همشهری آنلاین- ابوذر چهل امیرانی: مالک این خانه برای طراحی و معماری وجب به وجب آن فکر و از بهترین مصالح ساختمانی برای ساخت آن استفاده کرد.
«حبیبالله ثابت» برای طراحی داخلی خانهاش از یک شرکت فرانسوی به نام «مزون ژانسن» که طراحی خیمههای جشنهای ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی را انجام میداد، خواست تا «ژول للو» را به ایران بفرستد. للو در این شرکت مشغول کار بود و پیش از آن، طراحی آپارتمان ثابت را در نیویورک انجام داده بود. او پردههای ضخیم و تیره کاخ را به یک شرکت بلژیکی سفارش داد و از ماهرترین استادان خراطی چوب و منبتکاری دعوت کرد تا راهپلهها، نردهها، سقفها، درها و پنجرههای کاخ را به سبک تزئینات داخلی فرانسوی بسازند.
خانه همهچیز تمام
ثابت، سرمایهگذاری بود که در حوزههای مختلف فعالیت میکرد؛ هم بانک داشت و هم تلویزیون. در صنعت برای خودش کسی بود و مبلمان وارد و صادر میکرد. نخستین کارخانه صنعتی مبل کشور را تأسیس کرد و به قول معروف با شاه فالوده میخورد و در سفرها همراهش بود. کاخ خود را سال۱۳۴۰ در منطقهای خوش آب و هوا و گرانقیمت، یعنی محله جردن با کپیبرداری از قصر «پتی تریانو» در کاخ ورسای فرانسه ساخت که بنایی نئوکلاسیک بود و به آن «قصر سنگی» هم میگفتند. البته نمای اصلی عمارت هم شبیه نمای جنوبی کاخ سفید است.
این خانه ۱۱هزار و ۵۰۰متر مربعی که پیش از انقلاب، ۱۵میلیون دلار قیمتگذاری شد، زیربنایی در حدود ۲هزار مترمربع دارد که دارای دو طبقه اصلی و یک زیرزمین است. ورودی نیمدایره خانه، روی ۷ستون مرمرین استوار است که گفته میشود هرکدام مجسمهای داشتند تا به ستونها زینت دهند.
گچبری سقفها ساده با رگههایی از رنگ طلایی بوده، در و نردههای خانه از چوب بلوط ساخته و آنها را هنرمندان فرانسوی منبتکاری کردهاند. در معماری و دکوراسیون داخلی، از پردههای تیره استفاده و همه قسمتهای سنگی با تیشه کندهکاری شدهاند. دیوارها نیز با کاغذ دیواری ساده، اما متناسب با پردهها پوشانده و شومینههای بزرگی با دورکاری سنگ مرمر در داخل خانه نصب شد. یک نهر برای جریان آب از زیر خانه عبور میکرد و استخر بزرگ، محل اجرای تئاتر روباز، پارکینگ بزرگ برای مهمانیهای شبانه، چایخانه و زمین بیلیارد، از قسمتهای مهم این خانه باغ بودهاند.
ثبت ملی پس از فراز و فرودها
با پیروزی انقلاب، حبیبالله ثابت که به دربار شاه رفتوآمد داشت، از ایران رفت و خانهاش مصادره شد. این ساختمان از تابستان سال۱۳۶۰ با فرمان آیتالله «صادق خلخالی» حاکم شرع دادگاههای انقلاب برای نگهداری قاچاقچیان موادمخدر مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن در اختیار نهادهای امنیتی بود. در این سالها، صحبتهایی برای تبدیل این کاخ به مراکز تجاری و مسکونی، مسجد و هتل به گوش رسید، اما معاونت شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی در سال۱۳۹۳ مانع از تخریب خانه ثابت پاسال شد.
اعضای شورای اسلامی شهر تهران هم، این ساختمان را سرمایهای فرهنگی و از جاذبههای گردشگری پایتخت معرفی کردند که نباید تخریب یا تغییر کاربری داده شود. در نهایت، روز چهارشنبه ۳۱خرداد سال۱۳۹۶ موضوع ثبت ملی این خانه در نامهای از سوی معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری به استاندار تهران ابلاغ و اعلام شد هرگونه دخل و تصرف یا تخریب و تغییرکاربری در این کاخ جرم است. در نهایت، این خانه ۳۱خرداد ۱۳۹۶ با شماره ۳۱۷۴۴ ثبت شد.
متأسفانه در این سالها درختان سرو و کاج دو طرف باغ خشک شدهاند و زمین بیلیارد پشت کاخ هم براثر گودبرداری نابود شده است. بازدید از این قصر رؤیایی در انتهای خیابان جردن (آفریقا یا نلسون ماندلا)، تقاطع خیابانهای طاهری و روانپور، کوچه ناهید، درحال حاضر امکانپذیر نیست.