در سراسر جهان ساختمانهایی بزرگ و کوچک با معماریهایی شگفتانگیز بنا شدهاند. معماری منحصر به دورانی خاص نیست و از دوران باستان تاکنون در گوشهوکنار جهان زیبایی خلق کرده است. معماران معروف جهان همیشه میدانستهاند که چگونه با فولاد، سنگ و شیشه ساختمانهایی بسازند که نمای شهرها را متحول کنند. در این مقاله، معروف ترین معماران جهان را به شما معرفی میکنیم.
۱. آنتونی گائودی
گائودی تمام دوران فعالیت حرفهای خود را در بارسلونا گذراند، یعنی جایی که تمام آثارش قرار دارند. معروفترین اثر این معمار برجسته کلیسای جامع ساگرادا فامیلیاست که در سال ۱۸۸۳ ساختش شروع شد و هنوز به پایان نرسیده است.
سبک گائودی تلفیقی از معماری باروک، گوتیک، موری و ویکتوریایی و اغلب آراسته به کاشیکاریهای زینتی بود. گائودی در طراحیهایش از اشکال موجود در طبیعت الهام میگرفت. نمونه بارز تأثیرگرفتن او از طبیعت هم ستونهای بلندی است که مانند درختانی سربهفلککشیده در فضای داخلی کلیسای ساگرادا فامیلیا بنا شدهاند.
ساختمان کازا میلا هم یکی دیگر از آثار مشهور گائودی است که با الهام از کوه چندقله مونتسرات در نزدیکی بارسلونا ساخته شده است. آثار این معمار اسپانیایی از تأثیرگذارترین آثار معماری مدرن به شمار میروند.
۲. فرانک لوید رایت
رایت آمریکایی یکی دیگر از معماران معروف جهان است که در قرن بیستم میزیست و علم معماری را متحول کرد. محل زندگی این معمار بزرگ، یعنی ایالتهای غربی آمریکا، بر خلق آثارش تأثیر عمیقی داشت. رایت با الهامگرفتن از ساختمانی کمارتفاع در دشتهای آمریکا، سبک پرایری را ابداع کرد. این سبک در واقع نوعی واکنش به سبک معماری ویکتوریایی و دکوراسیون تاریک و چیدمان شلوغ آن بود. در سبک رایت از اشکال هندسی منظمی استفاده میشود و افقی روی هم قرار میگیرند.
مشهورترین بنای رایت خانه آبشار یا فالینگواتر است. این خانه در پنسیلوانیای آمریکا، اقامتگاه کافمن هم نامیده میشود. بالکنهای مستطیلیشکلی اقامتگاه کافمن به گونهای طراحی شدهاند که گویی خانه روی آبشار طبیعی زیرش شناور است.
یکی دیگر از آثار مشهور رایت موزه گوگنهایم نیویورک است که در آن علاوه بر سبک پرایری از خطوط منحنی هم استفاده شده است.
۳. لودویگ میس فَندِروهه
«کمتر بیشتر است.» این جمله شعار معروف معمار آلمانی میس فندروهه بود که به یکی از پیشگامان سبک مینیمالیسم تبدیل شد. او در نمای ساختمانهایش از فولاد و شیشه استفاده کرد و تزئینات قدیمی مرسوم را کنار گذاشت. در سبک او، کارایی زیبایی محسوب میشود. نمونه بارز این تفکر پاویون یا غرفه بارسلوناست که در سال ۱۹۲۹ برای برگزاری نمایشگاهی بینالمللی در آلمان ساخته شد. در این سازه بهجای تزئینات مرسوم، از سنگ مرمر و عقیق سلیمانی و تراورتن استفاده شده است. این شاهکار مدرن با اثر دیگر میس فندروهه، برج سیگرام در نیویورک، هماهنگی خاصی دارد.
۴. فیلیپ جانسون
جانسون مؤسس موزه هنر مدرن نیویورک (MOMA) و یکی از معماران معروف جهان بود که بعد از سال ۱۹۳۵ به یکی از معماران پیشرو تبدیل شد. جانسون بیش از اینکه مبتکر باشد، ایدههای دیگران را اصلاح میکرد. با وجودِ این، آثارش جایگاه نمادینی پیدا کردند. نمونهاش هم اقامتگاهی است که در سال ۱۹۴۹ برای خودش ساخت. جانسون در طراحی این خانه از روش میس فندروهه استفاده کرد و حتی خودش هم اذعان داشت که این خانه بهشدت شبیه آثار میس است، خانهای شیشهای و شفاف در میان زمینهایی با چشماندازی عالی که مرزهای بیرونی و درونی خانه را از بین میبرد. استفاده از شیشه برای ساخت این خانه الهامبخش معماران امروزی است.
