فرادید: خیلی از ما اطلاعات عمومی جالبی دربارۀ پدیدههای علمی داریم. مثلاً میدانیم ترکیب جوش شیرین و سرکه آتشفشان تولید میکند؛ میدانیم چگونه رنگ میخک را تغییر دهیم و میدانیم که میتوکندری نیروگاه سلول است.
این اطلاعات همگی مهم هستند، اما حقایق جالب و باورنکردنی زیادی در قلمرو علم وجود دارد که شاید هیچ یک از ما آنها را در مدرسه نیاموخته باشیم. ۱. بدن انسان میدرخشد، اما ما قادر به دیدن آن نیستیم
دانشمندان کشف کردهاند که انسانها زیستتابیِ نوعِ خودشان را دارند، اما با چشم غیرمسلح نمیتوان آن را دید. زیستتابی به تولید و انتشار نور توسط موجودات زنده در اثر واکنشهای شیمیایی در بدن آنها گفته میشود.
۲. معده میتواند تیغ صورتتراشی را حل کند
بر اساس مطالعات انجامشده در این زمینه، اسید معدهی انسان پس از چند ساعت میتواند تیغ صورتتراشی را در خود حل کند.
۳. ابرها سنگین هستند
ابرها به ظاهر سبک و پَرمانند به نظر میرسند، اما در واقعیت اصلاً این طور نیست. ابرهای کومهای که در بعدازظهرهای آفتابی در آسمان میبینید، میتوانند وزنی بیش از یک میلیون پوند معادل ۴۵۳۵۹۲ کیلوگرم داشته باشند. ابرهای کومهای گونهای از ابرهای سفید، بزرگ و متراکم هستند. در گویش عامه، آنها را ابرهای پنبهای، تودهای و کلمی مینامند که معمولاً پس از باران دیده میشوند و نوید هوای خوب و پایدار را میدهند.
۴. چشمان شما بهتر از تمام دوربینها است
دوربینِ آخرین مدلِ تلفنهای همراه میتواند عکسهای ۲۰ یا ۳۰ مگاپیکسلی بگیرد. این رقم در مقابل چیزی که چشم شما قادر به دیدن آن است، هیچ است. اگر چشم شما دوربین بود، میتوانست عکسهای ۵۷۶ مگاپیکسلی بگیرد.
۵. ما در فرایند رشد، استخوان از دست میدهیم
میدانید که ما انسانها ۲۰۶ استخوان در بدن داریم، اما اینها تعداد استخوانهای ما از ابتدای رشد نیست. وقتی متولد میشویم، حدود ۳۰۰ استخوان مختلف در بدن کوچکمان داریم که در فرایند رشد، بسیاری از این استخوانها با هم ترکیب میشوند تا اسکلت بدن ما به عنوان یک بزرگسال شکل بگیرد.
۶. در جدول تناوبی جِی و کیو نداریم
در جدول تناوبی ۱۱۸ عنصر وجود دارد. با وجود این، جِی (J) و کیو (Q) را در آن پیدا نمیکنید. شاید این مورد در آینده تغییر کند، اما در حال حاضر جای این دو حرف در جدول تناوبی خالی است.
۷. ما کمتر از چیزی که فکر میکنید غذا میخوریم
وقتی پا به فروشگاه میگذاریم، گزینههای مختلفی برای انتخاب داریم، اما وقتی غذاها را به اجزای بنیادیشان تجزیه کنیم، از پیچیدگی تمام این گزینهها کاسته میشود. حدود ۷۵ درصدِ غذاهایی که ما امروزه میخوریم فقط از ۱۲ گونهی گیاهی و ۵ گونهی حیوانی به دست میآیند.
۸. گاز بودار نیست
میدانیم در صورتِ بوییدن گاز چه اقداماتی را باید انجام دهیم، اما گاز در حالت طبیعی خودش بیبو است. برای پیشگیری از حوادث انفجاری، شرکتها به گاز طبیعی مرکاپتان اضافه میکنند تا بوی نامطبوعی بگیرد و شما بتوانید متوجه نشت آن شوید.
۹. اکسیژن بیرنگ نیست
تصور ما از اکسیژن، یک عنصر نامرئی در هوایی است که نفس میکشیم، اما برخلاف بسیاری از گازهای دیگر در جدول تناوبی، اکسیژن بیرنگ نیست. اگر O۲ را خنک کنید تا زمانی که مایع یا جامد شود، خواهید دید رنگ آن به شکل باورنکردنی آبی کمرنگ است.
۱۰. الماس از آسمان میبارد
روی زمین، تصور ما از الماس یک کالای کمیاب و گران است، اما در سیارات دیگر، الماس ممکن است مثل رگبار از آسمان ببارد. اخترشناسان گمان میکنند روی برخی از غولهای گازی منظومهی شمسی، الماسهایی در اعماق جو میبارد.
۱۱. ما بیش از اینکه انسان باشیم، باکتری هستیم
بدن ما حاوی تریلیونها سلول و بیش از این مقدار باکتری است. در یک بدن به طور متوسط، تعداد بیشماری باکتری و ریزجانداران دیگر وجود دارند که شمار آنها نسبت به سلولهای عادی بدن ۱۰ به ۱ است. این باکتریها بسیار کوچک هستند و کمتر از ۳ درصدِ جرم کلی بدن را تشکیل میدهند.
