حتما تابهحال دیده‌اید که فردی با یک ناراحتی جسمی کاملا واضح مانند درد قفسه‌ی سینه، تهوع، سردرد و… به پزشک مراجعه می‌کند، اما پس از معاینه و انجام آزمایش‌های مختلف، درنهایت به او می‌گویند که مشکلش جسمی نیست و از اعصابش است! شاید عجیب به‌نظر برسد اما ذهن و جسم، ارتباط نزدیک و تنگاتنگی باهم دارند و هرگونه فشار و استرس روحی می‌تواند اثرات منفی‌ای روی سلامت جسمی بگذارد و خود را به شکل دردهای مبهم یا بیماری‌های جدی نشان دهد. استرس و اضطراب روانی باعث بروز بیماری‌ها و علائم مختلفی در بدن می‌شوند که ما در اینجا به ۷ مورد از آنها می‌پردازیم؛ اگر یک یا چند مورد از این نشانه‌ها را در خودتان تشخیص دادید، به این معناست که سلامت روحی‌تان در خطر است و باید بیشتر به آن توجه کنید.
اکثر ما قبول داریم که زندگی پر از مشغله و گرفتاری است. در برخی مواقع، همه‌ی ما احساس می‌کنیم مانند هَمِستری هستیم که داخل چرخ همستر، بدون هیچ وقفه و استراحتی می‌دود. درحالی‌که برخی از مردم در مدیریت تمام مسائل و مشکلاتی که زندگی سر راه‌شان قرار می‌دهد، استاد هستند، اما بقیه (یعنی اکثر ما) به‌خاطر محرک‌های تنش‌زایی که در زندگی روزمره‌مان وجود دارد، به عوارض منفی جسمی و روحی دچار می‌شویم.
آخرین باری را که ترسیدید یا استرس داشتید به‌خاطر بیاورید! آیا متوجه شدید که نفس‌تان تندتر و عضلات‌تان سفت شده‌اند؟ شاید چندین ماه است که معده‌تان به‌هم می‌ریزد و ناراحت است یا وقتی بیش‌ازحد نگران می‌شوید، سردرد مزمن می‌گیرید.
جنی سی ییپ، دارای مدرک دکترای روانشناسی و عضو بورد روان‌شناسان حرفه‌ای آمریکا (ABPP) می‌گوید که درواقع اینها همگی نشانه‌های پاسخ جنگ یا گریز هستند؛ یک واکنش بیولوژیکی متداول که همه‌ی ما تحت استرس و فشار روحی از خودمان بروز می‌دهیم.
ییپ توضیح می‌دهد: «برخلاف آنچه ممکن است فکر کنید، پاسخ جنگ یا گریز می‌تواند مفید باشد. هرچه باشد نیاکان ما هنگام مواجه با یک تهدید واقعی، برای نجات و بقایشان به آن نیاز داشتند.»
بااین‌حال ییپ می‌گوید که اگر شما دائما در یک وضعیت اضطراب و استرس مزمن باشید، بدن شما به راه انداختن پاسخ جنگ یا گریز ادامه خواهد داد و این مسئله به سلامت جسمی و روحی شما صدمه می‌زند.
او در مورد چند علامت جسمی توضیح می‌دهد. این علامت‌ها نشان می‌دهند که سلامت روحی شما در خطر است:
۱. احساس می‌کنید قلب‌تان می‌خواهد از سینه بیرون بیاید
آیا دائما تپش قلب دارید و قلب‌تان تندتند می‌زند؟ ییپ می‌گوید تپش قلب معمولا به‌عنوان نشانه‌ی اضطراب شناخته می‌شود و احتمالا اولین چیزی است که وقتی تحت استرس مزمن قرار می‌گیرید، متوجه‌ی آن خواهید شد.
دلیلش این است که وقتی شما مضطرب هستید، مغزتان هورمون‌هایی ترشح می‌کند که می‌توانند باعث تپش تندتر و محکم‌تر قلب‌تان شوند.
