صبر یکی از ویژگی‌های اخلاقی پسندیده‌ای است که باعث می‌شود بیشتر احساس آرامش و خوشبختی کنیم. این روزها اکثر ما بدون اینکه متوجه باشیم، دائم عجله داریم و آن‌قدر به این وضعیت پرشتاب عادت کرده‌ایم که تقریبا بدون عجله نمی‌توانیم زندگی کنیم. اما بی‌صبری و کم‌حوصلگی ضعف بزرگی به‌حساب می‌آید. بی‌صبری ممکن است شما را مضطرب و عصبی کند، باعث شود در دستیابی به اهداف طولانی‌مدت‌تان ناکام بمانید و حتی با عزیزان و اطرافیان‌تان هم، رفتاری پرخاشگرانه داشته باشید. اما خبر خوب این است که شما هم می‌توانید به فردی صبور تبدیل شوید. البته این امر یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و مستلزم تمرین و پشتکار شماست، اما مطمئن باشید کاملا ممکن است. در مطلب زیر، راهکارهایی برای تمرین صبر و شکیبایی به شما معرفی خواهیم کرد.
صبوربودن هرگز کار راحتی نبوده است، اما احتمالا امروزه، سخت‌تر از هر زمان دیگری در تاریخ است. در دنیایی که پیام‌ها و اطلاعات را می‌توان فورا به سراسر دنیا ارسال کرد و تنها با چند کلیک موس، به هرچیزی دسترسی داشت، اکثر ما آن‌قدر که لازم است، صبر و حوصله نداریم. خوشبختانه صبر، فضیلتی است که می‌توان آن را به‌مرورزمان به‌دست آورد و پرورش داد. وقتی بفهمید آسودگی و آرامش‌خاطر چقدر می‌تواند بر کیفیت زندگی شما اثر بگذارد، واقعا تعجب خواهید کرد.
چرا صبور نیستید؟
۱. سعی کنید بفهمید چرا این‌قدر عجله دارید
به‌عنوان‌مثال، منتظرماندن برای شروع جلسه‌ای مهم: معمولا هنگامی که چند کار را هم‌زمان انجام می‌دهیم یا هنگامی که برنامه‌ی زمانی فشرده‌ای داریم، صبر و شکیبایی‌مان را از دست می‌دهیم. این آشوب و شلوغی، کل روزمان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و دوست داریم آن روز زودتر سپری شود.
- اگر کارهای زیادی را هم‌زمان انجام می‌دهید و سرتان بیش‌ازحد شلوغ است، باید قبل از اینکه سعی کنید واکنش طبیعی‌تان را به واکنشی اضطراری تغییر دهید، فهرست کارهای‌تان را مجددا بررسی کنید.
- سعی کنید وظایف‌تان را طوری پخش کنید که در هر موقعیتی فقط یک کار برای انجام‌دادن داشته باشید. البته این‌طور نباشد که در برخی موقعیت‌ها هیچ کاری نداشته باشید و بی‌صبرانه منتظر چیزی برای مشغول‌کردن خودتان باشید.
- اگر می‌توانید، بعضی مسئولیت‌ها را به دیگران واگذار کنید. این به‌خودی‌خود می‌تواند صبر شما را محک بزند، اما گذشته‌ازاین، شما اساسا باید یاد بگیرید مسئولیت‌ها را تقسیم کنید.
۲. محرک‌هایی را که اغلب باعث بی‌صبری‌تان می‌شوند، شناسایی کنید
به‌عنوان‌مثال، هنگامی که هیچ کاری نمی‌کنید، بی‌صبری به‌تدریج بر شما اثر می‌گذارد. اگر احساس اضطراب، نگرانی یا ناراحتی می‌کنید، ممکن است اصلا متوجه نشوید بی‌صبری‌تان علت زمینه‌ایِ این احساسات است. برای کاهش میزان بی‌صبری، ابتدا باید سعی کنید از آن آگاه باشید.
- از نظر شما کدام حوادث، افراد، عبارات یا شرایط، همیشه باعث می‌شوند خون‌سردی‌تان را از دست بدهید؟ بنشینید و لیستی تهیه کنید از تمام چیزهایی که باعث اضطراب، تنش یا ناامیدی شما می‌شوند. در ذات اکثر محرک‌ها واقعیتی وجود دارد که به‌سختی می‌توانید آن را بپذیرید. آن واقعیت‌ها برای شما چه هستند؟
۳. به‌دنبال الگوها باشید
آگاه‌بودن از بی‌صبری‌تان به شما فرصت می‌دهد از آن درس بگیرید و حتی شاید رابطه یا موقعیتی را کشف کنید که سالم یا سازنده نیست و قدرت تغییر آن را دارید. این موارد را کشف کنید و سپس به‌طور منطقی درباره‌ی آنها فکر کنید و تصمیم بگیرید: آیا بی‌صبری شما موجه و مفید است یا خیر. معمولا این‌طور نیست، اما اگر باشد، آنگاه شما می‌توانید به‌جای استرس‌داشتن درمورد آن مسئله، راه‌هایی برای حل مشکلات ریشه‌ای پیدا کنید.