۱۲. بخش اعظم جهان نامرئی است
وقتی به آسمان شب نگاه میکنید، میتوانید صدها هزار ستاره را ببینید. حتی با کمک تلسکوپ توانایی دیدن ارقامی بالاتر از این را هم دارید، اما ما فقط قادر به دیدن بخش بسیار کوچکی از آنچه که در واقعیتِ آسمان شب وجود دارد هستیم. حدود ۸۰ درصد جهان از مادهی خاکستری تشکیل شده است که در حال حاضر با فناوری موجود قابلرویت نیست.
۱۳. لیزر را میتوانید به دام بیندازید
همهی ما نحوه شکست نور توسط آب را دیدهایم، اما اگر بخواهیم لیزر را به دام بیندازیم میتوانیم از این موضوع به نفع خودمان استفاده کنیم. کافیست نشانهگر لیزر را به سمت جریان آب نشانه بگیرید تا ببینید لیزر چگونه درون جریان آب به دام میافتد و آب را تا زمانی که به شکل منحنی درآید و به زمین برخورد کند، دنبال میکند.
۱۴. ژنتیک میتواند عامل فوبیاها باشد
آیا از چیزی میترسید که منطقی به نظر نمیرسد؟ ممکن است فوبیاهای غیرمنطقی ریشه در ژنتیک داشته باشند. محققان در مطالعهای که سال ۲۰۱۳ انجام شد دریافتند فوبیا میتواند ژنتیکی باشد و بر اساس تجربیات اجداد ما شکل بگیرد.
۱۵. اگر موش را غلغلک دهید، میخندد
برخی از افراد با غلغلک داده شدن مشکلی ندارند، اما عدهای دیگر به شدت از این کار بیزارند. آزمایشی که سال ۲۰۱۶ روی موشها انجام شد نشان داد موشها از این کار لذت میبرند و وقتی غلغلک داده شوند، فرکانس صدای خندههایشان بالا یا زیر است.
۱۶. شترها میتوانند خونشان را تغییر دهند
یکی از شایعترین افسانهها دربارهی شترها این است که آنها در کوهانشان آب ذخیره میکنند تا بتوانند بدون توقف برای رفع عطش، مسافتهای طولانی را بپیمایند. این تفکر اشتباه است. بر اساس مطالعات انجامشده در این زمینه، شترها بدون تغییر ویسکوزیته یا گرانروی خونشان، با از دست دادن آب بدنشان در گرمای زیاد مشکلی ندارند و عملکردشان مثل همیشه عادی است. ویسکوزیته خون به پارامترهایی مانند ترکیب خون و دما بستگی دارد. ویسکوزیته به عنوان معیار مایعات در نظر گرفته می شود.
۱۷. اژدهای کومودو به هیچ مردی احتیاج ندارد
اژدهای کومودو موجود بسیار انزواطلبی است تا حدی که برای تولیدمثل هم به جفت احتیاج ندارد. یک اژدهای کومودو در تِنِسی از طریق فرایندی که به بِکرزایی معروف است سه توله به دنیا آورده است. کمتر از ۰.۱ درصد از مهرهداران قادر به بکرزایی هستند.
۱۸. مراقب نیش ستاره دریایی باشید
هیچکس دوست ندارد نیش ستارهی دریایی را تجربه کند. با نیش خوردن از ستاره دریایی دنیا به آخر نمیرسد مگر اینکه از نوع ایرِکانجی، ساکن آبهای استرالیا باشد. نیش این ستارهی دریاریی کوچک منجر به تحریک سندروم ایرکانجی میشود. این سندروم سبب میشود حس رو به رشدِ ترس در شما ایجاد شود تا حدی که برای رهایی از شر آن حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان شوید.
۱۹. گربهها به فیزیک علاقه دارند
گربهها گیاه علفِ گربه و چراغقوه لیزری را دوست دارند، اما در دهه ۱۹۷۰ یک گربه به صورت تفریحی سر از مقالههای علمی فیزیک درآورد. جک اِیچ. هِسرینگتون، سال ۱۹۷۵ در حال نوشتن یک مقاله بود که متوجه شد کل مقاله را به صورت جمع نوشته است در حالی خودش تنها نویسندهی مقاله بود. او به جای ویرایش کل مقاله، نام یک نویسندهی دوم را به مقاله افزود؛ اِف. دی. سی. ویلارد یا چِستِر که نام گربهاش بود. نام چِستِر دههها به عنوان نویسنده مشترک مقالههای هسرینگتون ثبت شد.
۲۰. عسل هیچوقت فاسد نمیشود
عسل، خوراکی خوشطعمی است که میتوانید آن را به چای اضافه کنید یا همراه انواع نانها مصرف کنید و برخلاف شکر یا شیرینکنندههای دیگر، لازم نیست نگرانِ فاسد شدن آن باشید. غلظت شکرِ عسل آنقدر بالا است که به صورت طبیعی آنتیباکتریال است. حتی اگر ۵ هزار سال از عمر عسل گذشته باشد باز هم سالم و قابلخوردن است.