روزیاتو: فرقه های مذهبی دهه هاست که مخاطبان سینما و تلویزیون را شیفته خود کرده اند، زیرا این فرقه ها عموماً همراه با رازآلودگی و دروغ هستند که باعث می شوند داستانی بی نقص برای جذب مخاطب داشته باشند. فرقه های مذهبی نه تنها در اخبار بلکه در هالیوود و صنعت رسانه نیز به صورت گسترده در کانون توجه قرار می گیرند.
هر چه بیشتر در مورد این فرقه های مذهبی بدانیم، می خواهیم بیشتر و بیشتر در موردشان بدانیم، اگر چه اغلب اوقات هنگام به پایان رسیدنشان، با سوالاتی بیشتر از زمان شروع تماشایشان مواجه می شویم. داستان فرقه های مذهبی معمولاً خاک حاصلخیز و غنی برای ژانرهای سینمایی و تلویزیونی است، از جنایات واقعی تا درام ها و ژانر علمی تخیلی.
هیچ محدودیتی برای اینکه چه کاری با چنین داستان هایی می توانید بکنید وجود ندارد و احتمالات بی پایانی برای جاهایی که شما می برند وجود دارد. از Yellowjackets تا The Family، تعداد زیادی سریال تلویزیونی در مورد فرقه ها وجود دارد. در ادامه این مطلب شما را با ۱۲ سریال در مورد فرقه ها، هم ساختگی و هم مستند، آشنا خواهیم کرد که شما را جذب کرده و در مسیر یک ماجراجویی غیرقابل فرار از تماشای بی وقفه قرار خواهند داد.
۱- The Vow
The Vow یک سریال مستند جنایی واقعی شش قسمتی است که نگاهی مداوم به فعالیت ها و کارکردهای درونی سازمان بدنام موسوم به NXIVM می اندازد و رهبر محکوم این گروه به نام کیت رانیر می اندازد. اگر چه این گروه خود را به عنوان یک جامعه خودآموزی و بهبود فردی می شناسند، با تماشای این سریال بیش از پیش برایتان آشکار می شود که این جماعت چیزی بیش از یک فرقه خارج شده از مسیر اولیه نیست، فرقه ای مملو از شستشوی مغزی، قاچاق انسان به منظور برده کشی جنسی، تئوری توطئه و غیرممکن بودن فرار از آن.
اولین فصل این سریال در سال ۲۰۲۰ منتشر شد و در مورد شهادت های چندین نفر از اعضای سابق NXIVM و برخی روزنامه نگارانی است که اولین بار جنایات مرتبط با این فرقه را رسانه ای کردند. کاترین اوکسنبرگ نیز در این سریال مستند حضور دارد و تلاش های خود برای نجات دخترش از چنگ این فرقه را روایت می کند، داستانی که در مرکز روایت سریال مستند دیگری به نام Seduced: Inside the NXIVM Cult قرار می گیرد. فصل دوم این سریال در سال ۲۰۲۲ منتشر شد و در مورد رسیدگی به پرونده این فرقه، رهبر آن و پشتیبانان و هواداران سرسخت این جماعت است.
۲- The Path
The Path یک سریال درام از شبکه Hulu در مورد شخصیت پیچیده ای به نام ادی لین است، عضو معتقد یک جریان سبک زندگی سختگیرانه به نام Meyerism. اما در سفری به پرو، ادی رویایی ترسناک می بیند که باعث می شود اعتقاد او به جنبش متزلزل شده و در شک و تردید فرو برود که در ادامه او را در دوراهی ماندن و جدا شدن از این فرقه خاص قرار می دهد. Meyerism یک ارگان ساختگی است، ترکیبی در هم آمیخته از تم های بدنام متعدد فرقه ها و ادیان سختگیرانه که دکترین بنیادین آن ها نوعی روشن بینی عرفانی است.
در مرکز این روشن بینی، پذیرش یک اصل هدایتی قرار دارد: اینکه اکثر انسان ها موجوداتی رنج کشیده و آسیب دیده هستند و این آسیب است که باعث رنج بزرگتری برای جهان شده است. برخلاف سریال های متعددی که در مورد فرقه ها ساخته شده، The Path ضرورتاً آن ها را گروهی شرور یا شیطان صفت ترسیم نمی کند. در واقع، فرقه Meyerism ارزش های خوب متعددی برای ارائه دارد. آن ها بر این باورند که همه با هم مساوی هستند و هیچ نوعی از تنفر و قضاوت بر اساس فاکتورهایی مانند جنسیت، نژاد یا تمایلات جنسی را نمی پذیرند.
