حتما تو ویدیوهای آموزشی تربیت سگ دیدین که دست مربی سگ یه چیزی به اسم کلیکره که هروقت سگ کار درستی انجام میده اونو فشار میده. کلیکر سگ چیست و به نظرتون این وسیله چه تاثیری تو تربیت سگ داره و آیا لازمه صاحب سگ و کسانی که تازه سگ آوردن هم ازش استفاده کنن؟ یا اینکه کلیکر سگ فقط یه وسیله حرفه‌ای برای مربیای سگه؟
اگه مزایای کلیکر آموزشی رو بدونید و روش صحیح استفاده ازش رو بلد باشید میتونید خیلی راحت‌تر سگتون رو تربیت کنید و آموزش‌های مختلف رو سریع‌تر بهش یاد بدین. ولی اصلا کلیکر مخصوص سگ چیه، چطور کار میکنه و چه مواقعی باید ازش استفاده کرد؟
خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و تو این مقاله میدونی می‌خوایم بگیم که کلیکر سگ چیست و هرچیزی لازمه در موردش بدونید رو بهتون آموزش بدیم. بعد از خوندن این مقاله احتمالا اولین کاری که انجام میدین خرید این وسیله برای آموزش سگتونه! در ادامه با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر صحبت کنیم.
کلیکر سگ چیست؟
کلیکر Clicker یه وسیله فوق العاده ساده، مکانیکی و پلاستیکیه که روش یه دکمه داره و با فشار دادن اون دکمه، صدایی شبیه به کلیک بلند میشه. کلیکر قیمت بالایی نداره و از تمام پتشاپ‌های آنلاین و حضوری به راحتی قابل خریداریه.
با این حال، در میان انواع وسایل سگ این وسیله ساده و ارزون میتونه نقش مهمی در تربیت سگ داشته باشه و بهتون کمک کنه زودتر و بهتر سگتون رو تربیت کنید. روش کار با کلیکر آموزشی سگ هم خیلی ساده است؛ ولی چند تا نکته مهم داره که حتما باید رعایتشون کنید.
آموزش سگ با Clicker یعنی چی؟
استفاده از کلیکر در تربیت سگ یه روش آموزشیه که طرفدارای خیلی زیادی هم در بین مربیان سگ و همینطور صاحبان سگ داره. سگ‌ها به طور غریزی تمایل به راضی و خوشحال کردن صاحبشون دارن و اگه از روش صحیح تربیتی استفاده کنید میتونید خیلی راحت سگتون رو آموزش بدین.
یه باور خیلی غلط و اشتباه در مورد تربیت سگ، دعوا کردن، داد زدن و تنبیه کردن سگ به خاطر انجام کارهای اشتباهه! این روش هیچ اثر تربیتی نداره و تنها باعث میشه سگ از شما بترسه و در حضور شما اون کار رو انجام نده. در ضمن دعوا کردن تاثیر خیلی بدی روی رابطه شما با سگتون می‌ذاره و سگ نمی‌تونه بهتون اعتماد کنه.
طبق نظر دامپزشکای میدونی و همینطور مربیای حرفه‌ای سگ، بهترین روش برای تربیت سگ تایید و تاکید مثبته؛ یعنی به جای اینکه به خاطر انجام کار اشتباه دعواش کنید به خاطر انجام درست کارها تشویق و تاییدش می‌کنید.
در واقع، در مورد سگ و همه حیوانات در طبیعت هم این موضوع علمی ثابت شده که رفتارهایی که منجر به پاداش، جایزه و خوراکی بشن به احتمال خیلی زیاد باز هم تکرار می‌شن.
کلیکر سگ چه نقشی تو تربیت اون داره؟
کلیکر سگ دقیقا در راستای تایید مثبت و برای تاکید بیشتر روی رفتارهای درست سگ استفاده میشه. در تربیت سگ توصیه میشه وقتی سگ یه کار رو درست و طبق نظر شما انجام داد به صورت کلامی تشویقش کنید و بعد یه خوراکی تشویقی به عنوان جایزه بهش بدین. حالا کلیکر میاد و یه صدای کلیک هم به این روش اضافه میکنه و باعث تاثیر خیلی بیشتر آموزش میشه.
