در این مطلب به هیجان انگیزترین اکتشافات دانشمندان از کره زمین در سال 2022 میپردازیم که اسرار جدیدی از این سیاره مملو از معما را فاش میکنند.
از شبکه پنهان رودخانههای زیر یخ در قطب جنوب گرفته تا یافتههای جدید نگرانکننده درباره گسل سنآندرس، کاوشگران در سال 2022، به اکتشافات جالبی از معماها و شگفتیهای زمین دست یافتهاند که در ادامه به مرور آنها میپردازیم.
1. رودخانهای واقع در زیر یخ قطب جنوب به طول 300 مایل (حدود 482 کیلومتر)
دانشمندان در سال 2022 از کشف رودخانهای خبر دادند که در زیر ورقه یخ قطب جنوب جریان داشته و طول آن به اندازه روخانه تایمز در انگلستان است. محققان در این بخش گذرگاهی زیرزمینی را پیدا کردند که منطقهای به وسعت آلمان و فرانسه را با استفاده از رادارهای نفوذی زمین نشان میدهد. دانشمندان معتقدند که کشف این سیستم زهکشی مخفی آب، حلقه مفقودهای بوده که توضیح میدهد کجا و چگونه یخهای قطب جنوب در حال ذوب شدن هستند.
2. سیارک قاتل دینو، عامل زمینلرزههای چندماهه – هیجان انگیزترین اکتشافات زمین در سال 2022
تحقیقات جدید نشان میدهند سیارکی که دایناسورهای پرنده را 66 میلیون سال پیش از بین برد، عامل وقوع زمینلرزههای چندماههای است که زمین را تکان داد. بهتازگی شواهدی از این زمینلرزههای بزرگ در سنگهای اطراف دهانه برخوردی Chicxulub در مکزیک کشف شد. بااینحال، برخی از لایههای پیچخورده و چروکیده ناشی از این سقوط فاجعهبار، حاوی آثاری از گرده بودند که شواهدی مبنی بر حیات را تقریبا تا شش ماه پس از برخورد نشان میدهد.
3. کشف طوفان خورشیدی عظیمی که 10 برابر رویداد کارینگتون بزرگی داشت
طوفان خورشیدی عظیمی بزرگتر از رویداد کارینگتون در تکههایی از سنگهای باستانی کشف شده است. آثار برجای مانده از نسخههای رادیواکتیو بریلیوم، کلر و کربن در سنگهای گرینلند حاکی از وقوع یک طوفان پروتونی در سال 660 قبل از میلاد (2600 سال قبل) هستند که به مگنتوسفر زمین برخورد کرده است. شواهد بیشتر همچنین نشان میدهند که طوفانهای بزرگ پروتونی ممکن است سه بار در چند هزاره اخیر رخ داده باشند. بهنقل از محققان، طوفان ناشناخته قبلی پیش از دوره برقراری برق، ماهواره و مخابرات رخ داده است و در صورت وقوع رخدادی مشابه، آسیبی گسترده در انتظار خواهد بود.
4. حبابهای گوشته، سوخت کارخانه الماس در نزدیکی هسته زمین را تامین میکنند
محققان دریافتهاند دو حباب سنگ غولپیکری که در زیر آفریقا و اقیانوس آرام قرار دارند، ممکن است عامل تولید الماس در مرز میان هسته و گوشته زمین (لایه میانی) آن باشند. درجاییکه هسته با گوشته برخورد میکند، آهن مایع نیز با سنگ جامد در دماها و فشارهای شدید تلاقی دارند. تحقیقات گذشته نشان دادهاند که این شرایط پرفشار، همراه با آب محبوس شده در سنگهای گوشته، میتوانند به سنتز شیمیایی نظیر تشکیل الماس کمک کنند.
محققان برای آزمایش این ایده، مواد شیمیایی یافت شده در مرز هسته و گوشته را در کنار یکدیگر قرار دادند و آنها را تحت فشارهای خردکننده، زیر یک سندان الماس قرار دادند. آنها الماسهای ریزی تولید کردند که نشان میدهد حبابهای گوشته ممکن است مکانهایی باشند که آب در آن ذوب شده و در نتیجه باعث شکلگیری الماس میشود.
5. قطعهای 4 میلیارد ساله که از پوسته زمین جدا شد – هیجان انگیزترین اکتشافات زمین در سال 2022
دانشمندان قطعهای 4 میلیارد ساله از پوسته زمین را کشف کردند که در غرب استرالیا پنهان شده بود. این صخره پنهان در مجاورت مکانی که قدیمیترین مواد معدنی زمین در آنجا پیدا شده بود، یافت شد. این صخره باستانی منطقهای به وسعت 100 هزار کیلومتر را در بر میگیرد. بهنقل از محققان، پوستههایی با سن تقریبا یکسان در سراسر جهان یافت میشوند که حاکی از برخی جابجاییهای زمین طی آن دوران هستند.
6. قویترین صاعقهای که تاکنون شناسایی شده است – هیجان انگیزترین اکتشافات انسان در سال 2022
بهگفته محققان، جت غولپیکری که به فضا شلیک شد، ممکن است قویترین صاعقهای باشد که تاکنون کشف شده است. این جت برای اولین بار در سال 2018 بر فراز یک ابر در اوکلاهاما پرتاب شد. اکنون، دانشمندان سرانجام انتشار امواج رادیویی جت را با استفاده از دادههای رادار و ماهواره تجزیه و تحلیل کردند.
