خبرآنلاین: « هزینه‌های آزادسازی مدرک به یکباره شش برابر شده است. قیمت‌های آزادسازی مدارک بسته به رشته تحصیلی و منطقه متفاوت بوده است. هزینه کل آزادسازی مدرک بین شش تا ده میلیون تومان بود اما اکنون حداقل بین شش تا ۲۵ میلیون تومان به ازای هر ترم است. کل مبلغی که امروز دانشجو باید برای هر ترم پرداخت کند قبل از این ابلاغیه می‌توانست تمام هزینه چهار سال را بپردازد و مدرک را آزاد کند. فکر می کنم حدود شش تا ده برابر شده است.»
«مهاجرت» واژه‌ای که این روزها در میان جوانان و دانشجویان زیاد به گوش می‌رسد. جوانان هر روز از آرزوها و خواسته‌هایشان دورتر می‌شوند و یک قدم فاصله می‌گیرند.
در حال حاضر که صندلی بسیاری از دانشگاه‌ها پولی شده است جوان ایرانی از ماراتن سخت و فرسایشی کنکور سراسری می‌گذرد تا یک صندلی دانشگاه دولتی را اشغال کند. گرانی و تورم برای خرید مایحتاج، دغدغه پیدا کردن شغل در آینده، افزایش قیمت کتاب‌ها، ، اوضاع اقتصادی دانشجویان را دشوارتر کرده است، حال بر اساس ابلاغیه جدید وزارت علوم مشکل آزادسازی مدرک هم بار سنگینی را بر دوش دانشجویان اضافه کرده است.
اغلب افراد به روش‌هایی به دنبال مهارت‌افزایی و تکمیل رزومه خود برای مهاجرت هستند. مسئولین کشوری به دنبال راه حل برای رفع مشکلات در داخل کشور و ایجاد زمینه پیشرفت علمی و تحصیلی دانشجویان نخبه و جلوگیری از فرار نخبه‌ها با ابلاغیه جدید که چندی پیش وزارت بهداشت و در روزهای اخیر منتشر کرده است نه تنها موانع برداشته نشده است بلکه با سنگین کردن هزینه‌ها می‌خواهند مسیر رفتن را دشوار کنند.
مانع تراشی وزارت بهداشت
چندی پیش وزارت بهداشت شرایط تودیع وثیقه و آزادسازی مدارک برای رشته‌های علوم پزشکی را تعیین کرد بر این اساس مبلغ وثیقه رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی از ۸۰ میلیون تومان به ۳۰۰ میلیون تومان و رشته داروسازی به ۲۵۰ میلیون تومان و کارشناسی ارشد به ۲۰۰ میلیون تومان رسیده است که از سال۱۴۰۱ بر اساس تورم افزایش پیدا خواهد کرد . با این حساب برای آزادسازی مدرک هشت ترم تحصیلی و لغو تعهد، دانشجویان باید دست‌کم ۴۸ میلیون تومانی پرداخت کنند.
وقتی شخصی وارد رشته پزشکی می‌شود یک طرح و یک تعهد دارد. طرح شامل همه افراد است به جز کسانی که با سهمیه ۲۵ درصد آمده‌اند یا تک فرزند هستند. تعهد اما متفاوت است در زمان کنکور با توجه به فراوانی خدمات به سه منطقه یک و دو و سه گروه‌بندی می‌شوند . باید یک مدت زمانی را بر اساس منطقه یک ، ۵ سال ، منطقه دو ، ۱۰ سال ، منطقه سه ، ۱۵ سال خدمت کنند. این قانون متعلق به سال‌های قبل است و تاکنون تغییری نداشته است. همیشه به این‌صورت بوده هنگامی که دانشجویان فارغ التحصیل می‌شوند و بخواهند مدرک را آزاد کنند به ازای تعهدی که داشتند مبلغی را پرداخت می‌کردند که تا یک هفته پیش ترمی ۵۰۰ هزار تومان بود.تفاوت تعهدی که در زمان کنکور امضا می‌کردند از این ابلاغیه، این است که دانشجویان منطقه دو و سه حداقل باید اندازه سال‌های تحصیل یعنی پنج سال و نیم در کشور خدمت کنند و نمی‌توانند زودتر مدرک خود را آزاد کنند اما این شامل دانشجویان منطقه یک نمی‌شود و برای مابقی زمان خدمت باید هزینه گزافی را پرداخت کنند تا مدرک آزاد شود.
یکی از فارغ التحصیلان پزشکی از مانع جدیدی که این ابلاغیه برای زندگی‌اش به وجود آورده است، می‌گوید: «من و همسرم قصد داشتیم تا پایان سال مهاجرت کنیم. همسرم یک سال زودتر از من فارغ التحصیل شده و چون تک فرزند بوده طرح ندارد ، تعهد را هم خریده است. اما من باید دو سال طرح را بگذارنم و پنج سال و نیم خدمت کنم و در ایران بمانم. این زندگی من را نابود خواهد کرد.»
از منطقه‌بندی کنکور تا آزادسازی مدرک
داوطلبان کنکور سراسری بر اساس برخوردداری خدمات در کشور به سه منطقه تقسیم می‌شوند و سهمیه‌های متفاوتی می‌گیرند. در مصوبه جدید وزارت علوم هزینه‌ها به میزان منطقه و رشته متفاوت است اما در هر حال حدود شش برابر افزایش داشته است.
