سلامت‌نیوز نوشت: میگرن یکی از علل سردرد است. بیشتر کسانی که به میگرن دچار هستند، دچار حمله‌های پی‌درپی سردرد برای مدت چندین سال می‌باشند. سردرد میگرن بیشتر به گونه تپش‌دار (ضربان دار) بوده اغلب با تهوع و اختلالات بینایی همراه است.
دکتر منصور ریسمانچیان پزشک عمومی در این باره گفت: گر چه بیشتر موارد میگرن می‌تواند شدید باشد ولی گاه سردرد میگرن خفیف است. درد میگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار یک طرفه است که ابتدا خفیف است و کم کم شدید می‌شود. دردهای میگرنی در همه موارد با بی‌اشتهایی و تهوع و گاهی اوقات با استفراغ همراه هستند. هنوز چرایی ایجاد این سردرد مشخص نشده است. درد میگرن در اثر تورم رگ‌های خونی و اعصاب اطراف مغز که به ساقه مغز مرتبط است ایجاد می‌شود. به نظر می‌آید یک ماده شیمیایی موجود در مغز به نام سروتونین نقش اصلی را در این بیماری داشته باشد. البته برخی پژوهش‌های تازه نشان داده است نقص ژنتیکی می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.
پژوهشگران ژن معیوبی را در بین گروهی از بیماران میگرنی یافتند که می‌تواند علت اصلی دردهای میگرنی باشددر هنگام حملات میگرنی، بیماران به‌وضوح دچار تحمل نکردن نور هستند (Photophobia) و برای استراحت، به محلی تاریک می‌روند. ممکن است تحمل نکردن صدا (فونوفوبی) و گاهی اوقات تحمل نکردن بوها (Osmophobia) نیز وجود داشته باشد. در کودکان، میگرن اغلب با حملات درد شکم، بیماری حرکت (Motion Sickness) و اختلالات خواب همراه است. شروع دیررس میگرن (در سنین بالای ۵۰ سال) نادر است؛ با وجود این، عود میگرنی که بهبود یافته است، غیر معمول نیست.
پزشک بیشتر از روی تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی او میگرن را تشخیص می‌دهد و کسانی که دچار میگرن هستند در بیشتر موارد معاینه فیزیکی طبیعی دارند. هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص میگرن نیست و آزمایش‌هایی همانند CT اسکن و MRI مغز بیشتر طبیعی هستند. تشخیص بیماری، بر اساس خصوصیات سردرد و علائم همراه صورت می‌گیرد. چرا که نتایج معاینه فیزیکی و مطالعات آزمایشگاهی به‌طور معمول طبیعی است. در مورد میگرن انواع متعددی از آن توصیف شده‌اند که شایع‌ترین آنها عبارت‌اند از: میگرن معمولی (میگرن بدون وجود پیش درآمد) و میگرن کلاسیک(میگرن همراه با مرحله پیش درآمد
مراحل میگرن
حمله‌های سردرد میگرن به‌طور معمول صبح‌ها و اغلب آخر هفته شروع می‌شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول می‌انجامد، و تعداد حمله‌ها در هر ماه بین یک تا سه بار تکرار می‌شود. یک سردرد میگرنی به‌طور معمول دارای دو مرحله است:
الف) مرحله پیش درآمد (Aura): در این مرحله، مجراهای خونی مغز منقبض می‌شوند و علائم این مرحله عبارتند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بی‌حسی، سوزش خفیف، کم‌سو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و کرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شده است که به علت سردرد میگرنی، آشفتگی‌هایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود می‌آید. دست‌وپا (به‌ویژه انگشتان) در حین حمله‌های درد، سرد و به عکس پیشانی خیلی گرم می‌شود. این مرحله و علائم آن کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. افراد در پایان این مرحله باید کمی صبر کنند
ب) مرحله مغزی یا سفالیک (Cephalic): در این مرحله مجراهای خونی مغز، منبسط می‌شوند و علائم این مرحله عبارتند از: دردهای ضربان‌دار در کنار سر، تهوع و حال به‌هم‌خوردگی، حساسیت زیاد به صدا و نور، کاهش اشتها و احتقان در بینی. مرحله سفالیک حدود ۲ ساعت تا حداکثر ۳ روز طول می‌کشد. بنابراین بهتر است بیمار پیش از شروع حمله میگرنی از داروهای خود استفاده کند و با پرهیزهای لازم، شدت آن را کاهش دهد.
عوامل کاهش دهنده دردهای میگرنی
۱-داشتن وزن نرمال:
اولین نکته تغذیه‌ای در مورد میگرن، داشتن وزن سلامت می‌باشد. درحالی‌که افراد با وزن کمتر از نرمال، ۲۰ درصد افزایش ریسک میگرن دارند، در افراد با اضافه وزن این عدد به ۷۵ درصد می‌رسد. کاهش وزن باعث کاهش فرکانس (توالی)، شدت و طول مدت حملات سردرد می‌شود. در مجموع به غیر از وزن سایر اجزا یک شیوه زندگی متعادل مانند ورزش منظم و خواب با کیفیت و کافی را نیز مدنظر داشته باشید.
