درمان افسردگی روش‌های مختلفی دارد: تغییر سبک زندگی، درمان با داروهای گیاهی و سایر روش‌های درمانی. برای اینکه بهترین روش درمان افسردگی را به‌کار بگیرید، باید بتوانید گزینه‌های مختلفی را که برای درمان پیش روی‌تان قرار دارد، بشناسید. با این مقاله همراه باشید تا با شناخت روش های درمان افسردگی گام اول را در درمان این بیماری آزاردهنده بردارید.
- افسردگی چیست؟
- ۶ روش درمان افسردگی
- آنچه قبل از شروع درمان افسردگی باید بدانید
افسردگی چیست؟
قبل از هر توصیه و پیشنهادی بهتر است بگوییم که افسردگی اصلا چه حس‌وحالی دارد.
وقتی افسردگی گریبان‌مان را می‌گیرد، احساس می‌کنیم تا ابد زیر سایه‌ی سرد و تاریک آن خواهیم ماند. تمام روزنه‌های امید را بسته می‌بینیم، اما علی‌رغم همه‌ی این تلخی‌ها و سختی‌ها، باید پذیرفت که پیچیده‌ترین مشکلات هم راه‌حلی دارند.
شدیدترین افسردگی ها نیز درمان دارند. فقط اگر می‌بینید افسردگی باعث می‌شود از زندگی روزانه‌تان عقب بیفتید باید تلاش کنید تا این مشکل را حل کنید و از دیگران برای درمان افسردگی کمک بگیرید.
افراد مختلف باهم متفاوت هستند، پس روش درمان افسردگی نیز برای‌شان متفاوت خواهد بود. درمان و روشی کلی برای این مشکل وجود ندارد. بنا به تفاوت‌هایی که هر فرد با دیگری دارد، روش درمان مناسب نیز تفاوت دارد.
۶ روش درمان افسردگی
۱. تغییر سبک زندگی: بخش مهمی از درمان افسردگی
تغییر سبک زندگی یکی از ساده‌ترین و درعین‌حال مهم‌ترین و کاربردی‌ترین روش های درمان افسردگی است. حتی سایر روش های درمان نیز در سایه‌ی تغییر سبک زندگی بهتر عمل خواهند کرد. گاهی اوقات تغییر سبک زندگی و حال‌وهوای فرد بیمار اصلا باعث می‌شود که به دارو و سایر روش های درمان افسردگی نیازی نباشد
از اقداماتی که می‌توان برای تغییر سبک زندگی انجام داد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۲. ورزش کنید
ورزش روزانه به‌اندازه‌ی درمان دارویی می‌تواند اثربخش باشد. ورزش باعث می‌شود تا مواد شیمیایی نشاط‌آور و انرژی‌بخشی چون سروتنین و اندورفین در مغز آزاد شوند و سلول‌های مغزی رشد کنند؛ کاری که داروها به‌طور مصنوعی انجام می‌دهند، به شکل طبیعی در مغز انجام می‌شود.
منظور از ورزش، آمادگی در حد شرکت در مسابقات دوی ماراتن نیست، بلکه انجام روزانه‌ی ورزش در حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است. ورزش‌هایی مانند ایروبیک یا پیاده روی ساده نیز ازجمله ورزش‌های مناسب برای بهبود افسردگی هستند.
۳. معاشرت و روابط اجتماعی‌تان را بیشتر کنید
سعی کنید ارتباطات خود با دیگران را گسترش بدهید و از انزوا به‌دور باشید. منزوی بودن یکی از عوامل اصلی افسردگی است. ارتباط خود با خانواده و دوستان را حفظ کنید و در فعالیت‌های اجتماعی، کلاس‌های مختلف و… شرکت کنید.
فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانه باعث می‌شود ضمن کمک به دیگران، به خودتان نیز کمک شایانی کنید و از افسردگی دور شوید.
۴. تغذیه‌ی مناسب داشته باشید
تغذیه‌ی مناسب باعث می‌شود تا سلامت روحی و جسمی‌تان حفظ شود. سعی کنید وعده‌های غذایی سالم را در مقدار کم اما به‌دفعات، در طول روز میل کنید. یادتان باشد به‌جای انتخاب مواد غذایی قندی که میل به خوردن‌شان سریع فرو می‌نشیند، کربوهیدرات های پیچیده را انتخاب کنید. چون هضم این مواد بیشتر طول می‌کشد، بیشتر سیرتان می‌کند.
