مریخ نورد استقامت (Perseverance) ناسا موفق شد تعدادی مولکول آلی را در دهانه جزیرو سیاره سرخ کشف کند.
اگر امروز از سیاره مریخ دیدن کنید، یک بیابان خشک خواهید یافت، جایی که در بیشتر قسمت‌های آن هیچ آبی وجود ندارد و فقط مقداری یخ در اطراف مناطق قطبی دیده می‌شود. اما میلیون‌ها سال پیش، مریخ اینچنین خشک و عاری از حیات نبود و بسیار متفاوت به نظر می‌رسید.
زمانی روی سطح این سیاره سرخ آب مایع فراوانی وجود داشت که رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را تشکیل می‌داد. حتی ممکن است این سیاره در گذشته جایی شبیه زمین سبز ما بوده باشد. به همین دلیل است که دانشمندان فکر می‌کنند اگرچه به طور قطع در حال حاضر موجود زنده‌ای روی سیاره مریخ زندگی نمی‌کند، اما ممکن است زمانی در آنجا حیات میکروبی در جریان بوده باشد.
جست‌وجوی شواهدی مبنی بر وجود حیات میکروبی بالقوه یکی از اهداف اصلی مریخ نورد استقامت (Perseverance) ناسا است. دانشمندانی که نمونه‌های جمع‌آوری‌شده تاکنون توسط این مریخ‌نورد را مطالعه می‌کنند، اخیراً به کشفی هیجان‌انگیز در دهانه جیزرو، جایی که مریخ نورد در حال کاوش است، دست یافته‌اند.
مریخ نورد استقامت در مجموع 12 نمونه جمع آوری کرده است که چهار نمونه از یک مکان خاص در جیزرو به نام دلتای رودخانه به عنوان بخشی از دومین کمپین علمی مریخ نورد آمده است. این منطقه‌ای است که در گذشته در آن رسوبات توسط یک رودخانه ته نشین می‌شد؛ مکانی ایده آل برای جستجوی شواهدی از وجود حیات باستانی در سیاره مریخ.
توماس زوربوخن، معاون علمی ناسا توضیح داد: «ما دهانه Jezero را برای اکتشاف انتخاب کردیم؛ زیرا فکر می‌کردیم بهترین شانس برای ارائه نمونه‌های علمی عالی در مریخ را دارد. اکنون می‌دانیم که مریخ نورد استقامت را به مکان مناسبی فرستادیم. این پروژه علمی تنوع شگفت‌انگیزی از نمونه‌ها را برای بازگرداندن به زمین توسط برنامه بازگشت نمونه مریخ به دست آورده است.»
آنچه مریخ نورد استقامت در دلتا یافت
نمونه‌هایی که مریخ نورد از دلتا جمع‌آوری کرده است بسیار جالب هستند؛ زیرا نسبت به نمونه‌های قبلی ارسال شده از مریخ کاملا متفاوت است و سرنخ‌های جدیدی را در خود نگهداری می‌کند. بیشتر نمونه‌هایی که مریخ نورد استقامت در اولین کارزار علمی خود جمع‌آوری کرد که کف دهانه جزرو را پوشانده بود، سنگ‌های آذرین بودند که از سرد شدن گدازه‌ها به وجود می‌آیند.
نمونه‌های اخیر جمع‌آوری‌شده از دلتا، در مقابل، سنگ‌های رسوبی هستند که توسط لایه‌هایی از رسوب در حضور آب تشکیل شده‌اند. کن فارلی، دانشمند پروژه استقامت، توضیح داد: «دلتا، با سنگ‌های رسوبی متنوع‌اش، به زیبایی با سنگ‌های آذرین که از تبلور ماگما شکل گرفته‌اند و در کف دهانه کشف شده است، تضاد دارد.»
کنار هم قرار گرفتن این اطلاعات درکی غنی از تاریخ مریخ شناسی پس از تشکیل دهانه و مجموعه نمونه‌های متنوعی را به ما می‌دهد. به عنوان مثال، ما ماسه سنگی را یافتیم که دانه‌ها و قطعات سنگ ایجاد شده دور از دهانه Jezero را حمل می‌کند، همچنین گل سنگی را کشف کردیم که شامل ترکیبات آلی جذاب است که آن ترکیبات آلی یک کشف بزرگ محسوب می‌شوند.
مریخ نورد کنجکاوی همچنین مولکول‌های آلی را در کاوش دهانه گیل مریخ پیدا کرده است، اما اکتشاف مریخ نورد استقامت به طور ویژه‌ای قابل توجه است؛ زیرا ترکیبات آلی در منطقه دلتا یافت شده‌اند که زمانی می‌توانست میزبان حیات باشد.
اهمیت مولکول‌های آلی
یافتن مولکول‌های آلی هیجان انگیز است، اما مانند یافتن حیات نیست. این مولکول‌ها که اغلب از کربن همراه با هیدروژن یا اکسیژن تشکیل شده‌اند، می‌توانند به عنوان اجزای سازنده حیات توصیف شوند.
آن‌ها می‌توانند توسط فرآیندهای غیرمرتبط با حیات، مانند فرآیندهای زمین شناسی ایجاد شوند، بنابراین یافتن آن‌ها دلیلی بر وجود حیات در آنجا نیست. اما آن‌ها نشان دادند که حیات به طور بالقوه می‌تواند در آنجا توسعه یابد؛ زیرا مواد ضروری برای ایجاد حیات هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، باید نمونه‌هایی را از مریخ به زمین برگردانیم تا آن‌ها را به طور عمیق مطالعه کنیم. به همین دلیل است که مریخ نورد استقامت ناسا نمونه‌هایی را در لوله‌ها قرار می‌دهد و آن‌ها را روی سطح مریخ می‌گذارد تا بعداً توسط مریخ نورد دیگری جمع‌آوری شده و برای مطالعه به زمین تحویل داده شوند.