در واقع، جایزه ای که بعد از صدای کلیکر به سگ میدین تاثیر تربیتیش رو تکمیل میکنه؛ پس فکر نکنید فقط شنیدن صدای اون برای سگ کافیه و دیگه نیازی به جایزه نیست.
با اینکه بهترین جایزه برای اکثر سگ‌ها خوراکی و تشویقیه ولی گاهی میتونید جایزه‌های غیرخوراکی هم بهش بدین؛ مثلا یه بازی کوتاه، نوازش کردن، دادن اسباب بازی مورد علاقه‌اش یا یه تفریح و فعالیتی که سگتون دوست داره هم میتونه به عنوان جایزه در نظر گرفته بشه. ولی چیزی که مهمه اینه که حتما بعد از صدای کلیکر باید یه جایزه به سگ داده بشه!
مزایای استفاده از کلیکر چیه و دقیقا چه کمکی به آموزش سگ میکنه؟
تشویقی کلامی یه راه خوب برای تایید رفتار سگه؛ ولی ما ممکنه هربار از یه کلمه با یه لحن متفاوت استفاده کنیم؛ مثلا یه بار بگیم آفرین یا باریکلا، یه بار با خوشحالی بگیم پسر خوب! لحن و تن صدامون کم و زیاد باشه و خلاصه هربار به طور متفاوتی سگ رو تایید می‌کنیم.
اما صدای کلیکر همیشه ثابته؛ به خاطر همین سگ خیلی زود نسبت به شنیدن صداش شرطی میشه و می‌دونه اگه این صدا رو بشنوه یعنی کار رو درست انجام داده و حالا باید منتظر تشویق یا خوراکی و جایزه باشه.
صدای کلیکر آموزشی به سگ کمک میکنه تمرکز بیشتری روی آموزش داشته باشه، دستوراتتون رو با توجه و دقت بیشتری انجام بده و حواسش کمتر پرت بشه.
در ضمن، اگه از سگتون می‌خواید بشینه برای شما واضحه که چه زمانی قراره بهش تشویقی بدین؛ ولی آیا این موضوع برای سگتون هم مشخصه؟ اما اگه دقیقا وقتی که سگتون کامل روی زمین نشست دکمه کلیکر رو بزنید سگ به مرور متوجه میشه که وقتی کامل می‌شینه جایزه می‌گیره و منظورتون رو بهتر متوجه میشه.
اگه فقط بخواین بهش تشویقی بدین معمولا یه فاصله و وقفه‌ای بین انجام کامل حرکت و جایزه دادن ایجاد میشه که این میتونه تاثیر منفی روی تربیت سگ بذاره. مثلا اگه از سگتون بخواید رو زمین غلت بزنه یا یه کاری رو از فاصله انجام بده (مثلا بازی فِچ یا توپ بازی) تا بخواید بهش تشویقی بدین یکم طول میکشه؛ ولی اگه از کلیکر استفاده کنید همون لحظه، حتی با چند قدم فاصله هم میتونید اونو فشار بدین تا سگتون صداش رو بشنوه.
روش استفاده از کلیکر در تربیت سگ
طرز کار کلیکر سگ بسیار ساده است؛ فقط چند نکته ریز ولی مهم داره که باید حتما بهشون توجه کنید. خیالت راحت ما این راهو بلدیم و طرز استفاده و نکات مهمشو تو این قسمت براتون میگیم.
۱- اول کلیکر و طرز کارش رو به سگتون نشون بدید
لحظه آشنایی سگ با Clicker خیلی مهمه. زمانی رو انتخاب کنید که سگ کاملا آرومه و همینطور محیط هم باید کاملا ساکت و آروم و بدون حواس پرتی باشه. حالا کلیکر رو به سگ نشون بدین و بذارین حسابی بوش کنه و بررسیش کنه.
بعد که سگتون به حضور کلیکر عادت کرد وقتشه که طرز کار اونو بهش نشون بدین. کلیکر رو به سگ نشون بدین، بعد دکمه رو بزنید و وقتی سگ صدای کلیک رو شنید بهش یه خوراکی تشویقی خوشمزه بدین.
این کار رو چندین بار انجام بدین تا سگ بین صدای کلیکر و خوراکی ارتباط برقرار کنه و بدونه که ظاهرا هربار این صدا رو بشنوه بعدش یه خوراکی خوشمزه منتظرشه.
