اوایل سال ۱۳۹۶، شرکت سایپا اقدام به مونتاژ یک خودروی سدان به نام آریو کرد. این مدل، ساخت شرکت زوتی چین و متکی بر پلتفرم خریداری شده از تویوتا بود. هرچند که استقبال نسبتا خوبی از آریو در بازار ایران وجود داشت؛ اما کمبود منابع ارزی، مشکلات مربوط به واردات قطعه از چین و تحریمهای خارجی، منجر به توقف عرضهی این خودرو شد.
سایپا توانست در مدتی حدود یک سال، تعداد قابل توجهی آریو (زوتی Z۳۰۰) مونتاژ کند. این خودرو با چند نکتهی مثبت برای بازار ایران، جذابیت داشت. اولین موضوع، قیمت مناسب در مقایسه با رقبا بود که در بازهی ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان، دو مدل دنده دستی و اتوماتیک را شامل میشد. آریو همچنین ابعاد مناسب بدنه با صندوق عقب جادار و قابلیت خواباندن صندلی عقب داشت. هماکنون تعداد زیادی آریو مونتاژ سایپا به عنوان تاکسی فرودگاهی در ایران فعال هستند.
حدود ۱۷ سال پیش، شرکت زوتیه چین، بنیان نهاده شد. این گروه صنعتی، کاملا خصوصی است و با نام کامل Zotye International Automobile Trading در شرق چین و شهر ژجیانگ فعالیت میکند. هرچند که برند زوتی، جوان و کمسابقه بهنظر میرسد، امروزه ۱۵ نوع خودروی مختلف تولید میکند که شامل ۹ کراساور، ۳ مدل سدان و ۳ محصول کوچک در کلاس شهری است.این شرکت، از نظر کیفیت محصولات، در سطح اول خودروسازان چینی، ارزیابی میشود و با برندهای خارجی، از جمله تویوتا، دایهاتسو و فیات، همکاری دارد؛ اما صادرکنندهی برتر خودروهای چینی مثل جیلی و چری نیست. با نگاهی به محصولات مختلف زوتیه، متوجه میشویم که ضعف طراحی در این برند، کمتر از دیگر خودروسازان چینی است، چراکه مدیران زوتیه، الگوبرداری از مدلهای خارجی را اولویت خود قرار دادهاند و در بسیاری موارد، از جمله خودروی آریو؛ حق امتیاز استفاده از یک پلتفرم معتبر را، خریداری کردهاند.
سدان Z۳۰۰ در بازار چین، موفقترین محصول شرکت زوتی محسوب میشود. این مدل از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ تولید شد و در گروه پرفروشترین سدانهای چین بود. نسخهی فیسلیفت Z۳۰۰ به نام Z360 سال ۲۰۱۴ معرفی شد اما با وجود چهرهی زیباتر و امکانات بهتر، هرگز توسط سایپا به بازار ایران رسید. دو مدل کراساور زوتی، شامل دامای X۷ و T۶۰۰ هم به تعداد محدود در کشورمان فروخته شدند.
طراحی ظاهری و بدنه آریو سایپا
در نمای بیرونی آریو با یک تویوتای قدیمی مواجه هستیم که اصول طراحی خودرو با استانداردهای ۱۵ سال پیش، به خوبی در آن رعایت شده است و برخلاف بسیاری از محصولات چینی، توی ذوق نمیزند. باتوجه به اینکه تویوتا آلیون در خارج چین شناخته شده نیست؛ شرکت چینی هم، برای تغییر ظاهر Z۳۰۰ تلاشی نکرده است.
در نمای روبرو، آریو شبیه به کرولای مدل ۲۰۱۲، سادگی و آرامش خاص محصولات تویوتا در آن زمان، به خوبی دیده میشود. کاپوت جلو، تقریبا صاف و فاقد خطوط حجمدهنده است، درحالیکه روی سپر و هماهنگ با چراغ اصلی، انحنای کوچکی وجود دارد. کشیدگی چراغ اصلی تا روی گلگیر و فرم کلی آن، حس اسپرت آریو را تقویت میکند. جلو پنجره نیز، با سه فضای خالی و ادوات فلزی براق ارائه میشود که در امتداد چراغها قرار دارد و با حداقل هزینه، جذابیت خوبی ارائه کرده است. روشنایی روز، داخل کاسه چراغ طراحی شده و باتوجه به حضور لامپهای اصلی مدل هالوژنی، جلوهای مدرن به آریو داده است، در حالیکه مهشکنهای کوچکی هم، داخل فضای خالی و سیاهرنگ، در طرفین سپر وجود دارند.
