حیرت زده شدیم! این جمله ایست که دانشمندی به نام کن روزنبرگ در توصیف واکنش تیم تحت سرپرستی اش به نتایج بررسی انقراض پرندگان در قاره آمریکا، بر زبان آورد. این دانشمندان در مقاله ای که روز گذشته در نشریه علوم به چاپ رسید به توصیف وضعیتی اسف بار در این محدوده جغرافیایی پرداخته اند: فقدان حدود سه میلیارد پرنده (معادل ۲۹ درصد) از کل جمعیت پرندگان بارور بزرگسال از سال ۱۹۷۰ میلادی تاکنون.
روزنبرگ که از اساتید دانشگاه کورنل آمریکاست سرپرستی این تحقیقات را بر عهده داشته است. وی در این باره می گوید:
ما انتظار کاهش ادامه دار گونه های در معرض خطر را داشتیم اما برای اولین بار نتایج تحقیقات مان حاکی از فقدان گسترده گونه های عادی پرندگان در تمامی زیستگاه ها بود.
دانشمندان در این پژوهش به تحلیل دیتایی پرداختند که در طول سالیان متمادی به دست آمده بود و آمارهای مربوط به تحقیقات دراز مدت در مورد پرندگان و دیتای مهاجرتی آنها که توسط ایستگاه های راداری جمع آوری شده بود را شامل می شد. آنها بعد از بررسی این اطلاعات دریافتند که کاهش جمعیت پرندگان در تمامی زیستگاه ها به چشم می خورد و از جنگل ها گرفته تا چمنزارها را شامل می شود.
عمق این فاجعه به قدری است که حتی اگر فردی آماتور باشید و به پرنده نگری علاقه داشته باشید باز هم متوجه کاهش جمعیت گونه های مختلف می شوید که از فنچ ها گرفته تا گنجشک ها، چکاوک ها و پرندگان سیاه را شامل می شود.
البته در این پژوهش علل کاهش جمعیت پرندگان به صورت عمقی بررسی نشده اما در آن خاطرنشان شده که چطور از دست رفتن زیستگاه های طبیعی، تغییرات اقلیمی، برداشت بی قانون از مراتع و دیگر علل انسانی به بروز چنین فاجعه ای منجر شده است.
از طرف دیگر، این روند صرفا مختص به آمریکا و کانادا نیست و آنطور که در مقاله منتشر شده آمده است کاهش شدید جمعیت پرندگان در آمریکا همراستا با الگوهای جهانی است.
خوشبختانه محققان در این پژوهش به برخی نشانه های امیدوارکننده هم دست پیدا کردند که از آن جمله می توان به افزایش جمعیت پرندگان شکاری و غازسانان اشاره کرد. این افزایش جمعیت ممکن است به خار ممنوعیت استفاده از برخی آفت کش ها و البته تلاش های دولتی در قاره آمریکا برای حفاظت از این گونه ها باشد.
محققان دست اندرکار این تحقیق وبسایتی به نام 3 Billion Birds یا سه میلیارد پرنده را راه اندازی کرده اند تا یافته های خود از این پژوهش را در آن با مخاطبانشان به اشتراک بگذارند و پپیشنهادات خود برای حفظ جان پرندگان را ارائه کنند. مثلا در این وبسایت توصیه شده که مردم گربه ها را در فضاهای دربسته نگه دارند، از کاربرد آفت کش ها خودداری کنند و کمتر پلاستیک به کار ببرند و گیاهان بومی را در منطقه خود پرورش دهند.