در واقع تعداد زیادی از افراد این گروه انسان های مهربان و خوبی به نظر می رسند. اما آن ها همچنان یک فرقه هستند، با تمایلاتی سوال برانگیز و ناسالم که در زیر این لایه ظاهری خوشایند پنهان شده است. این همان چیزی است که باعث می شود سریال مذکور چنین هوشمندانه و فوق العاده باشد: مخاطب دائماً در حالت گیجی و درگیری قرار دارد، و همانند شخصیت های اصلی داستان، اطمینان نداشتن و تردید را تجربه می کند.
۳- Yellowjackets
سریال Yellowjackets داستان یک تیم فوتبال دخترانه دبیرستانی بسیار مشهور را روایت می کند که هواپیمایشان در مناطق جنگلی و وحشی اونتاریو سقوط می کند. در حال یخ زدن، گرسنه و زخمی، هر روز برای این زنان جوان نبردی برای بقاست. ناامید و در کنترل نیروهای عجیب و غریب یکی از اعضای تیم، آن ها به یکباره دست به کارهای شیطانی می زنند تا این اتفاق هولناک را پشت سر بگذارند. در ابتدا به نظر می رسد که مراسمات شبه فرقه ای از قربانی کردن و پرستش شان به نتیجه مورد نظرشان که همان زنده ماندن است ختم شده اما در قالب فلش بک ها و پس و پیش رفتن داستان از سقوط هواپیما در سال ۱۹۹۶ به بازماندگان در حال حاضر، واقعیت های هولناک بسیاری فاش شده و مشخص می شود که بازماندگان نیز هنوز از آن تجربه تراژیک و تروماتیک رنج می برند.
این گذشته مملو از رمز و راز، زمانی باز می گردد که یک راز جدید شروع به فاش شدن می کند و بار دیگر آن ها را به دنیایی می کشاند که سخت برای فرار از آن تلاش کرده بودند. در این سریال نیز مشخص می شود که فرقه ها چیزی نیستند که بتوان به سادگی از آن ها فرار کرده و برای همیشه فراموششان کرد. سریال Yellowjackets یک روایت بلوغ را با عناصر ماوراءالطبیعه ترسناک ترکیب می کند و یک سریال ترسناک نئونوآر بی نقص و هیجان انگیز می سازد.
این سریال شبیه ترکیب Stranger Things و فرقه هاست، که برای هر کسی که به وحشت نوستالژیک علاقه دارد جذاب خواهد بود. اخیراً اعلام شده که فصل سوم این سریال نیز توسط شبکه Showtime تایید شده است، در حالی که فصل دوم در مارس ۲۰۲۳ منتشر خواهد شد. ظاهراً شبکه Showtime چنان به موفقیت این سریال اطمینان دارد که حتی نیازی به واکنش مخاطبان به فصل دوم نیز ندارد.
۴- The Following
سریال The Following یک سریال تریلر با بازی کوین بیکن در نقش رایان هاردی است، یک مامور سابق اف بی آی که به دنبال دستگیری و زندانی کردن دوباره یک قاتل سریالی فراری به نام جو کارول است. کارول که یک استاد سابق انگلیسی الهام گرفته از ادبیات رمانتیک و هوسرانی های تاریک نویسندگانی مانند ادگار آلن پو است، به خاطر قتل بیرحمانه و خشن تعدادی از دانشجویان دختر خود زندانی شده است. بعد از فرار، کارول در می یابد که جایگاه رهبر یک فرقه را در میان گروهی قاتل سریالی با علایق شخصی مشابه پیدا کرده که هر کاری برای کامل کردن شاهکار جنایی اش برایش انجام خواهند داد.
در حالی که این سریال روی فرقه های سنتی روشن بینی و مذهبی تمرکز نمی کند اما یک ویژگی عمده مشترک با این سریال ها دارد: یک رهبر کاریزماتیک و فریبنده که قدرت کنترل و اغواگری و می تواند پیروان و دنبال کنندگانش را به انجام کارهای غیرقابل باوری سوق دهد. در حالی که در اینجا با دنبال کنندگانی دارای اراده شخصی مواجهیم، در سریال The Following نوعی شستشوی مغزی را می بینیم که زمانی رخ می دهد که یک شخص به ارتشی از سربازان مطیع خطرناک دستور می دهد. این سریال برای کسانی مناسب است که به فرقه های مرتبط با قتل و آسیب رساندن بدون اشارات عرفانی و مذهبی علاقه دارند.
