سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) چندین دارو را برای درمان افسردگی تأیید کرده است. اگر به افسردگی دچار هستید ولی قصد استفاده از این داروها را ندارید، انتخابهای دیگری هم پیش روی شما هستند. برخی افراد به گیاهان دارویی و درمانهای طبیعی پناه میبرند تا از علائم این بیماری خلاص شوند. خیلی از این درمانها قرنهاست بهعنوان درمان ثانویه یا درمان خانگی استفاده میشوند. خیلی از گیاهان دارویی بهعنوان بهبوددهندههای خُلق شناخته شدهاند. افرادی که دائما احساس ناراحتی و ناامیدی میکنند میتوانند از این دارو استفاده کنند. تحقیقاتی برای اثبات تأثیرات گیاهان دارویی در درمان افسردگی انجام شدهاند. این مقاله را بخوانید تا با درمان افسردگی با داروهای گیاهی آشنا شوید.
۱. مخمر سَنت جان
گیاه مخمر سنت جان در اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا یافت میشود. این گیاه در ایران با نامهای علف چای یا گل راعی شناخته میشود. اروپاییها معمولا از این گیاه برای درمان افسردگی استفاده میکنند. متاسفانه FDA هنوز این دارو را برای درمان افسردگی تأیید نکرده است.
استفاده از مخمر سنت جان باعث افزایش سرتونین در بدن میشود. سرتونین مادهای است که در مغز ترشح میشود. این ماده باعث خوشحالی شما میشود. افراد مبتلا به افسردگی سرتونین کمی دارند. چندین داروی ضدافسردگی هم هستند که همین عملکرد را دارند.
طبق یافتههای مؤسسه ملی سلامت (NIH) مخمر سنت جان به انواع خفیف افسردگی کمک میکند. ولی تأثیرات آن هنوز بهصورت قطعی تأیید نشدهاند. در سال ۲۰۰۸، محققان ۲۸ آزمایش را روی تأثیر مخمر سنت جان بررسی کردند. آنها مخمر سنت جان را با داروهای شیمیایی مؤثر در درمان افسردگی خفیف مقایسه کردند و به این نتیجه رسیدند مخمر سنت جان همان تأثیر را با عوارض جانبی کمتر دارد. از طرف دیگر، مرکز ملی داروهای تکمیلی و جایگزین در NIH دو تحقیق جداگانه انجام داد که این گیاه هیچ تأثیری روی درمان افسردگی نداشت.
باید توجه داشته باشید که مخمر سنت جان با خیلی از داروها سازگاری ندارد. مخصوصا داروهایی که خون را رقیق میکنند، ضدبارداری هستند یا برای شیمیدرمانی استفاده میشوند. بنابراین قبل از استفاده از این دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید.
۲. اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ نوعی از چربی سالم هستند که در انواع ماهی مانند سالمون، قزلآلا و ساردین وجود دارند. آنها را میتوان به صورت دارو هم پیدا کرد. این اسیدهای چرب معمولا با نام کپسول روغن ماهی فروخته میشوند. محققان کلینیک مِیو (Mayo) به این نتیجه رسیدند افرادی که مواد مغزی موجود در روغن ماهی را در بدن خود ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. پس بهتر است هر دو نوع اسید چرب، DHA و EPA را در بدن خود افزایش دهید.
خوردن کپسولهای روغن ماهی یکی از راههای افزایش اسیدهای چرب امگا ۳ در بدن است. ولی علاوهبر آن میتوانید ماهی را هم در رژیم غذایی خود بگنجانید. اگر در هفته ۳ بار ماهی بخورید، دیگر نیازی به خوردن کپسولهای روغن ماهی ندارید.
بهخاطر داشته باشید که برخی ماهیها مقدار زیادی سرب دارند. ماهیهایی مانند شمشیرماهی، تاجماهی، شاهماهی ماکارل و کوسه شامل این گروه هستند. از خوردن این ماهیها صرف نظر کنید. بهجای آن به سراغ تن ماهی، سالمون، قزلآلای آب آزاد، و ساردین بروید که سرب کمتری دارند.
