قاضی یک دادگاه در مسکو، امروز دو سرویس وابسته به متا شامل اینستاگرام و فیسبوک را به فعالیت افراطی محکوم کرد که ممنوعیت دسترسی به آن‌ها را به صورت قانونی فراهم می‌سازد. البته پیام‌رسان متا شامل این مسئله نمی‌شود و کاربران روسی همچنان می‌توانند از واتساپ در کشور خود استفاده کنند.
مقابله دولت روسیه و نهاد قضایی این کشور با متا و سرویس‌های آن، پس از مجاز شدن انتشار محتوای خشونت آمیز علیه عوامل روسی در پلتفرم‌های مختلف وابسته به متا، شدت گرفت. کمی بعد سازمان رگولاتور روسیه در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که اینستاگرام در روسیه فیلتر خواهد شد. آن‌ها حتی به فکر جایگزینی داخلی برای اینستاگرام هم افتاده‌اند و در نظر دارند اپلیکیشن روس‌گرام را از تاریخ ۸ فروردین برای هر دو سیستم عامل اندروید و iOS منتشر کنند.
چرا روسیه واتساپ را فیلتر نکرد؟
با وجود اینکه پرونده افراط‌گرایی علیه شرکت مادر واتساپ یعنی متا در روسیه به جریان افتاد و محکومیت آن را هم شامل شد؛ مقامات روسی از قطع دسترسی به واتساپ خودداری کردند. کارشناسان معتقدند که دلیل این تصمیم، نقش غیرقابل انکار و حیاتی واتساپ در میان شهروندان این کشور است. طبق نظرسنجی صورت گرفته در سال ۲۰۲۱، تخمین زده می‌شود که حدود ۸۰ درصد از افراد بالای ۱۴ سال در روسیه از واتساپ به عنوان ابزاری جهت ارتباط با دیگران بهره می‌گیرند.
البته به نظر می‌رسد میزان محبوبیت و نفوذ واتساپ نسبت به ارقام اعلام شده در سال میلادی گذشته به شدت افت کرده و بسیاری کاربران پس از ایجاد حواشی اخیر، به سراغ تلگرام رفته‌اند تا واتساپ جایگاه خود را به عنوان محبوب‌ترین پیام‌رسان در روسیه از دست بدهد. طبق داده‌های منتشر شده از سوی اپراتور مگافون، تلگرام در هفته‌های اخیر شاهد میلیون‌ها دانلود از سوی شهروندان روسیه بوده و اکنون لقب پراستفاده‌ترین اپلیکیشن پیام‌رسان را در اختیار دارد.
محکومیت متا به فعالیت افراطی در روسیه موجب شده تا این شرکت دیگر حق بازگشایی دفاتر خود در روسیه و انجام فعالیت‌های اقتصادی را نداشته باشد. البته ساکنین روسیه به دلیل استفاده از محصولات متا و سرویس‌های آن به افراط‌گرایی متهم نخواهند شد. شایان ذکر است که دسترسی به اغلب پلتفرم‌های متا دیگر مثل گذشته امکان‌پذیر نیست و دانلود برنامه‌های تغییر آی‌پی در این کشور طی هفته‌های اخیر بسیار افزایش یافته است.
با وجود عدم مسدودسازی واتساپ در روسیه، بهره‌گیری از برخی امکانات آن برای کاربران دیگر ممکن نخواهد بود. برای مثال قابلیت رمزگذاری روی فایل‌های پشتیبان نیازمند حساب کاربری آی‌کلود یا گوگل درایو است؛ درحالی که شهروندان روسیه دیگر نمی‌توانند به اپ استور دسترسی داشته باشند و ویژگی پرداخت برای سرویس‌های اپل هم غیرفعال شده است. گوگل پلی هم در اقدامی مشابه، پرداخت‌ها را در روسیه مسدود ساخته است، ولی کاربران اندروید هنوز می‌توانند از اپلیکیشن‌های رایگان موجود در گوگل پلی استفاده کنند.
