دانشمندان: حیات بیگانه را به زودی پیدا خواهیم کرد، فقط کمی صبر کنید

ساشا کوانز (Sascha Quanz) ، اخترفیزیکدان در موسسه فناوری فدرال سوئیس ETH زوریخ، در افتتاحیه اخیر مرکز جدید دانشگاه، در مورد منشاء و شیوع حیات بیگانه در کیهان اظهاراتی را بیان کرد.

کوانز در یک کنفرانس مطبوعاتی در تاریخ 2 سپتامبر، در مورد پروژه‌های فناوری که اکنون در دست ساخت هستند توضیح داد که ممکن است محققان را قادر سازد در نهایت به این سوال پاسخ دهند که آیا جامعه موجودات زنده در جهان تنها به سیاره ما منحصر می‌شوند یا موجودات زنده دیگری نیز در سیاره‌های دیگر در حال حیات هستند.

کوانز در این نشست گفت: «در سال 1995، همکارم «دیدیه کوئلوز» اولین سیاره خارج از منظومه شمسی ما را کشف کرد. امروز بیش از 5000 سیاره فراخورشیدی شناخته شده است و ما روزانه در حال کشف تعداد جدیدی از آن‌ها هستیم.»

با توجه به اینکه ستاره شناسان معتقدند هر یک از 100 میلیارد ستاره موجود در کهکشان راه شیری حداقل یک سیاره همراه دارند، سیاره‌های فراخورشیدی بیشتری در انتظار کشف خواهند بود.

این موضوع باعث ایجاد تعداد زیادی سیارات فراخورشیدی می‌شود که بسیاری از آن‌ها درست مانند زمین و در فاصله‌ای مناسب از ستاره‌های میزبان خود قرار دارند تا شرایطی مانند وجود آب مایع را برای ایجاد حیات فراهم کنند و یک حیات بیگانه در گیتی را به‌وجود بیاورند.

کوانز گفت: «سوالی که ما هنوز پاسخی برای آن نداریم این است که آیا این سیارات فراخورشیدی با احتمال وجود حیات بیگانه دارای اتمسفر هستند؟ اگر هستند این جوها از چه چیزی ساخته شده‌اند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها ما ابتدا باید جو این سیارات را بررسی کنیم. برای این منظور، ما به یک رویکرد رصدی نیاز خواهیم داشت که به ما اجازه دهد از این سیارات تصویربرداری کنیم.»

این نشست تنها یک روز پس از آن انجام شد که تیم تلسکوپ فضایی جیمز وب اولین تصویر مستقیم وب را از یک سیاره فراخورشیدی که به دور ستاره‌ای دور می‌چرخد، منتشر کرد. این سیاره فراخورشیدی غول گازی عظیم HIP 65426 b نام دارد که اندازه آن 12 برابر سیاره مشتری است و در فاصله 100 خورشیدی-زمینی می‌چرخد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب تنها برای مطالعه سیارات فراخورشیدی ساخته نشده است، بلکه هدف اصلی ساخت آن جستجوی قدیمی‌ترین ستارگان کیهان است. با این ساختار، تلسکوپ فضایی جیمز وب تاکنون یک رشته پیشرفت در تحقیقات سیارات فراخورشیدی، از جمله شناسایی دی اکسید کربن و آب در اتمسفر تعدادی از آن‌ها، ارائه کرده است.

با این حال، کوانز هشدار می‌دهد که وب، اگرچه قوی‌ترین رصدخانه‌ای است که تا به حال به فضا فرستاده شده، اما به اندازه کافی قدرتمند نیست که بتواند سیارات بسیار کوچک‌تر و شبیه زمین را که در فاصله‌هایی نزدیک‌تر به ستاره‌ها و در فاصله‌هایی که آب مایع وجود دارد، ببیند.

کوانز گفت: «سیاره فراخورشیدی HIP 65426 یک سیستم بسیار ویژه است. این یک ابر سیاره گازی محسوب می‌شود که به دور ستاره خود می‌چرخد. این چرخش تنها تصویری است که تلسکوپ فضایی جیمز وب می‌تواند به ما ارائه دهد. بنابراین، ما نمی‌توانیم با این تصاویر به سیارات کوچک برسیم. وب برای انجام این کار به اندازه کافی قدرتمند نیست.»