۵. خواب کافی داشته باشید
خواب کافی و مناسب خیلی مهم‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. اگر خوب نخوابید درمان افسردگی به‌تعویق می‌افتد. خواب ناکافی باعث کج‌خلقی، خستگی و پرخاشگری می‌شود. یک برنامه خواب منظم داشته باشید و تلاش کنید بین ۷ تا ۹ ساعت خوب بخوابید.
۶. استرس‌تان را کاهش دهید
استرس یکی از عواملی است که موجب افزایش شدت افسردگی می‌شود یا شما را در معرض آن قرار می‌دهد. عوامل ایجاد استرس در زندگی‌تان را به‌حداقل برسانید. اگر در روابط عاطفی و اجتماعی، فشار کاری و… به شما استرس وارد می‌شود، دور آنها را خطی قرمز و بزرگ بکشید.
هیچ‌چیز به اندازه‌ی سلامتی و آرامش مهم نیست، پس درگیر فشارهایی نشوید که سلامت‌تان را مخدوش می‌کنند.
درمان افسردگی با روش‌های تکمیلی و جایگزین
مصرف مکمل های غذایی و ویتامین‌ها، طب سوزنی، روش‌های ریلکسیشن مانند مدیتیشن برای زندگی در زمان حال، یوگا، تای‌چی و… نیز می‌تواند به‌عنوان درمان‌های جایگزین و مکمل در درمان افسردگی لحاظ بشود.
درمان افسردگی به کمک ویتامین و مکمل‌ها
استفاده از این روش‌ها کاملا تأیید علمی نشده است. اما اگر افسردگی در کمبود بعضی از ویتامین‌ها و مکمل‌ها ریشه داشته باشد، باید با مشورت و تجویز پزشک به سراغ مصرف آنها رفت.
یادتان باشد که این مکمل‌های گیاهی و طبیعی نیز عوارض جانبی دارند و ممکن است با سایر داروهایی که برای درمان افسردگی مصرف می‌کنید، تداخل پیدا کنند. مثلا برخی از انواع این داروها با داروهای کاهش غلظت خون و قرص های ضدبارداری در تداخل هستند. برای مصرف آنها دقیقا با پزشک مشورت کنید.
روش‌های ریلکسیشن
روش‌های یوگا، تمرین های تنفس عمیق، مدیتیشن و تمرین‌هایی که برای آرامش عضلات و… معرفی می‌کنند، برای درمان افسردگی بسیار مناسب خواهد بود.
طب سوزنی
طب سوزنی نیز روش خوبی است که نتایج اثربخش آن در درمان افسردگی در حال اثبات است. فرو کردن سوزن‌ها در نقاط خاصی از بدن باعث بهبود افسردگی می‌شود. فقط اگر این روش را برای درمان افسردگی انتخاب می‌کنید، باید شخصی متخصص آن را برای‌تان انجام بدهد.
همانطور که اشاره شد روش درمان افسردگی برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد، امیدواریم بتوانید از میان راه‌های پیشنهاد شده بهترین راه را پیدا کنید و این بیماری را به طور کامل در خود یا عزیزان‌تان درمان کنید.
روان‌درمانی برای رفع افسردگی
اگر افسردگی‌تان ریشه در مسائل دارویی و درمانی ندارد، بهتر است از روان‌درمانی و صحبت کردن بهره بگیرید. با این کار می‌توانید دیدگاه‌های بهتری برای بهبود حال و احوال‌تان یاد بگیرید و از بازگشت افسردگی یا شدت آن بکاهید.
۳ روش از متداول‌ترین درمان‌های موجود در این زمینه از این قرار هستند: رفتار درمانی شناختی، روان‌درمانی بین‌فردی و درمان روان‌شناختی. گاهی نیز برای درمان افسردگی از ترکیب این ۳ روش استفاده می‌شود.
در این روش‌های درمانی، به شما آموزش داده می‌شود که چگونه از افکار منفی خود بکاهید و به کمک مهارت‌های رفتاری به جنگ افسردگی بروید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند، ریشه و علت افسردگی خود را پیدا کنید، بدانید که علت افسردگی چه بوده است و راه‌های مناسب برای بازگشت به جاده زیبای سلامت را دوباره به‌خاطر آورید.