آنچه در نمای جانبی آریو، بیننده را جذب میکند، کشیدگی بدنه و طول ۴/۵ متری است که باتوجه به قیمت نهائی خودرو، راضی کننده به نظر میرسد. سادگی بدنه و خودداری طراحان از اضافه کردن خطوط حجم دهنده ، در نمای کناری این خودرو به اوج میرسد، به طوریکه درها، صرفا در قسمت زیر شیشه و رکاب، دارای خطوط کمرنگ حجمی هستند و روی گلگیرها نیز، شاهد منحنیهای پیچیده نیستیم. فریم درها، از پلاستیک سیاهرنگ است، اما دستگیرهها و آینههای بغل، تمام فلزی و همرنگ بدنه هستند. آریو S۳۰۰ با رینگهای ۱۵ اینچ در نمونهی استاندارد ارائه میشود که باتوجه به طول بدنه، حقیر به نظیر میرسند و مسلما با نمونههای ۱۶ اینچ، جذابیت خودرو بیشتر میشود.
در نمای پشت، طراحی هوشمندانه و زیبایی در آریو (تویوتا آلیون) وجود دارد که با چراغهای بزرگ و فرمدهی خوب بدنه، چشمنواز و راضی کننده است. شیشهی عقب، با شیب ملایمی همراه است که منجر به کوچک شدن در صندوق میشود. از سویی دیگر، کاپوت عقب طوری طراحی شده است که خط حجمدهندهی ناشی از سقف را ادامه دهد و حس یک خودروی فستبک را القا کند، هرچند که شیشهی عقب ثابت است و همراه صندوق، تغییر وضعیت نمیدهد. دیگر نکتهی مثبت در طراحی آریو، چراغهای بزرگ عقب هستند که مزاحمتی برای کاپوت عقب ندارند. این شرایط، پهنای زیاد صندوق و امکان حمل بارهای عریض را فراهم میکند.
ابعاد آریو S۳۰۰، شامل طول ۴۵۶۵ میلیمتر با عرض ۱۷۶۶ میلیمتر و ارتفاع ۱۴۸۶ میلیمتر است که با فاصله محورهای ۲۷۰۰ میلیمتر ارائه میشود.
طراحی داخلی و فضای کابین آریو سایپا S۳۰۰
هر دو مدل دنده دستی و اتوماتیک آریو در ایران، تفاوتی از نظر کیفیت داشبورد و صندلیها ندارند. نسخهی مجهز به گیربکس اتوماتیک، داری نمایشگر لمسی ۷ اینچ است درحالیکه مدل دنده دستی، مانیتور باریک آبیرنگ برای کنترل تهویه مطبوع دارد. خریدار این خودرو میتواند، نمایشگر لمسی را جداگانه روی مدل دنده دستی نصب کند تا ناوبری ماهوارهای نیز در اختیار داشته باشد.
کیفیت مواد داشبورد برای آریو سایپا، مشابه دیگر خودروهای اقتصادی ساخت چین است و از پلاستیک سخت ساخته شده. در عوض میتوان از طراحی صندلیها و چرم مصنوعی آنها به عنوان نکات مثبت نام برد. تودریها نیز فاقد مواد نرم و مبله هستند اما همراه با ادوات نقرهای رنگ و تزئینات کروم براق ارائه میشوند.
مطابق آنچه پیشتر اشاره شد، فضای بزرگ و جادار برای سرنشینان، مهمترین نکتهی مثبت آریو سایپا است. نهتنها برای ردیف جلو، بلکه برای سرنشینان عقب هم، فضای جلوی زانو و بالای سر، فراتر از نیاز خواهد بود. هرچند که برای افراد در صندلیهای ردیف دوم، امکانات خاصی وجود ندارد و حتی مجرای هوای تهویهی مطبوع دیده نمیشود، اما هر انسان با قد بالای ۱۸۰ سانتیمتر هم میتواند حس راحت داشته باشد. صندوق عقب آریو سایپا در حالت استاندارد، ۴۵۷ لیتر فضا دارد و مشابه سمند با صندوق ۵۰۰ لیتری است؛ اما با قابلیت جمعکردن صندلیهای عقب به سمت جلو، قابلیت حمل اجسام بزرگ نیز دارد.
پیشرانه و تجهیزات فنی آریو سایپا S۳۰۰
آریو S۳۰۰، حتی در چین هم با قوای محرک قدرتمند و فوق تصور، ارائه نمیشود. این خودرو صرفا از دو نوع پیشرانهی تنفس طبیعی ۱.۵ لیتری و ۱.۶ لیتری ساخت میتسوبیشی چین استفاده میکند. در ایران نمونهی ۱.۶ لیتری توسط سایپا مونتاژ شد؛ اما تعدادی محدود با پیشرانهی ۱/۵ لیتری و جعبهدندهی دستی نیز وجود دارد. سایپا S۳۰۰ قدرت ۱۱۲ اسب بخار و گشتاور ۱۵۱ نیوتنمتر تولید میکند. مدل دنده دستی ۶ سرعته ، سرعتگیری صفر تا صد کیلومتر برساعت ۱۱ تا ۱۲ ثانیه دارد. وزن خالص آریو، ۱۳۲۵ کیلوگرم است و میانگین مصرف سوخت ۷ لیتر در صد کیلومتر ارائه میدهد. مدل دندهی اتوماتیک آریو، گیربکس ۴ سرعته دارد و هنگام شتابگیری، کمی کندتر از مدل دنده دستی است.
