اگر در انجام فعالیت‌های روزمرهٔ خود با سختی مواجه هستید، فیزیوتراپ می‌تواند به شما کمک بکند. فیزیوتراپ‌ به شما می‌آموزد که چگونه ماهیچه‌های خود را تقویت کنید و قدرت انعطاف‌پذیری مفاصل‌تان را افزایش بدهید. فیزیوتراپ به شما روش‌هایی می‌آموزد تا بتوانید فعالیت‌های روزانه مانند کارهای خانه را با درد کمتری انجام بدهید.
• عمل جراحی. زمانی‌که سایر روش‌های درمانی تأثیری نداشته باشند، عمل جراحی گزینه‌ٔ خوبی محسوب می‌شود.