۲- از کلیکر برای آموزش سگتون استفاده کنید
حالا که سگتون با کلیکر حسابی آشنا شد وقتشه که آموزش سگ با کلیکر رو شروع کنید. بهتره با یه حرکت و دستور ساده مثل بشین شروع کنید و وقتی سگتون (حتی اتفاقی) به طور کامل نشست کلیکر رو بزنید و بعد بلافاصله بهش تشویقی بدین. سگتون قبلا بین صدای اون و تشویقی ارتباط برقرار کرده بود و کم کم می‌فهمه که ظاهرا صدای اون به ربطی به کارها و رفتارهای خودش داره!
۳- یه فرمان شفاهی هم به آموزش اضافه کنید
حالا از یه فرمان شفاهی مثل «بشین» استفاده کنید و وقتی سگتون روی زمین نشست کلیکر رو بزنید و بهش تشویقی بدین. این آموزش رو باید بارها و بارها تکرار کنید تا سگتون ترتیبشون رو یاد بگیره: فرمان شفاهی، انجام دادن کار، صدای کلیکر و تشویقی!
۴- استمرار و پشتکار داشته باشین
راز اصلی آموزش هر سگی تکرار و پشتکار و استمرار در تمرین‌هاست. بنابراین انتظار نداشته باشید با یکی دوبار تمرین سگتون همه چیز رو کامل یاد بگیره. ولی اگه پشتکار داشته باشین از کلیکر برای انواع آموزش‌ها مثل آموزش دستشویی به سگ و آموزش فرامین اولیه میتونید استفاده کنید.
در ضمن حواستون باشه همیشه باید بعد از صدای کلیکر به سگتون تشویقی بدین؛ حتی اگه اشتباهی دستتون روی دکمه اون خورده باشه!
نکات مهم و کاربردی برای استفاده از کلیکر آموزشی
مهمترین نکته، زمانبندی دقیق و صحیحه. اگه با چند ثانیه تاخیر دکمه کلیکر رو بزنید یا بعد از زدن اون بهش تشویقی ندید یا خیلی دیر بدین سگتون ممکنه گیج بشه و نتونه بین اونا ارتباط برقرار کنه.
هربار باید به سگتون تشویقی بدین. در مراحل اولیه آموزش با کلیکر، هر بار کلیک یعنی تشویقی! پس حتی اگه اشتباهی دستتون رو دکمه کلیکر خورد هم باز باید به سگتون تشویقی بدین! قانون قانونه و اگه می‌خواید سگتون این روش رو یاد بگیره خودتون هم باید به این قانون احترام بذارین.
از تشویقی‌های کوچیک استفاده کنید. معمولا در هر جلسه آموزشی شما به تعداد خیلی زیادی تشویقی و خوراکی نیاز خواهید داشت. به همین دلیل بهتره از تشویقی‌های خیلی کوچیک و ریز در حد یه دونه عدس استفاده کنید تا سگ دچار چاقی و اضافه وزن نشه.
استفاده از این وسیله تاریخ انقضاء داره! یادتون باشه استفاده از کلیکر آموزشی تنها برای آموزش رفتارهای جدید باید استفاده بشه. پس وقتی سگتون یه آموزش و رفتار رو خوب یاد گرفت و به محض شنیدن فرمان شما کار رو کامل و درست انجام میده، باید کم کم کلیکر و حتی بعدها خوراکی تشویقی رو هم حذف کنید.
جمع بندی
کلیکر سگ یه وسیله آموزشی ساده ولی کاربردیه که میتونه در آموزش و تربیت سگ بهتون کمک کنه. هربار که سگ کار درستی انجام میده با زدن کلیکر و بعد دادن تشویقی، این رفتارش رو تایید می‌کنید و بهش می‌فهمونید که از کارش راضی هستید.
تجربه شما چیه؟ شما هم از کلیکر برای تربیت سگتون استفاده می‌کنید؟ بنظرتون استفاده از کلیکر برای تربیت همه سگ‌ها لازمه؟ لطفا برامون کامنت بذارین و هر سوال، نظر و تجربه‌ای در این زمینه دارید با ما در میان بذارید.