یادداشت‌کردن
دفترچه‌ی یادداشت داشته باشید
برای یک تا دو هفته هرزمانی که احساس کردید عجله دارید و بی‌صبرید، هرچیزی را که به‌نظرتان با حس عجله و بی‌صبری شما در ارتباط است، یادداشت کنید، به‌عنوان‌مثال: «اول آبان: کلاس ریاضی». حتما این کار را مرتب و پیوسته انجام دهید.
- با این کار متوجه خواهید شد که از احساس بی‌صبری‌تان آگاه‌تر شده‌اید و درنتیجه آمادگی بیشتری برای مقابله با آن دارید. همچنین قادر خواهید بود حس بی‌صبری را به‌طور عینی مشاهده کنید و بفهمید کدام رویدادها باعث آن می‌شوند.
- ممکن است به این نتیجه برسید که شرایط پیرامونِ این احساس باعث اضطراب شما نمی‌شوند، بلکه خود این احساس باعث نگرانی‌تان است. به‌این‌ترتیب قادر خواهید بود در مواجه با بی‌صبری، آن را بهتر کنترل کنید.
غلبه بر بی‌صبری
۱. بر حمله‌های بی‌صبری غلبه کنید
در درازمدت، ایجاد صبر و شکیبایی مستلزم تغییر در نگرش شما به زندگی است، اما می‌توانید با یادگیری ریلکس‌کردن، در زمان بی‌قراری، بلافاصله حس بهتری داشته باشید. چند نفس عمیق بکشید و فقط سعی کنید ذهن‌تان را پاک کنید. روی تنفس‌تان تمرکز کنید تا صبر و تحمل‌تان را دوباره به‌دست آورید.
۲. اگر نمی‌توانید محرک بی‌صبری‌تان را مهار کنید، رهایش کنید
اگر نمی‌توانید برای برطرف‌کردن مسبب بی‌صبری‌تان کاری بکنید، فقط آن را رها کنید. درست است که حرف‌زدن درمورد این کار، راحت‌تر از انجام‌دادنش است، اما غیرممکن نیست و تنها کار درستی است که از دست‌تان برمی‌آید.
- اگر آن مسئله برای‌تان مهم باشد، مثل منتظرماندن برای جواب مصاحبه‌ی شغلی، احتمالا درابتدا متوجه خواهید شد که رهاکردن آن دشوار است. اما بی‌قراری ناشی از مسائل کم‌اهمیت‌تر، مثل انتظار در صف فروشگاه مواد غذایی را باید بتوانید به‌راحتی نادیده بگیرید.
- اگر تمام تلاش‌تان را برای صبورتربودن در وضعیت‌های کوتاه‌مدت و تقریبا کم‌اهمیت به‌کار ببرید، به‌تدریج قدرت صبورماندن حتی در موقعیت‌های بسیار سخت و پایدار را نیز در خودتان ایجاد خواهید کرد.
دیدن تصویر کلی
۱. به خودتان یادآوری کنید که همه‌چیز زمان می‌برَد
افراد بی‌صبر معمولا کسانی هستند که اصرار دارند کارها در همان لحظه انجام شود و دوست ندارند وقت‌شان را هدر دهند. با‌این‌حال برخی کارها با عجله به نتیجه نمی‌رسند.
- درمورد شادترین خاطرات‌تان فکر کنید. احتمالا آنها مواردی بوده‌اند که صبر شما نتیجه‌ی مطلوبی داشته است، مانند زمانی که به‌طور مداوم برای رسیدن به هدفی تلاش کردید و فعالیت‌تان فورا نتیجه‌بخش نبود یا برای ماندن در کنار یکی از عزیزان‌تان، کمی بیشتر وقت گذاشتید. اگر صبر و حوصله به‌خرج نمی‌دادید، آیا می‌توانستید چنین خاطراتی داشته باشید؟
- تقریبا هرچیز واقعا خوب در زندگی، مستلزم صرف وقت و فداکاری است. اگر بی‌صبر باشید، بیشتر احتمال دارد از روابط، اهداف و سایر چیزهایی که برای‌تان مهم‌اند، دست بکشید. شاید چیزهای خوب همیشه برای کسانی که صبر می‌کنند، پیش نیایند، اما اکثر چیزهای خوبی که پیش می‌آیند، فورا اتفاق نمی‌افتند.
