خبرآنلاین-مهرنوش حیدری: دولت سیزدهم با هدف غلبه بر بحران ارزی، رییس کل بانک مرکزی را تغییر داد . پیش از این نیز معاون ارزی بانک مرکزی تغییر کرد اما با این حال حتی تغییر معاونت ارزی نیز نتوانست آرامشی در بازار ارز فراهم آورد.
حالا فرزین، رییس کل جدید بانک مرکزی وعده داده است که از این پس قرار است ارز نیمایی با قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان برای واردات تامین گردد . البته اعلام نرخ ثابت ماهیت سامانه نیما را زیر سئوال خواهد برد.
افکار عمومی حالا می‌پرسند آیا بحران ارزی فروکش خواهد کرد و دلار از قله تاریخی کانال چهل هزار تومان پایین‌تر خواهد آمد؟
چرایی افزایش نرخ ارز در ۲ سال اخیر
علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه تا زمانی که دلایل افزایش نرخ ارز شناسایی نشود، تغییر حتی در سطح مدیران کافی نیست، گفت: هر چند دو ماه است روند افزایش قیمت دلار سرعت گرفته اما در شانزده ماه گذشته ما با نوسان شدید نرخ ارز روبرو بوده‌ایم.
وی گفت: شناخت ریشه‌ها می‌تواند راه حل‌ها را پیش پای ما بگذارد. نوسان شدید نرخ ارز ناشی از تاثیر تحریم‌ها، تعلیق مذاکرات برجام، ناآرامی‌های داخلی و قطع ارتباط ایران با بسیاری از کشورهای دنیا است.
قنبری تصریح کرد: غیر از مسایل اقتصادی به ویژه در بحث عرضه و تقاضا شاهد کمبود عرضه در مقابل تقاضای بیشتر هستیم و همچنین مسایل سیاسی در عرصه بین‌المللی نیز بر روند افزایش نرخ ارز تاثیرگذار بوده است. به عبارت دیگر در شرایط فعلی ما برای دریافت درآمدهای ارزی با محدودیت محسوس مواجه بودیم و هستیم . همه این موارد موجب بروز مشکلات فراوان شده و نمود این مشکلات را باید در افزایش نرخ ارز دید.
وی گفت: کسانی که می‌گفتند ریشه مشکلات داخلی است حالا اهمیت برجام را دریافته‌اند.
ماجرای پیچیده افزایش درآمدهای ارزی دولت
قنبری در پاسخ به این سوال که دولت در ماه‌های گذشته مدعی بود که توانسته درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفتی و غیرنفتی را افزایش دهد؛ چرا با وجود این مساله بازار ارز دستخوش نوسانات شدید شده و تاثیر افزایش درآمدهای ارزی قابل مشاهده نیست؛ گفت: درآمدهای نفتی به صورت دلاری به ندرت به دست می‌آید و به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد،درآمدهای ارزی به صورت نقدی به دست ما نمی‌رسد.
وی در توضیح این مطلب افزود: به دلیل فشارهایی که استکبار جهانی به ما وارد کرده است، فروش نفت حتی به قیمت ارزان‌تر نیز مشکل ما را حل نمیکند.
برخورد با مسائل اقتصادی علمی نیست
قنبری ادامه داد: متاسفانه دولت نیز از واقعیت‌های اقتصادی غافل است. هزینه‌های زندگی به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته اما دولت روند توسعه را به تعویق انداخته و موضوعات واضح را نادیده می‌گیرد.
وی گفت: انتخاب آمار و مانور بر اعداد و ارقامی که مفهومی برای مردم ندارد، مشکلات را حل نمیکند و مشکل اساسی این است که دولت اصلا نمی‌پذیرد که شمکلات اقتصادی وجود دارد و مدام با تکیه بر برخی اعداد عملکرد خود را توجیه می‌کند .
نقش دشمن در افزایش نرخ ارز
این اقتصاددان درباره اظهارات سخنگوی دولت مبنی بر اینکه دشمن با فشار بر نرخ ارز آن را افزایش داد تا قیمت طلا و خودرو نیز افزایش یابد؛ گفت: خودمان برای خودمان مشکلات اساسی ایجاد می‌کنیم بعد با شعار دادن و حرف‌های کلی می‌خواهیم وضعیت را توجیه کنیم . متاسفانه دولت اصلا متوجه نیست که در شرایط فعلی نیاز به حضور تیمی قوی ، کارآمد و شایسته داریم. فقط به فکر جناح‌بندی هستند و هنوز از حال و هوای انتخابات خارج نشده‌اند و این خطر بزرگی پیش روی کشور است.
وی گفت: مگر نمی‌گفتید همه چیز به مدیریت داخلی باز می‌گردد . حالا جواب بدهید چگونه مدیریت کردی که در این شانزده ماه درآمد سرانه حقیقی کشور پایین آمده، تورم بالا رفته، ارزش پول ملی به حداقل ممکن رسیده است؟
وی افزود: متاسفانه شاهد خروج تعداد فراوانی از جوانان، اندیشمندان و مغزها از کشور هستیم؛ به اعتقاد بنده باید خود، شیوه مدیریت را اصلاح کنیم و دولت نیز باید خود را اصلاح کند .
دستکاری در نرخ دلار و اعداد و ارقام
این استاد دانشگاه درباره اظهارات برخی کارشناسان اقتصادی مبنی بر نقش دولت در ایجاد نوسان در نرخ ارز با هدف جبران کسری بودجه توضیح داد: دولت متاسفانه برای حل مسایل کشور راهکار درست ارایه نمی‌دهد و نمی‌تواند مسایل را به صورت واقعی تحلیل کند؛ برای مثال رییس جمهور قبل از انتخابات قول داده بود تورم را به نصف و سپس تک رقمی کند اما همچنان شاهد افزایش نرخ تورم هستیم و سبد غذایی کشور از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون چنین افزایشی را تجربه نکرده بود .
قنبری در پاسخ به این پرسش که در خوشبینانه‌ترین حالت اگر مذاکرات برجامی از سر گرفته و به نتیجه برسد آیا می‌توان انتظار داشت دلار به کانال 30 هزار تومان و کمتر از آن بازگردد، اظهار کرد: نکته همین جاست . تغییر همه مدیران تا زمان تغییر سیاست‌ها فایده‌ای ندارد. اگر بتوانیم بحث برجام را به سرانجام برسانیم و موضوع تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی و بین‌المللی را با کشورهای مهم دنیا حل کنیم، قطعا آرامش و ثبات اقتصادی در کشور حاصل می‌شود.