دانشمندان چینی اخیرا ابررایانه ای را با بهره گیری از چیپ های داخلی خود ساخته اند که حالا با عنوان سریع ترین کامپیوتر دنیا شناخته می شود. این خبر جدیدترین پیشرفت های این کشور در زمینه ایجاد چنین سیستم هایی را به تصویر می کشد و از رفع وابستگی آن به تکنولوژی نیمه رسانای آمریکا خبر می دهد.
این ابررایانه که Sunway TaihuLight نام دارد، مقام نخست جهانی را از رکورد دار قبلی به نام Tianhe-2 دریافت کرده (که آن هم در چین قرار داشت) و بالغ بر سه برابر آن سرعت دارد. اما رکورددار جدید قادر است در هر ثانیه 93 کادریلیون (عدد یک با 15 صفر به توان 2) محاسبه را انجام دهد و به همین خاطر 5 برابر قدرتمندتر از سریع ترین سیستم آمریکایی است که حالا رتبه سوم جهانی را در اختیار دارد.
TaihuLight آنطور که اعلام شده، 41 هزار چیپ را در خود جای داده که هر کدام نیز پردازنده هایی با 260 هسته دارند (مجموعا 10.65 میلیون هسته در مقایسه با 560 هزار هسته موجود در قوی ترین ابررایانه آمریکایی). از نظر حافظه هم باید بگوییم که علیرغم وجود تنها 1.3 پتابایت ظرفیت، دستگاه سرعت نسبتا بالایی دارد.
برای آنکه درک بهتری از این رقم داشته باشید باید بگوییم ابررایانه ضعیف تر K با سرعت پردازش 10 پتافلاپ، 1.4 پتابایت رم دارد. این یعنی دستگاه به شکلی غیرمعمول، انرژی را به صورت بهینه مصرف می کند و تنها 15.3 مگاوات برق مصرف می کند که این میزان به مراتب کمتر از 17.8 مگاوات برقی است که Tianhe-2 سی و سه پتافلاپی استفاده می کند.
اما نکته ای که شاید بیشتر از ویژگی های فنی این ابررایانه اهمیت دارد، آن است که دستگاه تماما از نیمه رساناهای چینی بهره می گیرد. جک دانگارا یکی از اساتید دانشگاه تنسی و خالق سیستم اندازه گیری مورد استفاده برای رتبه بندی ابررایانه ها در مصاحبه با بلومبرگ اظهار داشت: این رایانه با تکیه بر معماری های کنونی کار نمی کند و سیستمی است که از پردازنده های چینی بهره می گیرد.
سریع ترین ابررایانه قبلی به نام Tianhe-2 که آن هم چینی بود از پردازنده های اینتل بهره می برد که یک شرکت آمریکایی است. البته سال قبل قرار بود که عملکرد این ابررایانه بهبود داده شود اما در آوریل 2015 میلادی، دولت آمریکا با اعمال محدودیت روی صادرات چیپ های پردازشی قدرتمند به چین مانع از این کار شد.
وزارت بازرگانی این کشور اعلام نموده بود که صادرات این قبیل فناوری ها «در تناقض آشکار» با امنیت ملی آمریکا و منافع خارجی آن است و در اثبات این گفته نیز به ابررایانه چینی دیگری به نام Tianhe-1A اشاره نمود که «در فعالیت های انفجاری هسته ای» مورد استفاده قرار گرفته بود.
گفتنی است که هر دوی این کشورها ابررایانه ها را عنصری جدایی ناپذیر در تامین امنیت ملی و انجام تحقیقات علمی خود می دانند. این سیستم ها موارد مصرف متعددی دارند که از آن جمله می توان به امور غیرنظامی شامل پیش بینی وضعیت آب و هوا و طراحی محصول اشاره نمود. با این همه، ابرکامپیوترها در انجام تحقیقات مهم تری نظیر امنیت سایبری و تسلیحات هسته ای هم مفید واقع می شوند.
طبق اعلام سازندگان TaihuLight، این ابر رایانه قرار است که در فرایندهای تولیدی، علوم وابسته به حیات و الگوسازی سیستم های زمینی به کار گرفته شود. این را هم اضافه نماییم که سرمایه گذاری دولت چین روی چیپ های پرتوان و ابررایانه ها در سال های اخیر افزایشی قابل توجه پیدا کرده. در سال 2001 میلادی، هیچیک از محصولات این کشور در لیست 500 ابرکامپیوترهای قدرتمند دنیا جایگاهی نداشتند. حالا اما این رقم به 167 مورد رسیده که بیشتر از 165 کامپیوتر متعلق به آمریکاست.
توسعه TaihuLight هم در چهارچوب پروژه ای تحت عنوان «برنامه 165» صورت گرفته که توسط دولت چین کلید خورده و هدفش پایان دادن به وابستگی این کشور به فناوری های خارجی است.
