آبسه کیسه‌ای حاوی مایعات چرکی است که در اطراف ریشه‌ی دندان عفونی شده ایجاد می‌شود و سن‌وسال هم نمی‌شناسد. اگر دندان‌تان آبسه کرده است، حواس‌تان باشد که آبسه دندان به‌خودی‌خود درمان نمی‌شود، بلکه حتما باید به دندان‌پزشک یا اِندودِنتیست (متخصص ریشه‌ی دندان) مراجعه کنید. درصورتی‌که آبسه دندان درمان‌نشده باقی بماند، عفونت ممکن است از ناحیه‌ی فک به سایر نواحی بدن از جمله سر و گردن سرایت کند. همراه ما باشید، می‌خواهیم به شما بگوییم علت آبسه دندان چیست و چگونه باید آن را درمان کنید.
علت آبسه دندان
سطح خارجی دندان جنس سفتی دارد، اما مغز دندان که از مجموعه‌ی اعصاب، بافت همبند و رگ‌های خونی تشکیل شده است، گاهی عفونی می‌شود. شایع‌ترین علل عفونی شدن دندان عبارت‌اند از:
- سوراخ عمیق یا پوسیدگی دندان؛
- بیماری‌‌های لثه یا همان پریودِنتال؛
- ترک‌خوردگی دندان.
عفونتی که درمان نشود، مغز دندان را از بین می‌برد و آبسه ایجاد می‌کند. به‌طورکلی، انواع شایع‌تر آبسه عبارت‌اند از:
- آبسه‌ی پری‌آپیکال که در نوک ریشه‌ی دندان ایجاد می‌شود؛
- آبسه‌ی پریودِنتال که استخوان مجاور دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ممکن است بیشتر از یک آبسه در دهان ایجاد شود یا همان یک آبسه از استخوان عبور کند و در نقاط مختلف بیرون بزند. اما هر آبسه فقط مربوط به یک دندان است.
علائم آبسه دندان
علائم آبسه دندان عبارت‌اند از:
- درد؛
- تورم؛
- قرمزی لثه؛
- احساس مزه‌ی ناخوشایند در دهان؛
- احساس درد هنگام جویدن؛
- فک‌درد؛
- تب؛
- تورم غدد لنفاوی؛
- مشکل تنفس یا بلع.
گاهی اوقات آبسه موجب ایجاد برآمدگی جوش‌مانندی روی لثه می‌شود که اگر فشارش بدهید، مایع چرکی داخلش خارج خواهد شد. این علامت از بارزترین نشانه‌ی آبسه دندان است.
تشخیص آبسه دندان
درد و تورم از جمله شایع‌ترین علائم آبسه دندان به شمار می‌روند، اما گاهی هم هیچ علامت واضحی بروز نمی‌کند و دلیلش می‌تواند این باشد که کیسه‌ی حاوی چرک نشت پیدا کرده است. آبسه‌ای که علامت خاصی نداشته باشد، از طریق عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس قابل تشخیص خواهد بود. علاوه‌بر تجویز عکس رادیولوژی، پزشک معالج ممکن است چند ضربه‌ی آهسته به دندان بزند تا ببیند که چیز متفاوتی حس می‌کنید یا نه. درصورتی‌که دندان‌پزشک قادر به تشخیص آبسه نباشد، بیمار را به اِندودِنتیست ارجاع خواهد داد که متخصص آبسه دندان است. اِندودِنتیست قطعا می‌تواند آبسه دندان را تشخیص داده و درمان کند.
درمان آبسه دندان
هدف اصلی درمان آبسه دندان رفع عفونت است. از این‌رو، اِندودِنتیست یکی از روش‌های زیر را پیش خواهد گرفت:
- آنتی‌بیوتیک: اگر عفونت از محل آبسه به فک یا نقاط دیگری از بدن سرایت کرده باشد، معمولا آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. آنتی‌بیوتیک عفونت را از بین می‌برد، اما درمان کامل آبسه نیست.
- کشیدن دندان: اگر اِندودِنتیست نتواند هیچ راهی برای حفظ دندان پیدا کند، دندان آسیب‌دیده باید کشیده شود.
- عصب‌کشی: عصب‌کشی از جمله مؤثرترین روش‌هایی است که آبسه را درمان و دندان را حفظ می‌کند. طی فرایند عصب‌کشی، اِندودِنتیست دندان را سوراخ و مغز دندان و نیز مجاری ریشه را که از پایین به لثه راه دارند، تخلیه و سپس پر یا روکش خواهد کرد. در این‌صورت، دندان ترمیم‌شده نه‌تنها از لحاظ ظاهری بلکه از لحاظ کارکرد نیز مثل سایر دندان‌ها خواهد شد.
- جراحی: تخلیه‌ی آبسه‌ی پریودِنتال ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
یادتان باشد که اگر آبسه بترکد، دردتان کم خواهد شد، اما هنوز باید جهت درمان به دندان‌پزشک یا اِندودِنتیست مراجعه کنید.
راهکارهای پیشگیری از آبسه دندان
برای اینکه به آبسه دندان دچار نشوید، فقط کافی است با انجام توصیه‌های زیر نسبت به حفظ سلامت دهان‌ودندان‌تان کوشا باشید:
- چکاب منظم دندان‌پزشکی و پاک‌سازی دندان فراموش‌تان نشود؛
- دندان‌هایتان را روزی دو بار و هر بار به‌مدت دو دقیقه با خمیردندان حاوی فلوراید به‌شیوه‌ی صحیح مسواک بزنید؛
- هر روز از نخ دندان استفاده کنید تا نقاطی از دندان و لثه را که مسواک به آنها دسترسی ندارد نیز تمیز کرده باشید؛
- اگر دندان‌تان شل شده یا ترک خورده در اسرع وقت به دندان‌پزشک مراجعه کنید؛
- مصرف تنقلات و خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی را به حداقل برسانید. شیرینی و نوشابه موجب سوراخ‌شدن دندان و ایجاد آبسه شوند.