۲- برنامه غذایی کم‌چرب، میزان زیاد امگا ۳ و بر اساس گیاهان:
شواهد نشانگر این است که کاهش چربی کل برنامه غذایی، و نیز چربی امگا ۶ و افزایش نسبت امگا ۳ به امگا ۶، بروز سردرد را در افراد کاهش داده است. امگا ۶ بیشتر در چربی‌های حیوانی وجود دارد و این چربی‌ها چون برای تولید واسطه‌های التهابی ایجادکننده درد نظیر پروستاگلاندین E۲ و لکوترین B۴ لازم هستند، بنابراین باعث شیوع بیشتر سردرد می‌شوند. هرچند که این واسطه‌ها توسط مسکن‌ها سرکوب می‌شوند و درد تسکین می‌یابد، ولی با تغییرات غذایی، درد، پیشگیری می‌شود و نیاز به مسکن و تحمل عوارض آن، کمتر می‌شود.
۳- برنامه غذایی حذفی:
مواد غذایی که شروع کننده روند میگرن هستند نظیر الکل، محصولات لبنی به‌ویژه پنیر، شکلات، مرکبات، نوشیدنی‌های کافئین دار، قهوه (کافئین را به آرامی حذف کنید)، سرکه سیب، ماهی‌دودی، جگر و آبجو و نیز مواد غذایی حاوی آسپارتام، در این نوع برنامه، حذف می‌شوند. حذف افزودنی‌های خاص مانند، نیتریت و مونو سدیم گلوتامات (MSG) که در گوشت‌های فرآوری شده وجود دارند نیز بسیار کمک کننده هستند.
مواد غذایی که هیچ نوع تداخلی با سردرد ندارند شامل برنج قهوه‌ای (یا برنج سفید همراه با سبوس)، میوه‌های تازه، خشک یا پخته شده نظیر گیلاس، گلابی، آلو، ذغال اخته، سبزیجات سبز، زرد و نارنجی تازه یا پخته شده نظیر کنگر فرنگی، مارچوبه، بروکلی، کاهو، اسفناج، لوبیا سبز، کدو حلوایی، سیب‌زمینی و چغندر، آب و چاشنی‌های طعم دهنده (مقدار کمی نمک و وانیل) را می‌توانید در برنامه داشته باشید. محصولات لبنی، مغزیجات و دانه‌ها را به‌صورت آزمون‌وخطا برای خود امتحان کنید و انواعی که درد را ایجاد یا تشدید می‌کنند را حذف و بقیه را به خاطر خواصی که دارند وارد برنامه غذایی بنمایید. وقتی‌که سردرد کامل از بین رفت، می‌توانید به‌تدریج یک سری از مواد غذایی را با مقدار کم وارد برنامه غذایی کنید و اگر سردرد تشدید نشد، مقدار آن را افزایش دهید و در برنامه روزانه نگاه دارید.
۴-مکمل‌های ویتامینی:
کو آنزیم Q۱۰، منیزیم و رویبوفلاوین (ویتامین B۲) در تحقیقات کارایی لازم برای پیشگیری از میگرن را نشان داده‌اند. ۱۵۰ میلی‌گرم Q۱۰ همراه با ۴۰۰ میلی‌گرم B۲ و ۶۰۰ میلی‌گرم منیزیم همراه با یک مولتی‌ویتامین مینرال که حاوی ۲۰۰ میلی‌گرم ویتامین سی و ۱۳۴ میلی‌گرم ویتامین E باشد، برای ۳ ماه تجویز می‌گردد و تعداد و شدت سردرد به‌شدت کاهش می‌یابد.
۵-آب:
سلول‌های عصبی برای فعالیت نیاز به آب دارند و کمبود آب منجر به درد می‌شود. بعلاوه کم‌آبی منجر به آن می‌شود که مغز از جمجمه فاصله بگیرد و در نتیجه درد تشدید می‌شود.
۶- زنجبیل:
در تحقیقاتی که انجام شده است مشخص گردیده است که زنجبیل وقتی به‌صورت قرص مکمل استفاده شود، برای حمله میگرن بسیار مؤثر است. در این تحقیق که عده‌ای زنجبیل با مسکن وعده‌ای مسکن تنها استفاده کردند شرکت داده شدند. در گروهی که همراه مسکن زنجبیل استفاده کرده بودند، درد کمتر و عملکرد بهتری نسبت به گروهی که فقط مسکن استفاده کرده بودند، ایجاد شد.
۷- زردچوبه:
در مطالعه‌ای که زردچوبه (که البته جزء فعالش یعنی کورکومین) همراه با کوآنزیم Q۱۰ برای بیماری میگرن استفاده شد، تعداد روزهای سردرد، شدت و مدت آن به شدت کاهش یافت.
۸- پروبیوتیک ها:
مطالعات جدیدی در حال انجام است و نشانگر آن است که فلورمیکروبی روده نیز می‌تواند در بروز سردرد مؤثر باشد. بنابراین مصرف فیبروپروبیوتیک ها که سودمند هستند و عوارض خاصی هم ندارند تا مشخص شدن نتایج مطالعات توصیه می‌شود.