۵- Waco
سریال Waco یک مینی سریال شش قسمتی است که درگیری مشهور و دراماتیک بین اف بی آی و اداره الکل، دخانیات، سلاح و مواد منفجره ایالات متحده با یک فرقه مذهبی به نام شاخه داوودی ها (Branch Davidians) در واکو، تگزاس را روایت می کند. این درگیری در سال ۱۹۹۳ در محل گردهمایی این فرقه در کوه کارمل رخ داد که نزدیک به ۵۱ روز ادامه داشت و در نهایت با تیراندازی های تراژیک و مرگباری به پایان رسید. این سریال بازگویی صادقانه ای از این تراژدی است و همزمان به روایت حوادث از دریچه نگاه شخصیت های کلیدی دو طرف می پردازد.
این تصویرسازی بسیار دقیق بوده و عمدتاً بر اساس مدارکی مانند عکس ها، گزارش های خبری و خاطرات نوشته شده توسط کسانی که در این درگیری مشارکت داشته یا از آن مطلع بودند ساخته شده است. سریال Waco به همان اندازه که در مورد درام است در مورد تاریخ نیز هست و به اشکال مختلف دانش مخاطب در مورد ذهنیت این گروه را افزایش داده و کسانی که به داستان جنایات واقعی علاقه دارند را نیز بی نصیب رها نمی کند.
۶- Orphan Black
Orphan Black یک سریال تریلر علمی تخیلی است که در آن یک خلافکار تازه کار به نام سارا منینگ نظاره گر خودکشی یک زن با پریدن جلوی یک قطار است. زنی که خودکشی می کند شباهت عجیبی به سارا دارد و وی از همین موضوع استفاده کرده و مدارک هویتی این زن را به سرقت می برد. اما خیلی زود مشخص می شود که این شباهت فیزیکی به هیچ عنوان تصادفی نیست و در واقع بخشی از یک شبکه بزرگتر از توطئه و کنترل است. چیزی که این سریال را مناسب ژانر فرقه ها می کند این است که نه یک فرقه بلکه دو فرقه در مرکز داستان قرار دارند. یکی جنبش نئولوشن (Neolution Movemen) است، سازمانی متعهد به پیشرفت تکنولوژی اصلاح نژاد انسان که می خواهد مسیر تکامل انسان را تغییر دهد.
در سوی دیگر این داستان یک فرقه به نام پرولتیان ها (Proletheans) قرار دارد، یک فرقه مذهبی به شدت بنیادگرا که به شدت با فعالیت های فرقه نئولوشن مخالف بوده و بر این باروند که فعالیت های فرقه مقابل ضدیت با خداوند و مسیحیت است. این سریال همه چیز در خود دارد: فعالیت های سنتی فرقه ها در زمینه شستشوی مغزی، مذهب و قتل و همچنین عناصر ماوراءالطبیعه و علمی تخیلی زیست مهندسی و کلون کردن. این سریال نه تنها یک روایت رازآلود و پیچیده است که با افشای یک واقعیت ده ها سوال دیگر پیش می آید، بلکه نقدی اساسی بر اخلاقیت هستی گرایی دنیای علم اصلاح نژاد انسان و موضوع هویت است.
۷- Unorthodox
سریال Unorthodox یک سریال درام در مورد داستان یک زن جوان به نام استی است که از دست جامعه به شدت کنترلگر هاسیدیسم (Hasidism از فرقه های بنیادگرای یهودی) فرار می کند. بعد از سال ها سوء استفاده و کنترل ویرانگر و انزوا و سختگیری، استی در می یابد که باردار است و نمی خواهد فرزندش در فضای سمی مشابه آنچه خود در آن زیسته، بزرگ شود و بدین ترتیب هیچ راهی جز فرار ندارد. اما این جامعه به راحتی نمی گذارد استی فرار کند و شوهر و خویشاوندان وی تمام تلاش خود را برای بازگرداندن استی انجام می دهند. این سریال یک روایت ساختگی است اما از فرقه های مذهبی سختگیر بسیاری برای ترسیم داستان خود استفاده می کند، به ویژه جامعه یهودی های ارتدوکس.
این سریال تا حدودی اقتباسی از کتاب خاطرات دبوراه فلدمن به نام Unorthodox: The Scandalous Rejection of My Hasidic Roots است که اشارات ویژه ای به جامعه هاسیدی ساتمار در ویلیامزبورگ، نیویورک سیتی دارد. ریشه این جامعه به اوایل دهه ۱۹۰۰ و مجارستان باز می گردد اما بعد از جنگ جهانی دوم به ایالات متحده نقل مکان کرده و از آن زمان به یکی از مهم ترین و بنیادگراترین جماعت های هاسیدی در ایالات متحده تبدیل شده است. سریال Unorthodox تریلر بسیار هیجان انگیز و جذابی است که نقدهای تندی به بنیادگرایی و افراط دینی و قربانیان بسیاری که به جای می گذارد مطرح می کند.
