سال 2022 پر از مشاهدات زیبا و یافته های هیجان انگیز در علم نجوم بود و فضای کیهانی لحظات باورنکردنی بسیاری را به خود دید. در ادامه به مهمترین اکتشافات جدید درباره موجودات فضایی در این سال پرداخته ایم.
2022 سالی پر فراز و نشیب برای مردمان روی زمین بود، اما در عین حال، این سال برای دانشمندانی که رویدادهای فضایی و حیات فرازمینی را مطالعه میکردند، سال درخشانی محسوب میشود. سالی که مملو از رویدادها و داستان های نجومی شگفتانگیز بوده است که دانشمندان برای کشف اسرار عمیق کیهان و پاسخی برای سؤالات گیجکننده ترسیم کردند.
سالی که گذشت مملو از همکاریها بین صنایع و کشورهای مختلف بود که از آن مأموریتهای فضایی تاریخساز و موفقیتهای باورنکردنی حاصل شد. محققان موفق شدند گیاهانی را در خاک ماه رشد دهند، یک سپر حرارتی بادی که موجب فرود انسان روی مریخ میشود را آزمایش کردند و تشخیص دادند که حدود یک دهه پیش یک شهاب بین ستارهای نادر بهزمین برخورد کرده است.
اما رویدادهای خارقالعاده در این سال بههمین جا ختم نمیشود! با بررسی 7 مورد از بهترین داستان های نجومی که در سال 2022 ثبت شدهاند با ما همراه باشید.
1. جستجوی LIGO برای یک سفینه فضایی مادر
جستجوی اجسام عجیب و غریب که گاهی در آسمان رؤیت میشوند، سالهاست مورد توجه دانشمندان قرار دارد و داستان های نجومی هیجانانگیزی را بهارمغان آورده است. اما آنها اکنون بهدنبال راهی برای جستجوی منبع این اجسام عجیب (شاید بشقاب پرندهها) در جایی فراتر از سیاره زمین هستند.
با استفاده از یکی از بزرگترین لیزرهای جهان یعنی رصدخانه امواج گرانشی تداخل سنج لیزری مستقر در ایالات متحده (LIGO)، دانشمندان در ماه دسامبر اعلام کردند که قادرند آسمان را برای یافت موجهای موجود در فضا-زمان به دنبال سفینههای فضایی بزرگ اسکن کنند.
منظور آنها از سفینه فضایی بزرگ، یک کشتی فضایی مادر با وزنی تقریباً برابر با مشتری است که با سرعت یک دهم سرعت نور حرکت کند و در فاصله 326 هزار سال نوری از زمین قرار داشته باشد. یافتن این سفینه غول پیکر تنها در صورتی ممکن است که LIGO بتواند امواجی قوی از آن دریافت کند.
با اینکه ممکن است این موضوع کمی غیر واقعی بهنظر برسد، اما دانشمندان معتقدند یک سفینه فضایی با موتور پیشرانه تابشی میتواند امواج گرانشی قابل تشخیص تولید کند.
2. شیوهنامه رسمی برای تماس با بیگانگان
علیرغم همه تلاشها برای جستجوی موجودات فضایی، دانشمندان هنوز راهی برای برقراری ارتباط و یافتن آنها پیدا نکردهاند. بههمین دلیل، در ماه نوامبر گروهی از کارشناسان و دانشمندان سیاستگذاری اعلام کردند که قصد دارند مرکز تشخیص اطلاعات فرازمینی (SETI) را تأسیس کنند.
شیوهنامهای در این زمینه وجود دارد که در سال 1989 از سوی جامعه اعضای موسسه «جستجو برای حیات هوشمند فرازمینی» (SETI) تنظیم شده است. این شیوهنامه بهطور عمده بر اهمیت اشتراکگذاری خبر این ارتباط با مردم و جامعه علمی تمرکز دارد و پاسخی برای اینکه «اگر فرازمینیها همین امروز برای ما پیامی ارسال کنند، بشر چطور باید به آن جواب دهد؟» ارائه نمیدهد.