تعدادی از راه‌های پیشنهادی این نوع درمان برای بازگشت به جاده سلامتی از این قرار است:
الگوهای خود در روابط‌تان با دیگران تغییر دهید
هر چه از انزوا دورتر بمانید و بتوانید روابط خوب و مفیدتری با دیگران بسازید، به شما برای تغییر روحیه و درمان افسردگی کمک بیشتری می‌شود. با توسعه‌ی ارتباطات، امکان دریافت حمایت و همراهی را از سوی دیگران نیز پیدا می‌کنید.
حد و مرزهای مشخص داشته باشید
باید برای خود مرزهای مشخصی تعریف کنید و اجازه ندهید که این مرزها در روابط مختلف کاری، دوستی، عاطفی و… خدشه‌دار شود. روان‌درمانی به شما کمک می‌کند تا توانایی ایجاد این مرزها را در خود گسترش بدهید.
سعی کنید مشکلات زندگی را حل کنید
با کمک مشاوران می‌توانید روش‌های بهتر و مؤثرتری برای مدیریت چالش‌ها و حل مشکلات زندگی تان بیابید.
جلسات درمانی فردی یا گروهی را فراموش نکنید
درمان فردی و گروهی هر یک مزایای خود را دارد. در درمان‌های فردی می‌توانید با یک نفر خیلی راحت و با جزئیات مشکلات‌تان را شرح بدهید. درنتیجه، وقت و تمرکز درمان‌گر به شما معطوف خواهد بود، اما در جلسات درمانی گروهی نیز با افرادی شبیه خود مواجه خواهید شد؛ افرادی که تجربه‌ای مشابه دارند و با شدت و ضعف‌های متفاوت درگیر افسردگی هستند. این افراد به شما نشان می‌دهند که تنها نیستید و این مشکل برای همه‌ی پیش می‌آید. ضمن اینکه مهارت های ارتباطی و اجتماعی‌تان را تقویت می‌کند و با شنیدن داستان‌های دیگران تجربه و روش‌های جدید می‌یابید.
درمان دارویی برای افسردگی
معمولا این شیوه از درمان معروف‌تر از سایر درمان‌هاست اما لزوما بهترین راهکار برای درمان افسردگی نیست. افسردگی همیشه نتیجه‌ی برهم خوردن تعادل مواد شیمیایی در مغز نیست. علاوه‌برآن، این درمان در بلندمدت توصیه نمی‌شود و تنها می‌تواند تا حدودی علائم ناشی از افسردگی را کم کند.
ضمن اینکه این قرص‌ها معمولا عوارض جانبی دارند و دل کندن از آنها نیز سخت است. اگر از دارودرمانی استفاده می‌کنید، سایر روش‌های درمانی مانند روان‌درمانی و تغییر سبک زندگی را نیز به‌عنوان تکمیل درمان به‌کار بگیرید. در این صورت، اثرات مثبت دارودرمانی نیز خود را سریع‌تر نشان خواهد داد.
سعی کنید دارو و درمان افسردگی را با پزشکی متخصص پیگیری کنید و تحت نظارت و تشخیص او عمل کنید. استفاده از هر نوع دارویی به غیر از تجویز متخصص نیاز به مشاوره و رجوع دوباره به پزشکی دارد که در این زمینه از دانش کافی برخوردار است.
آنچه قبل از شروع درمان افسردگی باید بدانید
درمورد افسردگی اطلاعات کسب کنید
باید ریشه و علت افسردگی خود را پیدا کنید. برای همین تا می‌توانید اطلاعات خود را درباره‌ی افسردگی و روش های درمان افسردگی گسترش بدهید. گزینه‌های مختلفی را که برای درمان افسردگی پیش رو دارید، بررسی کنید. باید مشخص شود که ریشه‌ی افسردگی شما از کجا آمده است.
اگر افسردگی دلایل پزشکی دارد، این مسئله مشخص و درمانی مناسب پی گرفته شود. شدت افسردگی نیز در تشخیص نوع درمان بسیار مهم است. هرچقدر شدت افسردگی بیشتر باشد، نوع درمان باید با وسواس و دقت انتخاب و پیگیری شود.
روش درمانی‌تان را تا انتها ادامه بدهید
ممکن است یافتن درمان افسردگی زمان‌بَر باشد. این مسیر با کمی آزمون و خطا همراه است. مثلا باید در مورد داروهای پزشکی دقت و بهترین را انتخاب کنید اما اگر احیانا دارویی با شما هماهنگ و تأثیرگذار نبود، باید آن را عوض کنید یا در سایر انواع درمان‌ها نیز نباید اسیر درمانی بشوید که برای‌تان مناسب نیست.