امکانات رفاهی و آپشنهای آریو سایپا S۳۰۰
نمونهی دنده خودکار آریو، دارای نمایشگر لمسی ۷ اینچ، ناوبری ماهوارهای به زبان فارسی، دوربین و حسگر عقب است. این خودرو، با رینگهای ۱۶ لینچ و لاستیک ۲۰۵/۵۵ عرضه شد. دیگر تفاوت مهم بعضی مدلهای وارداتی یا نسخهی مونتاژ ایران، سانروف برقی برای زوتی ساخت چین است.
رینگهای ۱۵ اینچ با لاستیکهای ۱۹۵/۶۵،، فرمان هیدرولیک، ترمزهای دیسکی عقب و جلو، شیشه بالابر برقی چهار سرنشین، چراغ مهشکن، گرمکن شیشهی عقب، ایموبلایزر و کلید ضد سرقت، خاموشی تاخیری چراغها پس از پارک خودرو و چراغهای LED در عقب، امکانات استاندارد در هر دو مدل دنده دستی و اتوماتیک آریو سایپا هستند.
امکانات ایمنی و حفاظتی آریو سایپا S۳۰۰
آریو S۳۰۰، برخلاف بسیاری از محصولات چینی، ایمنی قابل قبولی در استحکامات بدنه دارد. هرچند که داشتن ۵ ستارهی ایمنی از بنیاد تست تصادف و استاندارد چین (C-NCAP)، در فهرست مشخصات اکثر خودروهای این کشور دیده میشود، پس از جستوجو در اینترنت توانستیم به فیلم نسبتا کاملی از آزمایش تصادف با آریو (زوتی Z۳۰۰) برسیم که در ادامهی مطلب قابل مشاهده است.
مقاومت بدنهی آریو در برخورد با مانع از جلو، قابل قبول به نظر میرسد. این مزیت البته باتوجه به اینکه شاسی و بدنه، توسط تویوتا در ژاپن طراحی شده، قابل پیشبینی بود. این خودرو، صرفا با ۲ کیسهی هوای مخصوص راننده و سرنشین جلو در ایران فروخته شد. فناوری کنترل کشش (ESP) در آریو وجود ندارد و فقط ترمز ABS با EBD قابل استفاده هستند.
آزمون رانندگی و بررسی فنی آریو S۳۰۰ سایپا
آریو سایپا از یک سو با استانداردهای جهانی فاصله دارد و از سویی دیگر، نسبت به سدانهای اقتصادی ساخت ایران، مثل پژو ۴۰۵ و ۲۰۶ صندوقدار و سمند، دارای برتری فنی است و شتابگیری بهتر با مصرف سوخت کمتر فراهم میکند.
درکمال ناباوری، پیشرانهی ۱/۶ لیتری، پاسخگوی نیازهای این سدان ۴/۵ متری است. فضای داخلی نیز، چهار سرنشین بالغ را به راحتی جای میدهد. امکانات معمول در خودروهای اقتصادی دنیا، شامل سانروف، نمایشگر لمسی، گیربکس اتوماتیک و دوربین پارک در بسیاری از تولیدات فعلی ایران خودرو وجود ندارد اما برای خریدار آریو قابل استفاده است.
مهمترین نکتهی منفی آریو، صدای نسبتا زیادی است که هنگام حرکت به داخل اتاق میرسد. این شرایط مشابه خودروهای ساخت ایران است و هرچند گوشخراش نیست، آرامش کابین را کاهش میدهد. جعبهدنده خودکار ۴ سرعته در مدل اتوماتیک، آرام و کمتنش عمل میکند، اما در شتابگیریها قابل مقایسه با نسخهی ۵ سرعتهی دستی نیست و هنگام سبقتگیری برای راننده خستهکننده خواهد بود. از سویی دیگر، علاوه بر جعبهدندهی اتوماتیک و نمایشگر لمسی، آپشنهای لوکس مثل صندلی برقی یا گرمکن برای این خودرو وجود ندارد. فقدان کروزکنترل نیز، دیگر کمبود مهم آریو سایپا است که البته همراه با مانیتور، توسط افراد متخصص، نصب میشود.
قیمت آریو دست دوم و مقایسه با رقبا
باگذشت چهار سال از توقف تولید، هنوز لوازم یدکی آریو در نمایندگیهای سایپا وجود دارد. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که قطعات بدنه، شامل سپر و چراغهای جلو، بسیار گرانتر از تجهیزات مشابه در پژو ۴۰۵ و سمند هستند.
هماکنون در بازار، آریو S300 دنده اتوماتیک مجهز به پیشرانهی ۱/۶ لیتری با کارکرد نزدیک به صد هزار کیلومتر، حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. با این مقدار هزینه میتوان سمند سورن پلاس صفر کیلومتر یا بسیاری دیگر سدانهای دنده دستی ساخت ایران خودرو خرید که البته، دردسرهای تعمیر و نگهداری از مدلهای چینی را ندارند.