۲. به‌یاد داشته باشید چه چیزی مهم است
توجه‌نکردن به چیزهایی که در زندگی از همه مهم‌ترند، به بی‌صبری شما دامن می‌زند. به‌وسیله‌ی مهربان‌بودن با دیگران، بخشنده‌بودن دربرابر خطای آنها، سپاسگزاربودن برای داشته‌ها و بهره‌بردن از چیزهای مهم، جهان را به‌سوی صلح ببرید. هنگامی که سایر چیزهای کم‌اهمیت‌تر باعث بی‌قراری شما می شوند، برای به‌یادآوردن هریک از این موارد، وقت بگذارید. این کار تمایل شما به خواستن چیز دیگری درحال‌حاضر را کاهش می‌دهد.
۳. به‌یاد داشته باشید درنهایت به آنچه می‌خواهید، دست پیدا خواهید کرد
درک‌کردن و پذیرفتن این مسئله، مستلزم صبر و بلوغ فکری شماست. اگر برای هدفی به‌سختی تلاش کنید، به‌احتمال‌زیاد به آن دست پیدا خواهید کرد، اما در اغلب موارد، برای رسیدن به آن باید صبور باشید.
- شاید در حرف ساده باشد، اما درحقیقت تنها چیزی که در رسیدن به خواسته‌های‌تان واقعا اهمیت دارد، شیوه‌‌ی برنامه‌ریزی و بهره‌بردن از زمان است. برای رسیدن به آنچه واقعا طالب آن هستید، توجه به مدیریت زمان‌های مرده نیز بسیار مؤثر و مفید است.
- فقط به‌یاد داشته باشید صبر و شکیبایی، مهارتی ذهنی است که هرگز فراموش نخواهید کرد. بنابراین آن را قدمی مهم برای بهبود زندگی‌تان در نظر بگیرید. کم‌صبری، چیزی است که نباید به آن افتخار کنید، بلکه باید سعی کنید قبل از اینکه زندگی شما را برهم بزند، از شر آن خلاص شوید.
۴. همیشه چشم‌انداز مثبتی در زندگی داشته باشید
داشتن محیط ذهنی مثبت، در افزایش توانایی شما برای تمرین صبر و شکیبایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. به‌یاد داشته باشید زندگی، مسابقه نیست، بلکه سفری است که باید از هر قدمش لذت ببرید.
تأمل‌کردن
۱. انتظار اتفاقات غیرمنتظره را داشته باشید
مطمئنا در زندگی‌تان برنامه‌هایی دارید، اما کارها همیشه طبق برنامه پیش نمی‌روند. پیچ‌و‌خم‌های زندگی را با متانت بپذیرید و انتظارات‌تان را واقع‌بینانه نگه‌دارید. این موضوع نه‌تنها درباره‌ی شرایط، بلکه درمورد رفتار اطرافیان‌تان نیز صدق می‌کند.
- اگر متوجه شدید به‌خاطر ریختن سهوی نوشیدنی دارید سر همسر یا فرزندتان فریاد می‌کشید، یعنی این حقیقت را نادیده گرفته‌اید که مردم کامل نیستند. حتی اگر این مورد حادثه نباشد و فقط به‌خاطر بی‌دقتی و اهمال مکرر آنها اتفاق بیفتد، ازدست‌دادن صبر و کنترل‌تان وضعیت را بهتر نخواهد کرد. این چیزی است که باید با خودکنترلی و در صورت امکان با گفت‌وگو، حل‌وفصلش کنید.
۲. به خودتان استراحت بدهید
این مورد، دو معنی دارد:
- اول، چند دقیقه را به هیچ‌کاری‌نکردن اختصاص بدهید. فقط آرام بنشینید و فکر کنید. تلویزیون نبینید و حتی مطالعه نکنید. هیچ‌کاری نکنید. ممکن است در ابتدا سخت باشد و حتی شاید پس از یک یا دو دقیقه احساس بی‌قراری کنید، اما می‌توانید با چند دقیقه استراحت، دنیای‌تان را آرام کنید و این به ایجاد نگرش لازم برای افزایش صبر و شکیبایی کمک می‌کند.
- دوم، خودتان و دنیای اطراف‌تان را از شر استانداردهای غیرقابل‌دستیابی خلاص کنید. مطمئنا اگر بچه‌ها گریه نمی‌کردند، ظرف‌ها نمی‌شکستند، کامپیوترها خراب نمی‌شدند و مردم اشتباه نمی‌کردند، همه‌ی شما صبورتر بودید، اما هرگز این‌گونه نخواهد شد. انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای مانند داشتن دنیایی بی‌عیب‌ونقص فقط وقت و انرژی شما را هدر می‌دهد. به خودتان و بچه‌های‌تان استراحت بدهید، از خانه بیرون بزنید و بازی کنید، این کار به شما کمک می‌کند نگران صبوربودن نباشید.
