کمیسیون تنظیم مقررات در راستای کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری توسعه زیرساخت‌های شبکه فیبر نوری، برای بهره‌گیری از منابع ملی تعرفه گذاشت. بر این اساس جهت استفاده از دکل‌ها و تیرهای برق یا حفاری‌های زیرزمینی برای نصب فیبر نوری، ساز و کار مشخصی تنظیم شد.
ایجاد دسترسی 20 میلیون خانوار به فیبر نوری یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های وزارت ارتباطات دولت سیزدهم است. موضوعی که حتی در قانون بودجه سال 1401، ردیف‌هایی به آن اختصاص داده شده است. کمیسیون تنظیم مقررات نیز در طول یک سال گذشته مصوباتی در راستای حمایت از شرکت‌های ارتباطاتی داشته است.
به طور مثال این کمیسیون، خدمات خرده‌فروشی فیبر نوری را تا 10 سال از تعرفه‌گذاری معاف کرد تا جذابیت کافی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه ایجاد شود. اما کارشناسان در گفتگو با دیجیاتو تاکید کرده بودند آزادسازی تعرفه‌ها برای این امر کافی نیست و سیاست‌های دیگری همچون همکاری شهرداری‌ها و هماهنگ‌سازی آن‌ها جهت تعیین تعرفه برای حفر و فیبرکشی را از جمله مهم‌ترین اقداماتی دانسته بودند که دولت می‌تواند برای تحقق پروژه فیبر نوری انجام دهد.
در همین راستا کمیسیون تنظیم مقررات دو مصوبه را به منظور کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری ایجاد و توسعه زیرساخت‌های شبکه فیبرنوری اخیرا تصویب کرد؛ نخست تعرفه و الزامات استفاده از دکل‌ها و تیرهای برق برای نصب فیبرنوری و دیگری تعرفه و الزامات اجازه عبور زمینی برای نصب داکت/ساب‌‌داکت/میکروداکت و فیبرنوری.
تعرفه و الزامات استفاده از دکل‌ها و تیرهای برق برای نصب فیبرنوری
در مصوبه این کمیسیون، شرکت سهامی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران به عنوان «ارائه کننده خدمت» و دارنده پروانه یکپارچه شبکه و خدمات ارتباطی نیز «متقاضی» نامیده می‌شوند. منظور از اجازه عبور هوایی نیز امکان استفاده از دکل‌ها و تیرهای برق ارائه‌کننده خدمت برای نصب فیبرنوری است.
در همین راستا کمیسیون تنظیم مقررات، سقف تعرفه ماهانه اجازه عبور هوایی برای کلیه شهرها (غیر از مراکز استان) به ازای هر متر 4,650 ریال تعیین کرد.
برای قراردادهای بلندمدت 15ساله، سقف تعرفه اجازه عبور هوایی برای هر متر 500,000 ریال تعیین شده و این مبلغ فقط یک بار از سوی متقاضی به ارایه‌کننده خدمت پرداخت می‌شود.
ارائه کننده خدمت موظف شده ظرف 2 ماه از تاریخ دریافت تقاضا، اجازه عبور هوایی را صادر کند و در صورتی که این امکان وجود ندارد، مراتب را با ذکر دلیل به دارنده پروانه اعلام کند.
طبق ماده سه این مصوبه، مالکیت تجهیزات فعال و غیرفعال ارتباطی منصوبه در چارچوب اجازه عبور هوایی، متعلق به دارنده پروانه است. همچنین ارائه‌کننده خدمت موظف است کلیه الزامات فنی و اجرایی موردنظر خود از جمله هر گونه هزینه اصلاح، به روزرسانی و جابجایی دکل(ها) و تیر(ها) را در اجازه عبور هوایی صادره به صورت شفاف درج کند.
تعرفه و الزامات اجازه عبور زمینی برای نصب داکت، ساب داکت، میکروداکت و فیبر نوری
در این مصوبه، «ارائه کننده خدمت» به دستگاه های اجرائی موضوع ماده (29) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی اطلاق می‌شود. منظور از «اجازه عبور زمینی» نیز مجوز استفاده از مسیرهای زمینی و زیرزمینی یا حفاری برای نصب داکت، ساب‌‌داکت، میکروداکت و فیبرنوری که شامل حفاری و ترمیم معبر یا محل حفاری است.
بر این اساس سقف تعرفه اجازه عبور زمینی برای کلیه شهرها (غیر از مراکز استان) به ازای هر متر 500,000 ریال تعیین و این مبلغ فقط یک بار از سوی دارنده پروانه به ارایه‌کننده خدمت پرداخت می‌شود.
همچنین ارائه کننده خدمت موظف شده ظرف 2 ماه از تاریخ دریافت تقاضا، اجازه عبور هوایی را صادر کند و در صورتی که این امکان وجود ندارد، مراتب را با ذکر دلیل به دارنده پروانه اعلام کند.
یکی از نکات قابل توجه این مصوبه آن است که حفاری، نصب داکت، ساب‌‌داکت، میکروداکت و فیبر نوری و و ترمیم معابر حفاری شده بر عهده دارنده پروانه است مگر اینکه طرفین به نحو دیگری توافق کنند. مالکیت تجهیزات فعال و غیرفعال ارتباطی منصوبه در چارچوب اجازه عبور زمینی نیز متعلق به دارنده پروانه است.
همچنین دارنده پروانه موظف شده تا حداقل از میکروداکت‌های هفت راهه استفاده کند تا امکان اشتراک گذاری و عمده‌فروشی ظرفیت ایجاد شده وجود داشته باشد.
بایستی منتظر ماند و دید که این مصوبه چگونه اجرا شده و آیا می‌تواند بار بزرگی از دوش شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت برای توسعه فیبر نوری بردارد.
