جنگلهای زیادی روی زمین و در خشکی وجود دارند که تقریبا همه ما اسمهای آنها را شنیدهایم. اما همه چیز مربوط به خشکی نمیشود و با جنگلهای زیر اقیانوس هم روبهرو هستیم که وسعتی بیش از تصورمان دارند و همچنین مهمتر از چیزی هستند که فکر میکنیم. حالا پژوهشگران وسعت این جنگلها را مشخص کردهاند.
این جنگلها در بخشهای مختلفی از جهان وجود دارند، از خط ساحلی جنوب آفریقا گرفته تا استرالیا. در حقیقت جنگلهای زیر آب زیادی در دنیا وجود دارند که هنوز نامی برای آنها انتخاب نکردهایم. حالا پژوهشی جدید از این راز پرده برداشته که آنها بسیار وسیع و سازنده هستند. در حقیقت جنگلهای زیر اقیانوس در سراسر جهان، مساحتی دو برابر هندوستان دارند.
جنگلهای زیر اقیانوس و زندگیهایی که میزبانی میکنند، با تهدید گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی روبهرو هستند، اما از سوی دیگر شاید بتوان از آنها درسی تازه گرفت چرا که میتوانند به سرعت رشد و کربن را جذب کنند.
جنگل زیر اقیانوس چیست؟
جنگلهای زیر آب توسط جلبکها ایجاد میشوند و مانند سایر گیاهان، جلبکها هم با دریافت انرژی خورشید و دیاکسید کربن از طریق فتوسنتز، رشد میکنند. بزرگترین نمونهها میتوانند دهها متر رشد کنند و سایبانهای جنگلی ایجاد کنند. بنابراین اگر بخواهید درون این جنگلها شنا کنید، با نواحی روشن و تاریکی روبهرو میشوید که دائما تغییر میکنند.
درست مانند درختانی که در خشکی قرار دارند، این جلبکهای دریایی زیستگاهی برای موجودات مختلف محسوب میشوند و البته منابع غذایی این موجودات هم به حساب میآیند. گونههای بزرگی مانند بامبوی دریایی و «کتانجک غول» دارای ساختارهای پر از گاز هستند که مانند بالنهای کوچک عمل میکنند و باعث شکلگیری سایبانهای شناور میشوند.
گونههای دیگر برای ایستادن دارای ساقه هستند که از تیغههای فتوسنتزکننده هم پشتیبانی میکنند. برخی گونهها هم مانند آنچه در استرالیا وجود دارند، کف دریا را میپوشانند.
جنگلهای زیر آب چقدر گسترده هستند؟
از قدیم جلبکها به عنوان یکی از گیاهانی شناخته شده که به سرعت رشد میکنند. اما تا به امروز نتوانسته بودیم به این موضوع پی ببریم که تا چه اندازه جنگلهای زیر آب گسترده هستند. در حقیقت روی زمین میتوانیم با استفاده از ماهوارهها، وسعت جنگلها را اندازهگیری کنیم اما زیر آب موضوع کمی پیچیدهتر است و اکثر ماهوارهها قادر به اندازهگیری این جنگلها در اعماق اقیانوس نیستند.
برای غلبه بر این چالش، در پژوهش جدید محققان به سراغ میلیونها سوابق علمی، مخازن اطلاعات آنلاین، گیاهان دارویی محلی و همچنین اطلاعات علمی شهروندان رفتند.
دانشمندان با جمعآوری این اطلاعات متوجه شدند مجموع وسعتی که جنگلهای زیر اقیانوسها به خودشان اختصاص دادهاند، 6 تا 7.2 میلیون کیلومتر مربع است، یعنی بزرگتر از جنگل آمازون.
در ادامه پژوهشگران به سراغ این موضوع رفتند که این جنگلها چقدر پربار هستند و چقدر رشد میکنند. برای اینکار هم محققان مجبور شدند به سراغ حجم عظیمی از مطالعات تجربی بروند. نتیجه این بررسیها نشان داد که جنگلهای زیر اقیانوسها از بسیاری از محصولات کشاورزی پرمصرف مانند برنج و ذرت، مولدتر هستند.
به گفته دانشمندان، بیشترین بهرهوری مربوط به مناطق معتدل بود، یعنی مناطقی که آب خنک و غنی از مواد مغذی داشتند. هرساله بطور میانگین جنگلهای زیر اقیانوس در این مناطق با مساحت یکسان، 2 تا 11 برابر بیشتر از محصولات زراعی زیستتوده (بیومس) تولید میکنند.
به گفته دانشمندان، میتوان از یافتههای اخیر برای کمک به تامین امنیت غذایی جهان در آینده بهره برد. مزارع جلبک دریایی میتوانند مکمل تولید غذا در خشکی باشند و منجر به توسعه پایدار شوند.
علاوه بر این، سرعت رشد بالای جلبکها نشاندهنده این موضوع است که آنها نیازمند دیاکسید کربن هستند. بنابراین شاید بتوانیم برای جذب کربن در دورانی که میخواهیم تولید کربن را در سراسر جهان کاهش دهیم، روی جنگلهای زیر اقیانوس حساب ویژهای باز کنیم تا نقشی مهم در جلوگیری از تغییرات اقلیمی ایفا کنند.