گاهی اوقات لازم نیست درمان دارویی را پیگیری کنید. همین که روزانه کمی قدم بزنید هم، حال‌تان را خوب خواهد کرد. حتی اگر در بعضی موارد قادر به برقراری ارتباط خوب با پزشک و روانکاوتان نیستید، حتما باید به متخصص دیگری مراجعه کنید.
فقط به دارو تکیه نکنید
اگرچه گاهی اوقات برخی از انواع افسردگی به درمان دارویی نیاز دارند اما نباید فقط به دارو اکتفا کرد. این روش در بلندمدت چندان مناسب نخواهد بود. درمان‌های غیردارویی مانند مراجعه به روانکاو یا ورزش و… می‌توانند مفید باشند. ضمن اینکه عوارض جانبی نیز ندارند.
حتی اگر درمان دارویی برای‌تان تجویز شده باشد، زمانی این درمان بهترین نتیجه را برای شما دارد که سبک زندگی سالم را انتخاب کرده باشید.
روابط اجتماعی‌تان را گسترش دهید و درخواست کمک کنید
سعی کنید با دیگران مشکل‌تان را در میان بگذارید و از آنها کمک بگیرید. گاهی اوقات فقط صحبت درباره‌ی مشکل به‌صورت رو در رو با فردی دیگر باعث می‌شود تا حال‌تان بهتر بشود. درمان افسردگی نیاز به کمک دیگران نیز دارد.
با صحبت درباره‌ی مشکل‌تان در چشم دوستان و اعضای خانواده ضعیف جلوه نخواهید کرد. این تفکر اشتباه را دور بیندازید. شرکت کردن در کلاس‌های درمان گروهی نیز ایده‌ی خوبی است و می‌تواند به حل مشکل شما کمک کند.
زمان بگذارید و به درمان‌تان متعهد بمانید
برای درمان افسردگی نباید عجله کنید. این فرایند گاهی طول می‌کشد و باید مراحل آن به‌دقت پیگیری بشود و زمان لازم صرف آن بشود. متعهد بودن به مراحل درمان بسیار مهم است. حتی پس از بهبودی و در دوران پس از بیماری نیز فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که باید با صبر از آنها گذشت.
کشف دلایل پزشکی افسردگی
در برخی موارد نیز، تغییر سبک زندگی و حال‌واحوال کمکی به درمان افسردگی نمی‌کند. اگر علت افسردگی به دلیل مسائل پزشکی یا بیماری دیگری باشد، روان درمانی و داروهای افسردگی کاری از پیش نمی‌برند.
در چنین شرایطی، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید و در تلاش برای درمان مشکل و بیماری اصلی باشید تا به‌واسطه‌ی رفع آن افسردگی تان نیز بهبود یابد. افسردگی می‌تواند یکی از عواقب و عوارض جانبی بعضی از داروها و درمان‌های دیگر باشد.
احساس خستگی، غم و ناراحتی گاهی از عوارض جانبی سایر داروهایی است که برای درمان‌های دیگر تجویز شده‌اند. مثلا مشکلات تیروئید مانند کم کاری تیروئید باعث می‌شوند خلق‌وخوی افراد تحت‌تأثیر قرار بگیرد. در استفاده از داروهای مختلف برای درمان افسردگی باید حواس‌تان باشد تا داروهای مختلف با هم تداخل مصرفی نداشته باشند.
انتخاب مشاور و درمان‌گر مناسب
در هر حال، انتخاب شما برای مشاور باید بادقت صورت بگیرد. باید بتوانید با مشاور ارتباط روحی برقرار کنید. ارتباطی صمیمانه که به شما اجازه می‌دهد درنهایت صداقت مسائل خود را بازگو کنید. در انتخاب مشاور مناسب به موارد زیر دقت کنید:
- سعی کنید از آشنایان و خانواده‌تان در انتخاب مشاور کمک بگیرید. از آنها درباره‌ی تجربه‌ای که در این‌باره داشته‌اید، سؤال کنید. توصیه‌ی کسانی که خود تجربه موفق داشته‌اند، بسیار کارگشا خواهد بود.
- برای یافتن مشاوره‌ای ارزان و خوب می‌توانید از برخی خدمات دولتی نیز استفاده کنید.