۲. کف دست‌تان بیش‌ازحد عرق می‌کند
آیا تابهحال احساس کرده‌اید که وقتی بیش‌ازحد مضطرب یا پریشان هستید، کف دست‌هایتان به‌شدت عرق می‌کنند و خیس می‌شوند؟ ییپ می‌گوید که عرق کردن کف دست‌ها مانند تپش قلب، یک علامت شایع استرس است و معمولا هنگامی اتفاق می‌افتد که غدد عرق شما در واکنش به پاسخ جنگ یا گریز یا سیستم عصبی سمپاتیک، تحریک می‌شوند.
۳. معده‌تان ناراحت است و دائما به‌هم می‌ریزد
ییپ می‌گوید که پاسخ جنگ یا گریز باعث ترشح آدرنالین در بدن می‌شود. این هورمون، روند هضم (گوارش) را کُند یا حتی متوقف می‌کند تا بدن بتواند تمام انرژی‌اش را برای مقابله با تهدید بفرستد. اگر همیشه استرس دارید، طبیعی است که معده‌تان بهم بریزد و حتی ممکن است این ناراحتی معده به‌سرعت به سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS) تبدیل شود.
IBS مستقیما توسط اضطراب به‌وجود نمی‌آید، اما تغییرات شیمیایی که به‌خاطر استرس در بدن‌تان اتفاق می‌افتد، می‌تواند نقش بزرگی در بروز آن داشته باشد.
۴. دائما سردرد دارید
ییپ می‌گوید که درست همانند ناراحتی معده اگر تحت استرس مداوم باشید، ممکن است به سردردهای مزمن دچار شوید. این سردردها معمولا در وسط روز شروع می‌شوند و ممکن است چندین ماه ادامه داشته باشند.
به‌گفته‌ی انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، مطالعات مختلفی نشان داده‌اند که اضطراب و افسردگی با بروز سردردهای مزمن مرتبط است.
۵. همیشه خسته هستید
ییپ می‌گوید وقتی ذهن‌تان دائما مشغول باشد، بدن‌تان نیز آن را حس خواهد کرد. ذهن شما مانند یک بشقاب است و وقتی پر از استرس و نگرانی باشد، دیگر هیچ جایی برای کارهای مفید و به‌دردبُخور وجود نخواهد داشت. اگر همیشه احساس خستگی می‌کنید، نشانه‌ی آن است که سلامت ذهنی‌تان در خطر است.
یک مطالعه نشان می‌دهد که خستگی مزمن در اکثر مواقع با اضطراب و افسردگی مرتبط است و اینکه آنها اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.
۶. نمی‌توانید تمرکز کنید
ییپ می‌گوید ممکن است تعجب کنید اما پاسخ جنگ یا گریز بیولوژیکی بدن‌تان درواقع می‌تواند توانایی شما را برای تفکر تحلیلی و استدلالی کاهش دهد. در‌این‌صورت شما احساس حواس‌پرتی و بی‌حوصلگی می‌کنید و قادر نیستید روی پروژه‌های پیچیده یا حتی ساده تمرکز کنید.
اضطراب و افسردگی اغلب می‌تواند باعث شود که احساس گیجی کنید یا حتی از زندگی روزمره‌تان فاصله بگیرید.
۷. کل شب بیدار هستید
نشخوار کردن افکار منفی می‌تواند ذهن شما را خسته و فرسوده کند و باعث شود به‌سختی به خواب بروید یا اصلا نتوانید بخوابید. این حالت جنگ یا گریز می‌تواند باعث شود در وضعیت «افزایش انگیختگی» یا hyperarousal قرار بگیرید. این وضعیت می تواند به‌خواب رفتن را دشوار یا غیرممکن سازد.
وقتی همه‌چیز هنگام خواب آرام است، اما بااین‌حال شما متوجه می‌شوید که ذهن‌تان درگیر افکار نگران‌کننده و آزاردهنده شده است، به این معناست که سلامت روحی‌تان در خطر است و باید فورا راه‌حلی برایش پیدا کنید.
