فرهیختگان: شکست ۶ بر ۲ در نخستین دیدار جامجهانی میتواند کمر هر تیمی را بشکند. بهخصوص که این ناکامی در دیداری حساس رقم بخورد که باعث میشود تا تیم در ادامه تورنمنت نتواند توانایی واقعی خود را به نمایش بگذارد و با روحیهای ضعیف دیدارهای بعدیاش را برگزار کند اما ایران جامجهانی ۲۰۲۲ اتفاقی غیرمعمول در تاریخ جامهای جهانی را رقم زد و پس از این شکست، بردی درخشان و دلچسب را برابر ولز رقم زد که برای فوتبال ما ۴ آذر ۱۴۰۱ را به روزی به یادماندنی بدل کرد. شاید بخش عمدهای از این موفقیت را بتوان به پای کارلوس کیروش پرتغالی نوشت که توانست تیمش را از نظری روحی و روانی در شرایط مطلوبی قرار داده و نشان داد که تجربه سالها حضور روی نیمکت تیمهای مختلف چقدر میتواند در چنین تورنمنتهایی به کمک او و تیمهایش بیاید.
حالا تیم ایران در میان تیمهایی که در جامهای جهانی شکستهای سنگینی را تجربه کردهاند به نخستین تیمی تبدیل شد که توانسته این باختهای پرگل را به فراموشی سپرده و بازی بعدی خود را با برد پشت سر بگذارد. البته دیروز کاستاریکا هم موفق شد نامش را بهعنوان تیم دوم در این فهرست به ثبت برساند چراکه آنها هم پس از باخت سنگین ۷ بر صفر برابر اسپانیا توانستند ژاپن را مغلوب کرده و به نوعی به جام برگردند اما تفاوت ماجرا اینجاست که ایران در حالی توانست این باخت را جبران کند که حالا شانس خوبی برای صعود به دور بعد و حتی صدرنشینی دارد اما کاستاریکا با حضور دو تیم پرقدرت اسپانیا و آلمان در گروهش بعید است به توفیقی دست پیدا کند. در ادامه نگاهی به تیمهایی که در این تورنمنت شکستهای سنگینی داشتند و عملکرد آنها در ادامه تورنمنت خواهیم داشت.
1954 کرهجنوبی
نماینده فوتبال آسیا در این دوره از رقابتهای جامجهانی نمایشی بسیار ضعیف و ناامیدکننده ارائه کرد و با دو شکست پرگل به نوعی آبروی فوتبال آسیا را به باد داد. کرهایها که برای نخستین بار بود در چنین مسابقاتی شرکت میکردند در گروهی دشوار قرار داشتند و البته با توجه به قوانین آن زمان تنها دو بازی در گروه 4 تیمی خود برگزار کردند و خوش شانس بودند که با آلمان غربی که در این گروه حضور داشت و درنهایت نیز جام قهرمانی را بالای سر برد دیدار نکردند. این تیم شرق قاره آسیا در نخستین بازی خود را مقابل مجارستانی برگزار کرد که در آن زمان جزو قدرتهای برتر فوتبال اروپا و حتی دنیا بود و ستارهای چون فرانس پوشکاش را در خط حمله خود داشت. این بازی با برتری 9 بر صفر تیم اروپایی همراه بود و کره شروعی فاجعهبار در این تورنمنت داشت. آنها در بازی بعدی خود نهتنها موفق به جبران این ناکامی نشدند بلکه 7 گل هم از ترکیه خوردند تا یکی دیگر از سنگینترین شکستهای تاریخ جامهای جهانی را به نام خود ثبت کنند. آنها درنهایت با دو باخت پرگل و بدون حتی یک گل زده جام را ترک کردند. در دیگر گروه این تورنمنت هم در آن دوره برزیل 5 گل به مکزیک زد و این تیم در بازی دومش هم نتوانست موفق باشد و این بار مغلوب فرانسه شد.