اما پروتکل جدید بهاسکن سیگنالها برای کشف پیامهای احتمالی از سوی فرازمینیها و تدوین چارچوبی برای کشف مفاهیم از این سیگنالها میپردازد.
3. بزرگنمایی گوی فلزی
در ماه مه، طی اولین جلسه استماع عمومی درباره اشیاء پرنده ناشناس (UFO)، مقامات پنتاگون از تصاویر طبقهبندی شده از یک جسم فلزی که در مسیر پرواز یک جت نظامی ضبط شده بود، رونمایی کردند.
این شیء عجیب در سال 2021 از پنجره کابین خلبان یک جت جنگنده FA-18 توسط حسگرهای هواپیما گرفته و در قالب یک ویدئوی چند ثانیهای ضبط شده بود.
کارشناسان نظامی میگویند که آنها هیچ سرنخی از این موضوع ندارند. اما بحث در همینجا ختم نشد و این مقامات توسط قانونگذاران مورد پرسش قرار گرفتند. چراکه این مقامات نظامی در مورد جزئیات مشاهده 144 پدیده هوایی ناشناس (UAP) در ژوئن 2021 نیز سکوت کردند.
مشابه این مورد از داستان های نجومی را میتوان در مورد حادثهای که در پایگاه هوایی مالمستروم، مونتانا اتفاق افتاد دید. در این حادثه 10 موشک بالستیک قاره پیمای هستهای (ICBM) بهطرز عجیبی غیرفعال شدند، در حالی که یک گوی قرمز درخشان در بالای سر آنها دیده میشد. کارشناسان نظامی هیچ جزئیاتی برای تایید یا تکذیب این خبر فاش نکردند.
برخی ادعا میکنند این مشاهدات نجومی نمونهای از پهپادهای جاسوسی ایالات متحده، چین یا روسیه هستند. برخی نیز معتقدند این اجرام عجیب میتوانند وسایل نقلیه تست صوت یا زبالههای فضایی باشند. پنتاگون و ناسا طی تحقیقات جدیدی در تلاشاند ماهیت دقیق این اجرام را کشف کنند.
4. یافتن پاسخی برای پارادوکس فِرمی (Fermi Paradox)
در ماه دسامبر، یک مقاله جدید راه حل جالبی برای حل مشکل پارادوکس فرمی پیشنهاد کرد. پارادوکس فِرمی تضادی آشکار میان عدم وجود مدرک و تخمینهای احتمالاتی بالا برای وجود تمدنهای فرازمینی است.
این تحقیق نشان داد که ما بسیار خستهکننده بهنظر میرسیم! بیگانگان پیشرفته احتمالاً فقط به نشانههای فناوری پیچیده علاقه دارند تا یک زندگی معمولی و حتی میتوانستند قبل از تکامل انسان از زمین دیدن کنند.
با ظهور فناوری رادیویی در دهه 1930، بشریت یک نشانه تکنولوژیکی برای بیگانگان هوشمند ایجاد کرد تا وجود ما را درک کنند. اما این سیگنالها معمولاً پس از سفر کردن تا فاصله یک سال نوری از زمین، دچار سرنوشتی مبهم میشوند.
شاید دلیل این موضوع این است که هیچ تمدن هوشمندی در فاصله 1 سال نوری از سیاره ما وجود ندارد و تعداد زیادی از آنها در فاصلهای دورتر واقع هستند. یا شاید آنها سیگنالهای رادیویی ما را سالها پیش دریافت کرده و پاسخشان، که با سرعت نور حرکت میکند، در راه است تا یکی دیگر از داستان های نجومی را بهثبت برساند.
5. فروپاشی تمدن بیگانه
در ماه مه، دانشمندان راه حل دیگری برای پارادوکس فِرمی ارائه کردند. این بار آنها میگویند که بیگانگان ممکن است هرگز با ما تماس نگیرند، زیرا این احتمال وجود دارد که تمدنهای بیگانه قبل از این که فرصت برقراری ارتباط و بازدید از زمین را پیدا کنند، محکوم بهمرگ میشوند.