حامد مقدم منش، فارغالتحصیل پزشکی درباره منطقه‌بندی تعهد خدمت دانشجویان پزشکی به خبرآنلاین می‌گوید: «بعد از کنکور فرمی را پر کردیم که مدت زمانی را بر اساس منطقه‌ها که منطقه یک، یک برابر ، منطقه دو، دو برابر و منطقه سه، سه برابر مدت تحصیل تعهد خدمت به کشور را می‌دهیم. عده‌ای پس از اتمام کار می‌روند و دانشنامه خود را آزاد می‌کنند اما گروهی می‌خواهند پس از اتمام طرح مهاجرت کنند و دانشنامه خود را آزاد کنند قبل از این ابلاغیه راه حلی وجود داشت که زمان باقیمانده خدمت خود را می‌خریدند. حالا حتما باید پنج سال از اتمام خدمت بگذرد تا بتواند سال‌های باقی مانده را بخرد. از مشکلات اصلی این است که برای خرید طرح پیش از این برای هر سال باید یک میلیون تومان پرداخت می‌شد اما با این ابلاغیه به یکباره این رقم به ۳۰ میلیون تومان رسیده است.»
قیمت‌ها قبل و بعد از تعرفه جدید
محمدرضا طیران از مدیران یک موسسه مهاجرت تحصیلی در گفتگو با خبرآنلاین می‌گوید:« هزینه‌های آزادسازی مدرک به یکباره شش برابر شده است. قیمت‌های آزادسازی مدارک بسته به رشته تحصیلی و منطقه متفاوت بوده است. هزینه کل آزادسازی مدرک بین شش تا ده میلیون تومان بود اما اکنون حداقل بین شش تا ۲۵ میلیون تومان به ازای هر ترم است. کل مبلغی که امروز دانشجو باید برای هر ترم پرداخت کند قبل از این ابلاغیه می‌توانست تمام هزینه چهار سال را بپردازد و مدرک را آزاد کند. فکر می کنم حدود شش تا ده برابر شده است.»
وی درباره به صرفه بودن هزینه‌ها و اعتباربخشی در دانشگاه دولتی و غیر دولتی افزود: « از لحاظ هزینه دانشگاههای غیردولتی به صرفه‌تر است اما اگر بخواهیم با رویکرد ادامه تحصیل در خارج فکر کنیم قطعا رزومه‌ای که از دانشگاههای سراسری است اعتبار بیشتری دارد اما اگر بحث مالی باشد هم اکنون در دانشگاههای غیردولتی بحث آزادسازی مدرک را نداریم.»
فارغالتحصیلان سال‌های قبل و دریافت مدرک به قیمت روز
داستان زمانی جالب می‌شود که در این مصوبه اشاره شده دانشجویان سنوات قبل هم اگر بخواهند مدارک خود را آزاد کنند باید به نرخ جدید باشد. واضح و مبرهن است در آن زمان تورم و میزان هزینه پرداختی برای یک دانشجو از طرف دولت به مشابه امسال نبوده و این کار به ضرر فارغالتحصیلان سابق است.
طیران عنوان می‌کند:« مسئله‌ای که شنیده‌ایم و برای ما و دیگر دانشجویان حائز اهمیت است این بود که برای دیگر دانشجویانی که سنوات گذشته هم بودند این موضوع را قرار داده‌اند به صورت منطقی اگر این موضوع جدید است باید برای دانشجویان جدید اعمال شود اما ابلاغیه برای تمام دانشجویان است. حتی اگر چندین سال قبل هم فارغالتحصیل شده الان مشمول آن هزینه هستند.»
حامد مقدم‌منش هم می‌گوید:« این مصوبه از قبل به کسی ابلاغ نشده بود و دانشجویان آگاهی نداشتند. قانون جدید باید برای کسانی که به تازگی وارد فضای کنکور شده‌اند و می‌خواهند شرایط دانشگاههای دولتی و غیردولتی را مقایسه کنند و انتخاب آگاهانه داشته باشند، اجرا شود اما متاسفانه این مصوبه به کسانی که سال‌های گذشته فارغالتحصیل شده‌اند هم اعمال می‌شود.»
سخت شدن راه مهاجرت برای دانشجویان
در این خصوص مدیر موسسه مهاجرت تاکید می‌کند: « شنیدن این خبر مرا شوکه کرد چون قرار بر مانع‌زدایی و تسهیل کارها برای تحصیل دانشجویان بود اما این خبر به نظر بیشتر سنگتراشی است. هدف دانشجو این است که یک فضای راحتی را برای تحصیل کردن داشته باشد اما این ابلاغیه شرایط را برای دانشجویان سخت کرده است.»
او می‌گوید:«خیلی از دانشجویان قصد دارند برای ادامه تحصیل مهاجرت کنند و برای خدمت به کشور باز گردند. این کار خوب و پسندیده‌ای است باید سعی شود که نهادهای مختلف و مسئولین کارها را برای دانشجویان تسریع کنند. این خبرها دانشجویان را دل‌سرد می‌کند. در آخر آینده کشور در دست دانشجویان و جوانان است.»