این جت مقدار زیادی انرژی را به یونوسفر، لایهای از ذرات باردار که جو فوقانی زمین را از فضای خالی جدا میکند، پرتاب کرد. این مطالعه نشان داد که این صاعقه 60 برابر بیشتر از یک رعد و برق معمولی انرژی تولید کرده است.
7. کشف منطقهای مملو از منافذ مرتفع هیدروترمال در اعماق اقیانوس
دانشمندانی که یک وسیله نقلیه کنترل از راه دور را در چند صد کیلومتری مکزیک هدایت میکردند، از کشف منطقهای عظیم از دریچههای هیدروترمال مرتفع در عمق 2.5 کیلومتری اقیانوس آرام خبر دادند.
ارتفاع این دریچههای عظیم به 12 متر میرسند و با طرحی شبیه به شمعدان، آب غنی از مواد معدنی را به بیرون میریزند که احتمالا از دمای سوزان 437 درجه سانتیگراد آغاز میشوند. این دریچههای تازه کشف شده بخشی از خیزش اقیانوس آرام شرقی، مجموعهای از آتشفشانهای زیر آب هستند که از خلیج مکزیک تا قطب جنوب امتداد دارند.
8. منبع باستانی اکسیژن برای زندگی اولیه کشف شد
دانشمدان منبعی باستانی از اکسیژن را کشف کردند که میتواند در ظهور حیات اولیه زمین نقش داشته باشد. زمینلرزههایی قدرتمند در حدود 3.8 میلیارد سال پیش سیاره ما را لرزاند و آنرا مانند یک تخم مرغ شکست. بهنظر میرسد ترکیبی از آب تقریبا جوش و فعالیت لرزهای، در بهوجود آمدن اکسیژن مورد نیاز برای برخی از شکلهای اولیه حیات زمین تاثیرگذار بودهاند.
بااینکه اکسیژن بهصورت هیدروژن پراکسید بهوجود آمده که برای تنفس سمی است، اما این احتمال وجود دارد که توسط اجدادی شبیه به اکستروموفیلها قابل استفاده بوده است. محققان همچنین عنوان کردند که این اشکال حیات باستانی در دمای شدید اقیانوسهای اولیه رشد میکردند و میتوانستند به عنوان راهی برای سمزدایی هیدروژن پراکسید عمل کنند. این منبع اکسیژن تا چند صد میلیون سال پیش از فتوسنتز، یعنی مایع غالب فعلی اکسیژن سیاره وجود داشته است.
9. کشف سنگی با ابعاد کوه در زیر کانالهای ژاپن که عامل وقوع زمینلرزه است
صخرهای به اندازه کوه که در زیر بخش بزرگی از ژاپن پنهان شده، ممکن است باعث ایجاد زمینلرزههای متعدد در این کشور باشد. این سنگ آذرین که پلوتون کومانو نام دارد در چند کیلومتری زیر پوسته صفحه قاره اوراسیا در زیر شبه جزیره کی قرار دارد. در این منطقه، صفحه فلیپین در زیر صفحه اوراسیا غوطهور شده و این توده ممکن است زاویه آن را تغییر داده باشد. محققان کشف کردند احتمالا توده پلوتون در وقوع دو زمینلرزه بزرگ دهه 1940 نقش داشته است.
10. قدیمیترین شواهدی قدیمی از تکتونیک صفحهای – هیجان انگیزترین اکتشافات زمین در سال 2022
دانشمندان از کشف قدیمیترین شواهد مربوط به تکتونیک صفحهای در کریستالهای کوچک واقع در آفریقای جنوبی خبر دادند. این کریستالها که کوچکتر از یک دانه شن هستند، نشان میدهند که پوسته زمین شکسته شده و در حدود 3.8 میلیارد سال پیش شروع به حرکت کرده است.
این تحرکات در بخش پوسته، ممکن است تکتونیک صفحهای کامل نبوده باشند، فرآیند مدرنی که از طریق آن پوسته زمین بهطور مداوم در داخل آن بازیافت میشود. بهگفته محققان، این حرکت صفحه تقریبا بلافاصله پس از تشکیل پوسته، در حدود 4.1 میلیارد سال پیش رخ داده است.
11. گسل میانی سنآندریاس میتواند باعث وقوع زمینلرزههای بزرگ شود
بخش خزنده میانی گسل سنآدریاس میتواند زمینلرزههایی با بزرگتری بیش از آنچه قبلا تصور میشود را ایجاد کند. تحقیقات گذشته نشان میدهد که گسل سنآندریاس در این منطقه، بین پارکفیلد و هالیستر نمیتواند زمینلرزههایی با بزرگی 6 ریشتر را ایجاد کند. اما نویسندگان مطالعه دریافتند که زمینلرزههایی که بیش از 10 برابر انرژی تولید میکنند (بالای 7 ریشتر)، در چند میلیون سال گذشته از این منطقه گسلی ایجاد شدهاند.