فرضیه جدید آنها پیشنهاد میکند که با افزایش مقیاس و توسعه فناوری، تمدنهای فضایی در نهایت بهنقطهای بحرانی میرسند که نوآوری دیگر با تقاضای انرژی سازگار نیست و در نهایت فروپاشی و نابودی حاصل میشود. بنابراین، تمدنهای فرازمینی یا بهدلیل فرسودگی از بین میروند یا بهدلیل اولویت دادن به «هومئوستازی» تغییر جهت میدهند.
6. میکروبهای مریخی دلیلی برای تغییرات اقلیمی سیاره سرخ
در ماه اکتبر، دانشمندان طی یک مطالعه مدلسازی آب و هوای مریخ اعلام کردند که مریخ و زمین زمانی جوی مشابهی داشته و زیستگاه میکروبهای مشابهی بودهاند که هیدروژن را برای تولید متان مصرف میکنند.
این مورد از داستان های نجومی نشان میدهد که میکروبها میلیونها سال پیش در مریخ باعث ایجاد تغییرات اقلیمی در این سیاره شدند. این میکروبها به احتمال زیاد حدود 3.7 میلیارد سال پیش با مصرف هیدروژن، بهاتمسفر متان فرستاده و برخلاف زمین، باعث سرد شدن سیاره سرخ شدهاند.
با توجه به این که مریخ نسبت بهزمین فاصله بیشتری با خورشید دارد، سیاره سرخ بیشتر متکی به گازهای گلخانهای گرماگیر مانند دیاکسیدکربن و هیدروژن بود تا بتواند دما را برای زندگی مطلوب حفظ کند. در نهایت این مشکل موجب شد مریخ بهقدری سرد شود که بتواند تکامل حیات پیچیده را تقویت کند.
اگر این نظریه دانشمندان درست باشد، زندگی ممکن است بهطور طبیعی در هر محیط مساعدی که در آن پدیدار میشود، خودپایدار نباشد و با از بین بردن پایههای وجودی، خود را از بین ببرد.
7. دریافت سیگنالهای رادیویی از بیگانگان
در ماه ژوئن، دانشمندان چینی اولین تماس با بیگانگان هوشمند که بهنظر میرسید سیگنال ردیابی آنها از یک تمدن فرازمینی منشأ میگیرد را دریافت کردند. این سیگنالها بهوسیله تلسکوپ رادیویی کروی با دیافراگم عظیم پانصد متری دریافت شدند.
ادعای اولین تماس با آدمفضاییها و این مورد از داستان های نجومی بهسرعت در فضای مجازی منتشر و قبل از اینکه توسط مطبوعات بینالمللی تایید شود، در رسانههای دولتی چین و پلتفرم رسانه اجتماعی چینی Weibo پخش گردید. اما این خبر بههمان سرعتی که منتشر شده بود رد شد!
دن ورتیمر، دانشمند SETI و محقق پروژهای که سیگنالها را مشاهده کرد، مدت کوتاهی پس از دریافت این سیگنالها اعلام کرد که آنها بهطور قطع از منابع انسانی بهدست رسیدهاند.
ورتیمر گفت که سیگنال رادیویی با باند باریک معمولاً فقط از منابع مصنوعی میآید، بنابراین باعث هیجان بسیاری از محققان پروژه شد. اما این سیگنال در واقع از تداخل زمینی که در داخل تلسکوپ غولپیکر ظاهر میشد، نشأت گرفته بود.
این اولین باری نیست که ناظران پیام فضایی تشخیص اشتباه میدهند. بین سالهای 2011 تا 2014 نیز دانشمندان مجموعهای از سیگنالهای عجیب دریافت کرده و بلافاصله آن را از طرف بیگانگان فضایی اعلام کردند، اما بعدها مشخص شد که این سیگنالها توسط دانشمندانی که ناهار خود را در ماکروویو قرار میدادند، ساخته شده بودند.