شبیهسازی انجام شده توسط یک ابرکامپیوتر نحوه درست شدن ماه را نشان میدهد. قمر زمین بیش از ۴.۵ میلیارد سال پیش شکل گرفته است.
بر اساس شبیهسازیهای انجام شده، ماه تقریبا اندکی پس از یک برخورد بزرگ بین زمین و سیاره دیگری به نام تیا شکل گرفته است. قمر زمین شاهدی بر تاریخچه تمامی موجودات زنده این کره خاکی بوده است. نیروی گرانش ماه روی امواج دریا تاثیر دارد و حضورش در آسمان شب نیز تا حد زیادی روی تکامل تمدنهای انسانی تاثیر گذاشته است. در ادامه نگاهی به نحوه درست شدن ماه خواهیم داشت.
نگاهی به نحوه درست شدن ماه در ۴.۵ میلیارد سال قبل
دانشمندان هنوز نتوانستهاند به توافقی در رابطه با چگونگی شکلگیری بزرگترین قمر طبیعی زمین برسند. البته بیشتر افراد بر این باورند که تقریبا ۴.۵ میلیارد سال پیش زمین با تیا (سیارهای هم اندازه مریخ) برخورد کرد. در نتیجه این برخورد وحشتناک بخشهایی از هر دو سیاره به مدار زمین پرتاب شدند. بسیاری از تکههای جدا شده در کنار هم قرار گرفتند و به آرامی ماه را شکل دادند. تکههای باقیمانده نیز مجددا وارد زمین شدند.
بر اساس این سناریو باید اکثر تکههای سرگردان در مدار زمین از سیاره تیا تشکیل شده باشند؛ اما نمونه سنگهای جمعآوری شده از سطح ماه در طی ماموریتهای آپولو شباهت شگفت انگیزی از نظر ساختاری و ایزوتوپی به سنگهای زمین داشتند. برخی افراد در توضیح این مسئله گفتهاند که شاید تیا نیز از نظر ساختاری مشابه زمین بوده است؛ ولی مطالعه جدید انجام شده این موضوع را رد میکند.
در مطالعه جدید، تیمی از پژوهشگران دانشگاه Durham در انگلستان از یک ابرکامپیوتر قدرتمند استفاده کردند تا بتوانند با اجرای چند شبیهسازی مختلف به نحوه درست شدن ماه پی ببرند. این ابرکامپیوتر در مقایسه با مطالعات پیشین از تعداد ذرات بسیار بیشتری برای شبیهسازی برخورد باستانی بین دو سیاره استفاده کرد.
به گفته این تیم، شبیهسازیهای با وضوح پایین جنبههای مهم فرآيند برخورد را نادیده میگیرند. دانشمندان صدها شبیهسازی را با وضوح بالا انجام دادند که در هرکدام از آنها موارد مهمی همچون جرم، چرخش، زاویه و سرعت دو سیاره با دیگری فرق میکرد. همچنین معمولا در شبیهسازیهای این چنینی افراد بین ۱۰۰ هزار تا یک میلیون ذره را در نظر میگیرند؛ اما در این پژوهش ۱۰۰ میلیون ذره مورد ارزیابی قرار گرفتند.
در نهایت نیز شبیهسازیها نشان دادند که یک جرم آسمانی بزرگ همچون ماه میتوانسته تنها چند ساعت پس از برخورد زمین با تیا شکل بگیرد.
دانشمندان همچنین متوجه شدند که این قمر فرضی میتوانسته دورتر از حد Roche زمین (میزان فاصله لازم برای جلوگیری از تکه تکه شدن قمر به خاطر جاذبه سیاره) قرار داشته باشد. علاوه بر اینها، لایههای بیرونی این قمر میتوانسته از مواد پرتاب شده از زمین شکل بگیرد. بدین ترتیب یافتههای آپولو با فرضیه نحوه درست شدن ماه در تضاد نیست.
بررسی لایههای زیرین ماه نیز میتواند اطلاعات بیشتری در رابطه با نحوه درست شدن قمر زمین ارائه دهد. اینکه ماه فورا پس از برخورد دو سیاره شکل گرفته باشد یا اینکه به تدریج با کنار هم قرار گرفتن مواد باقیمانده در مدار زمین به وجود آمده باشد، به ساختار داخلی متفاوتی منجر میشود.
خوشبختانه ناسا قصد دارد پس از چند دهه با پروژه آرتمیس مجددا به سطح ماه برگردد. امیدواریم که یافتهها و نمونههای جمعآوری شده از سطح قمر زمین بتواند دید بهتری به دانشمندان در رابطه با نحوه درست شدن ماه بدهد. نتایج اینگونه پژوهشها همچنین میتواند به دانشمندان در درک هرچه بهتر نحوه شکلگیری قمرهای مختلف سیارات دیگر نیز کمک کند.
منبع :ign