۸- Wild Wild Country
سریال Wild Wild Country یک سریال مستند است که در سال ۲۰۱۸ از طریق نتفلیکس منتشر شد، بعد از اینکه اولین بار در فستیوال فیلم ساندنس در سال قبل اکران شده بود. این سریال در بررسی فرقه راجنیشی (Rajneeshee) و مرشد هندی بحث برانگیزش بهاگوان شری راجنیش بسیار هنری و دقیق عمل می کند. در حالی که این فرقه و تعلیماتش از پونا، هند نشأت می گیرد اما خیلی زود فرقه مذکور به ایالات متحده نقل مکان کرده و یک جامعه «آرمانشهری» در منطقه ای روستایی و دوردست در نزدیکی واسکو کانتی در اوریگون ایجاد کرد.
در دهه ۱۹۸۰، این فرقه به شدت در سراسر ایالات متحده مشهور شد، بیشتر به خاطر پوشش گسترده خبری فعل و انفعالات بحث برانگیزی که در آن رخ داد. توطئه، کلاهبرداری و سوأ استفاده تنها برخی از اتهاماتی بود که در مورد این فرقه در رسانه ها پررنگ شد و حتی امروز نیز پس از دهه ها، هنوز هم در مورد این فرقه و تعالیم و جنجال هایش صحبت می شود. سریال Wild Wild Country ترکیبی از پوشش خبری و مصاحبه ها با برخی از اعضای سابق این فرقه است. برای کسانی که دوست دارند اطلاعات بیشتری در مورد فرقه راجنیشی بدانند، این سریال همه اطلاعات لازم برای آگاهی بخشی را در خود دارد.
۹- The Leftovers
سریال The Leftovers یک درام ماوراءالطبیعه است که داستان آن در دنیایی روایت می شود که به تازگی یک پدیده جهانی عجیب به نام «کوچ ناگهانی» را تجربه کرده، پدیده ای که با مفقود شدن یکباره ۲ درصد از جمعیت جهان همراه بوده است. بدنبال این تراژدی غیرقابل توضیح، و اندوه و آشوب پس از آن، بسیاری از دین های بزرگ جهان از بین رفته و فرقه های مذهبی تندرو جایشان را می گیرند. شخصیت های مرکزی سریال اعضای خانواده گاروی هستند که همگی توانسته اند از زوال اجتناب کنند اما هنوز هم باید در این دنیای تهی و ترسناک جدید به زندگی ادامه دهند.
این خانواده از هم می پاشد، در شرایطی که برخی از اعضای آن عزیزانشان را برای پیوستن به فرقه های جدیدی که شکل گرفته رها می کنند، از جمله گروه پوچ گرای «بازماندگان گناهکار» (The Guilty Remnant) و فرقه «وین مقدس» (Holy Wayne) به رهبری یک رهبر دیوانه که به پیروان خود قول داده در مقابل دادن لذت جنسی به وی، آن ها را از دردها و غم هایشان رها خواهد کرد. این سریال داستانی ساختگی و بسیار دور از ذهن دارد اما به خوبی و به درستی ویژگی های شرورانه فرقه ها را روایت می کند.
این سازمان های تندرو از مردم آسیب پذیر، سردرگم و در جستجوی پاسخ برای سوال ها و رنج هایشان، سوأ استفاده کرده و به آن ها قول های پوچ و توخالی در مورد حمایت و بودن در کنار هم می دهند. سریال The Leftovers راه های ویرانگری که باعث نابودی زندگی ها و از هم پاشیدن خانواده ها می شود را بررسی می کند و اگر چه شاید تماشایش ساده و آرامش بخش نباشد اما از آن دسته سریال هایی است که تماشای آن یک ضرورت است.
۱۰- Runaways
سریال Runaways از سری سریال های دنیای مارول در مورد گروهی از نوجوانان است که در می یابند والدینشان عضو یک فرقه مذهبی هستند. آن ها خود را یک فرقه نمی نامند و رسماً با عنوان کلیسای گیبوریم شناخته می شود و بسیار شبیه یک جامعه ساده هستند که آخر هفته به کلیسا می روند. اما اگر کمی عمیق تر نگاه کنید، چیزی شیطانی و ترسناک زیر لایه ظاهری این فرقه در حال رخ دادن است که شامل ربایش، قربانی کردن در مراسمات مذهبی و حتی پرستش موجودات فضایی است که پس از سرویس عمومی کلیسا انجام می شود. در حالی که برخی تم های مذهبی و جنایات واقعی در سراسر سریال حس می شود اما داستان فیلم بیشتر علمی تخیلی است و برخی رگه های ابرقهرمانی نیز در خود دارد.