۵. اِرو سارینن
پس از جنگ جهانی دوم، استفاده از خطوط مستقیم که از ابداعات سبک معماری باهاوس بود در جهان رایج شد و از آن برای طراحی دفاتر تجاری جدید و ساختمانهای اداری دولتی استفاده کردند تا کمکم بهعنوان روشی زیباییشناسانه در معماری جهانی پذیرفته شد. سبک معماری که سارینن ابداع کرد خلاف این استاندارد جهانی بود. او در طرحهایش از منحنیهای پرفرازونشیبی استفاده میکرد که به هر بینندهای حس تعالی و فرازمینیبودن میداد.
سارینن در سال ۱۹۶۲ ساختمان پایانه شماره ۵ فرودگاه بینالمللی جان اف کندی در نیویورک را به همین روش طراحی کرد. سقف این پایانه بهشکل بالهای مرغابی طراحی شده است و فضای داخلی آن هم نمای شگفتانگیزی دارد. سارینن برای ساخت طاق دروازه شهر سنت لوییس هم این روش را به کار برده و آن را تبدیل به امضای آثارش کرده است.
۶. ریچارد راجرز
در سال ۱۹۷۷ مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو در پاریس افتتاح شد. یکی از طراحان ساختمان این مرکز ریچارد راجرز بود که از سبک هایتک استفاده کرد. این ساختمان بهعنوان مرکز هنر مدرن و معاصر پاریس ساخته میشد، بنابراین تصمیم گرفتند طراحیاش متفاوت و پشتورو باشد، یعنی سیستم گرمایشی و لولهکشیها بهجای داخل ساختمان، در نمای بیرونی آن قرار گرفتند. یک پلهبرقی محصورشده با شیشه هم در فضای بیرونی ساختمان قرار گرفته است که میتوان برای رفتن به بالای ساختمان از آن استفاده کرد.
۷. فرانک گری
این معمار آمریکاییکانادایی بدون شک یکی از معماران معروف جهان است که بسیاری از کارشناسان شهرت او را نتیجه طراحی موزه گوگنهایم بیلبائو در سال ۱۹۹۷ میدانند. گری پیش از آن هم توانسته بود جایگاه خود را در حرفه معماری تثبیت کند و روشهای مرسوم معماری را کنار بگذارد. موزه گوگنهایم بیلبائو بهترین نمونه از سبک کاری گری است، سبکی که در ساختمانهایی مانند تالار کنسرت والت دیزنی در لسآنجلس هم تکرار شده است.
۸. نورمن فاستر
نورمن فاستر بریتانیایی از طرفداران فرانک لوید رایت، لودویگ میس فندروهه و لوکوربوزیه است که در اوایل فعالیت حرفهای خود با باکمینستر فولر، سازنده گنبد ژئودزیک، همکاری میکرد. ساختمان تبر سنت ماری ۳۰ که به برج خیارشور هم معروف است، یکی از آثار این معمار بزرگ است. این آسمانخراش تجاری در سال ۲۰۰۴ در منطقه تجاری لندن افتتاح شد. شکل خیارشورمانند این برج به نمادی بینالمللی همطراز برج ایفل تبدیل شده است.
۹. رنتسو پیانو
برخلاف سایر معماران معروف جهان که معرفی کردیم، رنتسو پیانوی ایتالیایی سبک منحصربهفردی ندارد. ساختمانهای او به سبکی تلفیقی طراحی شدهاند. او از سبک معماری نئوبروتالیسم برای ساخت موزه ویتنی آمریکا استفاده کرده و برای طراحی مجموعه زیبا و پرنور مِنیل در تگزاس از معماری قرون وسطا الهام گرفته است.
برج هرمیشکل شارد در لندن هم یکی دیگر از آثار این معمار هنرمند است که بزرگترین ساختمان او تا به امروز محسوب میشود. برج شارد آسمانخراشی ۹۵طبقه است که نوک باریکی دارد. این ساختمان از شیشه و فولاد ساخته شده و شناختهشدهترین اثر پیانوست.