با این حال، ابزارهای جدیدی در حال حاضر با هدف پر کردن این شکاف در توانایی‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب ساخته می‌شوند. کوانز و تیم او در حال توسعه تصویربرداری و طیف‌نگار ELT مادون قرمز میانی (METIS) هستند، اولین ابزار در نوع خود که بخشی از تلسکوپ بسیار بزرگ (ELT) خواهد بود.

تلسکوپ‌ ELT که در حال حاضر توسط رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی ساخته می‌شود، پس از تکمیل در پایان این دهه، صفحه‌ای با عرض 130 فوت (40 متر) خواهد داشت که آن را به بزرگترین تلسکوپ نوری در جهان تبدیل می‌کند.

کوانز در مصاحبه‌ای خاطر نشان کرد: «هدف اصلی این ابزار، گرفتن اولین تصویر از یک سیاره فراخورشیدی است که شرایطی مشابه زمین داشته باشد و با استفاده از آن بتوانیم امکان وجود حیات بیگانه را در سیارات خارج از منظومه شمسی بیابیم. چشم‌انداز بلند مدت ما این است که این کار را نه تنها برای چند ستاره، بلکه برای ده‌ها ستاره انجام دهیم و جو ده‌ها سیاره فراخورشیدی مشابه زمین را بررسی کنیم.»

کوانز اذعان می‌کند که ابزار METIS ممکن است هنوز هم ابزار مناسبی نباشد که نشانه‌های حیات بیگانه را در سیاره‌ای خارج از منظومه شمسی تشخیص دهد. یک تلسکوپ زمینی، مانند ELT، باید با تداخل جو زمین که اندازه‌گیری‌های شیمیایی اتمسفر را که جهان‌های دور را پوشانده است منحرف می‌کند، مقابله کند. از آنجایی که تلسکوپ فضایی وب کاملاً از عهده این کار برنمی‌آید، برای پاسخ به این سؤال بزرگ به یک مأموریت کاملاً جدید نیاز است.

این ماموریت در حال حاضر تحت نظارت آژانس فضایی اروپا (ESA) مورد بحث قرار گرفته است. این ماموریت که LIFE (تداخل سنج بزرگ برای سیارات فراخورشیدی) نامیده می‌شود، در سال 2017 طراحی شد و در حال حاضر در مرحله مطالعات اولیه است و هنوز به طور رسمی تایید یا تامین مالی نشده است.

کوانز گفت: «این تلسکوپ به عنوان یک نامزد برای یک مأموریت بزرگ آینده در برنامه علمی ESA در نظر گرفته می‌شود. این تلسکوپ فضایی تعداد زیادی از سیارات فراخورشیدی امیدوارکننده را برای یافتن آثاری از مولکول‌ها در جو این سیارات دوردست که می‌تواند توسط موجودات زنده ایجاد شده باشد، بررسی خواهد کرد.»

مرکز جدید در ETH زوریخ امیدوار است که زمینه‌ای برای این مأموریت آینده فراهم کند و درک ما از شیمی حیات بیگانه و چگونگی تأثیر آن بر جو سیاره‌ها و محیط را بهبود بخشد.

دانشمندان معتقدند که ما باید درک عمیق‌تری در مورد اجزای سازنده حیات بیگانه، مسیرها و مقیاس‌های زمانی واکنش‌های شیمیایی و شرایط خارجی به دست آوریم تا به ما در اولویت‌بندی ستارگان و سیارات هدف کمک کند. زندگی شاخص‌های زیستی واقعی هستند؛ زیرا شاید فرآیندهای دیگری وجود داشته باشد که می‌تواند منجر به ایجاد گازها در این جوها شود.

کوانز معتقد است که اگرچه بلندپروازانه است، اما چارچوب زمانی 25 ساله‌ای که او برای یافتن حیات در خارج از منظومه شمسی تعیین کرده غیر واقعی نیست و قابل دستیابی خواهد بود. هیچ تضمینی برای موفقیت وجود ندارد. اما در این راه چیزهای دیگری یاد خواهیم گرفت.