۱۹۷۴ زئیر (کنگو)
تنها حضور این کشور آفریقایی (که بعدها نامش به کنگو تغییر کرد) در جامهای جهانی به سال 1974 برمیگردد که اصلا هم خوب پیش نرفت. آنها بازی اول را با دو گل به اسکاتلند باختند و در مسابقه دوم برابر یوگسلاوی، یکی از تیمهای خوب آن دوره با 9 گل شکست خوردند تا یکی از بدترین باختهای تاریخ جامهای جهانی به نام این تیم ثبت شود. این تیم در بازی بعدی خود رودرروی برزیل مشهور قرار گرفت و این بار سه گل خورد تا با 14 گل خورده و بدون گلزنی جام را ترک کنند. به این ترتیب آنها هم نتوانستند از شکست سنگین خود درس بگیرند و ناکام مطلق بودند.
هائیتی نیز دیگر تیم ضعیف این دوره بود که پس از شکست 3 بر یک برابر ایتالیا در بازی نخست، به مصاف لهستان رفتند و این بار 7 گل خوردند. هائیتی که بعدها دیگر نتوانستند راهی جامجهانی شود و فقط در همان دوره رنگ این رقابتها را دید در سومین مسابقهاش 4 بر یک به آرژانتین باخت و با سه شکست به خانه برگشت و آنها هم اصلا روند موفقی در این مسابقات نداشتند.
۱۹۷۸ مکزیک
مکزیکیها در این دوره از رقابتهای جامجهانی نیز روزهای خوبی را تجربه نکردند و با سه شکست به کار خود در این مسابقات خاتمه دادند که دومین باخت آنها بسیار سنگین بود. این تیم آمریکای شمالی در بازی با آلمان غربی 6 گل خورد و سومین مسابقهاش نیز مقابل لهستان بود که این بازی را نیز 3 بر یک باختند و نتوانست خاطره آن باخت پرگل را از ذهن هواداران خود پاک کنند. در مرحله دوم این تورنمنت که در آن زمان بهصورت گروهی برگزار میشد هم پرو 6 گل از آرژانتین خورد اما این آخرین بازی آنها در این جام بود و پس از آن حذف شدند.
۱۹۸۲ السالوادور
بدترین باخت تاریخ جامجهانی را تیمی از آمریکای مرکزی در این دوره تجربه کرد. السالوادور که دومین و البته آخرین جامجهانیاش تاکنون را در آن دوره تجربه میکرد در همان بازی نخست برابر مجارستان له شد و 10 بر یک باخت تا این شکست در تاریخ این تورنمنت بهعنوان بدترین نتیجه ثبت شود. السالوادور که در گروهی سخت قرار گرفته بود در دو بازی بعدیاش هم به بلژیک با یک گل باخت و در سومین مسابقه دور گروهی با دو گل مغلوب آرژانتین شد تا با سری پایین و ناامید اسپانیای میزبان را ترک کند.
۲۰۰۲ عربستان
این تیم آسیایی درحالیکه این تورنمنت برای نخستین بار در این قاره برگزار میشد شروعی بسیار ضعیف در گروهش داشت و سنگینترین باخت یک تیم در جامجهانی در قرن جدید را رقم زد. آلمانیها که از همگروهی با عربستان خوشحال بودند در این دیدار 8 گل زدند و با روحیهای عالی به سراغ رقبای بعدی رفتند اما عربستان که این بازی را باخته بود در دو مسابقه بعد هم به ترتیب به کامرون و جمهوری ایرلند باخت و با سه شکست و بدون اینکه گلی زده باشد جام را ترک کرد.
۲۰۱۴ برزیل
شگفتآورترین نتیجه تاریخ جامهای جهانی را برزیل میزبان در نیمهنهایی این دوره کسب کرد. جاییکه آنها در خانه بهدنبال ششمین قهرمانی خود در این مسابقات بودند تا فاصله خود با رقبا را بیشتر کنند اما در کمال شگفتی آلمان دروازه این تیم را در همان نیمه نخست به توپ بست و گلهای ژرمنها یکی پس از دیگری به قلب هواداران این تیم مینشست. در پایان شکست عجیب 7 بر یک برای سلسائو ثبت شد و آنها بدترین شکست خود در تاریخ این تورنمنت را تجربه کردند. برزیلیها با این باخت راهی دیدار ردهبندی شدند اما بدون روحیه وانگیزه لازم در این بازی هم برابر هلندی که هدایت آن را لوئیس فنخال برعهده داشت 3 بر صفر باختند و با دو شکست پیاپی و کسب عنوان چهارمی جامی که برای قهرمانی در آن امید زیادی داشتند را به پایان رساندند.