۱۰. سانتیاگو کالاتراوا
ساختمانهای کالاتراوا اغلب شبیه قفسه سینه دایناسور هستند. پروژههای او توجه جهانیان را به خود جلب کردهاند و بابت هزینه ساخت گزافشان مشهور شدهاند. بااینحال، نمیتوان منکر شد که کالاتراوا یکی از معماران متمایز معاصر است. شناختهشدهترین اثر این معمار برجسته ایستگاه حملونقل مرکز تجارت جهانی است که فضای داخلی سفیدرنگ دارد و پنجره شیشهای بالای این ایستگاه باعث میشود روشنایی روز داخل ساختمان را روشن کند.
کالاتراوا یک ساختمان دیگر هم در مرکز تجارت جهانی طراحی کرده است: یک کلیسای ارتدکس. این کلیسا در محل ساختمان تخریبشده یازده سپتامبر ساخته شد. ساختمان سفیدرنگ این کلیسا شبیه مسجد ایاصوفیه استانبول طراحی شده است.
۱۱. زاها حدید
زاها حدید یکی از معروف ترین معماران زن جهان و یکی از معدود زنانی است که به درجات برتر معماری رسیدهاند. حدید اولین زنی بود که توانست جایزه معماری پریتزکر را دریافت کند. او بهخاطر طراحیهای آیندهنگرانهاش مشهور شد که خطوط منحنی و خمیدهشان بیشتر مناسب سفینههای فضایی به نظر میرسیدند تا ساختمانها.
حدید در یک خانواده ثروتمند عراقی در بغداد متولد شد و در بریتانیا تحصیل کرد. گرچه او ساختمانهای زیادی را در سراسر جهان طراحی کرده، اما تنها پروژه تکمیلشدهاش آپارتمانی مجلل در شهر نیویورک است. یکی دیگر از بناهایی که زاها حدید طراحی کرده استادیومی در قطر است که جزو استادیومهای منتخب این کشور برای جامجهانی فوتبال ۲۰۲۲ به شمار میرود.
۱۲. اسکار نیمایر
این معمار مشهور برزیلی یکی از اصلیترین چهرههای مروج سبک معماری مدرن به شمار میرفت. نیمایر یکی از اعضای تیم طراحی ساختمان سازمان ملل در شهر نیویورک بود، اما بدون شک مشهورترین و بلندپروازانهترین پروژهاش ساختمانهای شهری برازیلیاست. این شهر در سال ۱۹۶۰ بهعنوان پایتخت برزیل بنا شد.
۱۳. رِم کولهاس
کولهاس در سال ۱۹۴۵ در روتردام هلند متولد شد و توانست به یکی از تأثیرگذارترین معماران نسل خود تبدیل شود. رم کولهاس نهتنها طراح ساختمان، بلکه نظریهپرداز معماری هم هست. او اولین بار در سال ۱۹۷۸ با انتشار کتاب «نیویورک هذیانی» به شهرت رسید.
ساختمان تلویزیون مرکزی چین در پکن مشهورترین سازه کولهاس است. این آسمانخراش ۴۴طبقه سازهای شگفتانگیز با ۲ برج است که نوک آنها به یکدیگر میرسد و حجمی معکبی را تشکیل میدهند.
۱۴. جین گَنگ
یکی دیگر از معروف ترین معماران زن جهان جین گنگ است. او خالق آثار برجسته فراوانی بوده که آکوا و ویستا از مشهورترین آنها هستند. آکوا آسمانخراش مسکونی ۸۲طبقه در مرکز شهر شیکاگوست. برج ۹۳طبقه ویستا هم در همین شهر قرار دارد. هر دو ساختمان گنگ نماهای نوآورانهای دارند که از ترکیب اشکال مواج و نامنظم درست شدهاند.
۱۵. دانیل برنهم
معمار قرن نوزدهم آمریکا، دانیل برنهام، اولین کسی بود که در سال ۱۸۸۶ با همکاری جان ولبورن روت اولین آسمانخراش را ساخت، یعنی ساختمان مونتاوک با ۱۳۰ فوت ارتفاع در شهر شیکاگو.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با ۱۵ معمار از معروف ترین معماران جهان و آثارشان آشنا کردیم. تماشای آثار این هنرمندان معمار از نزدیک لذتی دیگر دارد اما مشاهده تصاویر سازههای این معماران معروف جهان در اینترنت هم خالی از لطف نیست. این آثار نشانه نبوغ سازندگانشان هستند و نشان میدهند ذهن بشر میتواند ورای تصور ما پیشرفت کند.