۳. زعفران
زعفران ادویهای است که از بخش خشک گیاه کروکوس بهدست میآید. این گل از خانوادهی آیریس است. تحقیقی منتشرشده در مجلهی درمانهای جایگزین به همین مسئله میپردازد. طبق این تحقیق استفاده از کُلاله زعفران (در انتهای برچه، بخش میلهمانند گل) تأثیر مثبتی در درمان افسردگی خفیف تا متوسط دارد.
۴. داروی کمکی SAM-e
SAM-e مخفف اس-آدنوزیلمتیونین است. این داروی کمکی طوری طراحی شده که مانند مواد شیمیایی شادیآفرین طبیعی بدن عمل کند. طبق گزارش کلینیک میو، در آمریکا SAM-e یک مکمل غذایی است. FDA آن را بهعنوان دارو قبول نمیکند.
از این دارو نباید به همراه داروهای ضدافسردگی استفاده کنید. استفاده زیاد ممکن است موجب معدهدرد و یبوست شود.
۵. فولات
ممکن است ارتباطی بین اسید فولیک پایین و تأثیر داروهای دیگر ضدافسردگی وجود داشته باشد. تحقیقات نشان دادهاند که استفاده از ۵۰۰ میکروگرم اسید فولیک تأثیر داروهای ضدافسردگی را افزایش میدهد.
یکی از روشهای افزایش فولات این است که هر روز از غذاهای دارای فولات استفاده کنید. این غذاها شامل لوبیا، عدس، غلات صبحانهی غنیشده، سبزیجات با برگهای تیره، تخمهی آفتابگرادان و آووکادو میشوند.
۶. روی
«روی» هم یکی از مواد غذایی است که بر عملکردهای ذهنی مانند یادگیری و رفتار تأثیر دارد. تحقیقی در مجلهی روانشناسی زیستی نشان میدهد که کمبود روی در خون باعث افسردگی میشود.
مجلهی عصبشناسی تغذیه میگوید استفادهی روزانه از قرصهای ۲۵ میلیگرمی روی برای ۱۲ هفته میتواند علائم افسردگی را کاهش دهد. استفاه از قرص روی میتواند مقدار اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در بدن را هم افزایش دهد.
داروهای گیاهی که تأثیر آنها روی افسردگی هنوز اثبات نشده
فروشگاههای مواد غذایی سالم ممکن است مکملهای غذایی و داروهای گیاهی را برای بهبود افسردگی عرضه کنند. اما گزارشی منتشرشده در مجلهی پیشرفتهای BJPsych میگوید که تأثیر این داروها در درمان افسردگی هنوز اثبات نشده است. این داروها شامل این موارد میشوند:
- زالزالک خارتیز (زالزالک)؛
- شقایق کالیفرنیا؛
- کهندار؛
- اسطوخدوس انگلیسی (اسطوخدوس)؛
- بابونهی آلمانی (بابونه)؛
- فرنجمشک (بادرنجبویه)؛
- پیچ ساعتی (ممپیپ، گل ساعتی بنفش)؛
- کاوا؛
- سنبلالطیب (والرین).
اگر میخواهید از یکی از اینها یا سایر گیاهان دارویی استفاده کنید، حتما اول با دکتر خود مشورت کنید. باید مطمئن شوید که با داروهای دیگری که استفاده میکنید، تداخل ندارند.
همچنین باید بدانید که FDA هیچ نظارتی روی گیاهان دارویی یا مکملهای غذایی ندارد. بنابراین ممکن است این مواد از کیفیت یا خلوص خوبی برخوردار نباشند. همیشه این مواد را از محل مطمئنی تهیه کنید.
اگرچه برخی از این مواد غذایی و گیاهان دارویی در درمان افسردگی مؤثر بودهاند، ولی در صورت ابتلا به افسردگی شدید نباید از آنها بهعنوان درمان قطعی استفاده کنید. افسردگی میتواند مشکلی خیلی جدی باشد. با پزشک خود همکاری کنید تا بتوانید بهترین درمان مؤثر را پیدا کنید.