همانطور که انسانها هنگام سردرد از مسکنها استفاده میکنند، محققان در مطالعات جدید خود متوجه شدهاند گیاهان نیز هنگامی که با استرس ناشی از خطرات محیط اطراف خود مواجه میشوند، قادر به تولید آسپرین برای درمان خود هستند.
محققان دانشگاه کالیفرنیا در مطالعه جدید خود، مکانیسم دفاعی خاص گیاهان و نحوه تولید متابولیت فعال آسپرین یعنی سالیسیلیک اسید را در آنها بهطور دقیق بررسی کردهاند. در حالی که سالیسیلیک اسید توسط انسانها برای درمان درد و التهاب استفاده میشود، در گیاهان، نقش مهمی برای پیام رسانی، تنظیم و دفاع از پاتوژن (عامل تولید بیماری) ایفا میکند.
به گفته محققان، سالیسیلیک اسید در کلروپلاست گیاهان یا اندامکهای کوچک سبز رنگی که فرآیند فتوسنتز در آن انجام میشود، برای پاسخ به استرس آنها تولید میشود. Wilhelmina van de Ven زیستشناس گیاهی دانشگاه کالیفرنیا توضیح میدهد: «درست مثل ما، گیاهان نیز برای دردها از مسکن استفاده میکنند.»
دانشمندان برای درک بهتر واکنشهایی که گیاهان در شرایط استرسزا انجام میدهند، از گیاهی به نام Rockcress یا Arabidopsis و همچنین یک مولکول به نام MEcPP استفاده کردند که در باکتریها و انگلهای مالاریا دیده میشود، تا تاثیرات مسیرهای پیامرسانی مهم مربوط به استرس را در آنها مسدود کنند. طبق نتایج این مطالعه، تجمع MEcPP در گیاه، باعث ایجاد نوعی واکنش شیمیایی میشود که شامل اسید سالیسیلیک است.
عوامل استرسزا در گیاهان
تنشهای محیطی باعث تولید گونههای فعال اکسیژن (ROS) در تمام موجودات زنده میشود. یکی از مثالهای آشنا در این زمینه، آفتابسوختگی پوست انسانها است که اگر مدت زیادی در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند، شکل میگیرد. در مورد گیاهان، عوامل استرسزا شامل حشرات غیر دوستانه، خشکی و گرمای بیش از اندازه میشود. در حالی که سطوح بالای ROS در گیاهان میتواند باعث مرگ آنها شود، اما مقادیر کم آنها توسط عملکرد ایمنی گیاهان برطرف میشود.
به گفته محققان، انجام این مطالعات به انسانها کمک میکند تا گیاهان را بازیابی کنند و باعث میشود تا در برابر خطرات محیطی مقاومتر باشند.