فعالان محیط زیست سالهاست که میگویند باید فکری به حال نهنگها بکنیم. نجات نهنگها روی جلد مجلهها، لیوانها و پیکسلهای متعددی رفته است، ولی همچنان به دید یک جوک به آن نگاه می شود. هیچ کس به صورت جدی به فکر نجات جان و آن ها نیفتاده است. اما چرا باید نهنگ را نجات دهیم؟
نهنگهای بزرگ، علاوه بر بزرگ و بامزه بودن، بخش کثیری از کربن هوا را نیز جذب میکنند. در عمر ۲۰۰ ساله خود، این نهنگها کربن هوا را جذب کرده و پس از مرگ، کربن را به اعماق دریاها میبرند. بر اساس گزارش صدوق بینالمللی پول (IMF)، هر نهنگ میلیونها دلار به سرمایههای ملی کمک میکند. یکی از تحلیلگران این سازمان میگوید:
پتانسل جذب کربن هر نهنگ خارقالعاده است. اگر بخواهیم میزان میانگین جذب کربن توسط هر نهنگ در طول زندگیاش را ارزیابی کنیم، به بیش از ۲ میلیون دلار میرسد.
هر نهنگ در طول زندگی خود، بیش از ۳۳ تن کربن جذب میکند. برای مثال درختان، در زمان مشابه تنها ۳ درصد این میزان را جذب میکنند. این طور که به نظر میرسد، نهنگها در حال نجات دادن ما هستند. اما داستان نجات ما توسط نهنگ به این جا ختم نمیشود. شواهد نشان می دهند که مدفوع نهنگها هم به کمک ما میآید.
مدفوع این نهنگها، غنی از آهن بوده که در افزایش رشد فیتوپلانکتونها بسیار تاثیرگذار است. فیتوپلانکتونها، منبع اصلی جانداران دریایی هستند که خود تقریبا بیش از نیمی از اکسیژن را تامین و ۴۰ درصد از کرین کره زمین را جذب میکنند. در این گزارش میخوانیم که این مقدار برابر با کربن دی اکسید جذب شده توسط ۱.۷ تریلیون اصله درخت است (معادل ۴ برابر جنگلهای آمازون)؛ یا ۷۰ برابر جذب تمامی درختهای پارک ملی ردوود آمریکا طی یک سال.
در ادامه این گزارش میبینیم که افزایش یک درصدی فیتوپلانکتونها باعث جذب صدها میلیون کربن بیشتر میشود. یا به عبارتی انگار به یک باره ۲ میلیارد اصله درخت بالغ سر از زمین در آورد. با این حال این هفته در رابطه با تغییرات اقلیمی در مادرید اسپانیا جلسهای برگزار میشود و شاید نجات نسل نهنگها هم بخشی از برنامه باشد.
در بخشی از این گزارش گفته شده که پیامدهای اقتصادی نهنگها، باید به صدر لیست جامعه تغییرات اقلیمی راه یابد، زیرا نقش نهنگها در از بین بردن یا جبران تغییرات اقلیمی، بسیار تعیین کننده است. حفاظت از وال، میتواند بسیار هزینهبر و طاقتفرسا باشد. در این گزارش به جمعیت نهنگها در مقابل صرفهجوییها و دیگر بهرهوریهای آنها ارزشی داده شده و گفته میشود که حتی بر صنعت توریسم هم تاثیر میگذارد. از همین رو دانشمندان ارزش کل جمعیت والهای را بالغ بر یک تریلیون دلار برآورد کردهاند.
با این حال با توجه به وابستگی شدید اقتصاد جامعه جهانی به سوختهای فسیلی، نمیتوان تنها راه حل رهایی از کربن را در نجات نهنگ دانست. اما میتوان این موجودات غول پیکر را به عنوان یکی از عناصر کلیدی در راه حفظ و پاکی دنیا از آلودگیها در نظر گرفت.