این سریال در دنیای سینمایی مارول روایت شده و به همین خاطر داشتن رگه های ابرقهرمانی اصلاً جای تعجب ندارد. Runaways سریالی مناسب کسانی است که می خواهد سریالی در مورد فرقه ها را تماشا کند اما نمی خواهد خیلی زیاد درگیر جدی بودن داستان یا تراژدی مرتبط با این جور سریال ها شود. در حالی که Runaways لحظات تاریک متعددی دارد اما بخش قابل توجهی از آن طوری است که از تماشایش لذت خواهید برد.
۱۱- Sacred Lies
سریال Sacred Lies بر اساس رمان The Sacred Lies of Minnow Bly نوشته استفانی اوکس ساخته شده و یک سریال درام در مورد دختری نوجوان به نام مینو بلای است که از یک فرقه مذهبی فرار می کند. ۱۲ سال پیش از فرار او، فرقه مذهبی مذکور که با نام کوینی ها شناخته می شود، با نقل مکان به یک منطقه جنگلی دوردست برای انجام سنت ها و اجرایی کردن باورهایشان، خود را از محدودیت ها و قضاوت جامعه رها می کنند. بلای به نحوی موفق می شود از چنگ کوینی ها فرار کرده و در شرایطی رقت انگیز و وحشت زده از دل جنگل بیرون می آید. به دلایلی که هنوز مشخص نیست، او به شکلی خشونت بار و در جریان فرار، به یک مرد جوان حمله می کند و خیلی زود خود را در ندامتگاه نوجوانان می یابد.
این سریال مملو از رازها و سوالاتی مربوط به این است که چه اتفاقاتی در گذشته برای این دختر رخ داده است، در شرایطی که به نظر می رسد او خودش قادر به پیدا کردن پاسخ این سوالات نیست. فرقه مذهبی که او ادعا می کند از آن فرار کرده پیدا نمی شود و رهبر آن ظاهراً کشته شده است و بدین ترتیب به نظر می رسد که هیچ کسی درگیر این ماجرا نمی تواند به حقیقت دست پیدا کند. اما مخاطب باید صبر کند، همراه با بلای، در شرایطی که این راز رفته رفته فاش می شود، لایه به لایه. علاوه بر افشای گذشته، بلای باید خود را با جامعه جدید و زندگی در فضایی خارج از یک فرقه مذهبی تندرو وفق دهد که فرآیند دردناکی برای تمام کسانی است که از یک فرقه مذهبی فرار کرده و باید در همان ابتدای فرار تجربه کنند.
۱۲- The Family
سریال The Family یک مستند سریالی هیجان انگیز و تکان دهنده منتشر شده در سال ۲۰۱۹ است که نوری بر کارکردهای درونی یک سازمان مسیحی به شدت بنیادگرا به نام پیروان (The Fellowship) با لقب خانواده می تاباند. این سازمان روابط گسترده ای با برخی از موثرترین و قدرتمندترین چهره های جهان دارد و این سریال نشان می دهد که این روابط تا چه اندازه عمیق و گسترده بوده است. سریال The Family در مورد اصول مذهبی و یکی از ماموریت های این فرقه برای تربیت مردان جوان به منظور بدست آوردن جایگاه های مهم با این هدف است که بتوانند کشوری به رهبری بنیادگراهای باتقوا تاسیس کنند.
در حالی که این سازمان تمایلات محافظه کارانه دارد و برای اجرای اصولشان دست به هر کاری می زنند، با سیاستمداران و افراد قدرتمند هر دو حزب اصلی ارتباط دارند و تنها نیازمندی حضور در این فرقه باور راسخ به خداوند و ترجیحاً پیشینه مسیحیت است. این سریال بسیار تکان دهنده و افشاگرانه شما را تا عمق وجودتان تکان خواهد داد، به ویژه اگر در ایالات متحده زندگی کنید، جایی که می توان عواقب سیاسی فعالیت های متعدد این فرقه را به وضوح دید. بعد از تماشای این سریال، هر کسی که تجربه زندگی در آمریکا را داشته باشد، همیشه در پارانویا بوده و با دیده تردید به اسامی بزرگ و سازمان های سیاسی نگاه خواهد کرد.