خودارضایی یکی از آن مسائلی است که باورها و تصورات غلط بسیاری درباره‌شان وجود دارد. برخی ادعا می‌کنند با انجام این کار سوی چشم‌ها کم می‌شود، دچار ضعف جسمانی می‌شویم و کمر قوس پیدا می‌کند. این نظرها تا چه حد صحت دارند؟ آیا پشتوانه علمی دارند؟ اگر مایلید پاسخ این سؤال را بیابید و اطلاعات دقیق‌تری درباره خودارضایی به دست بیاورید، با همراه ما باشید. در ادامه، این نظرها را راستی‌آزمایی خواهیم کرد و با اتکا به تحقیقات علمی انجام‌شده به شما خواهیم گفت که انجام این کار چه اثراتی بر ذهن و بدن می‌گذارد.
باورها و تصورات غلط درباره خودارضایی
باورها و تصورات اشتباه زیادی درباره خودارضایی وجود دارند که دهان‌به‌دهان می‌گردند. البته این تصورات غلط پشتوانه علمی ندارند و پژوهش‌ها تمام آنها را رد کرده‌اند. آنچه در ادامه می‌خوانید مهم‌ترین عوارضی هستند که برای خودارضایی برمی‌شمارند و از نظر علمی کاملا رد شده‌اند:
- کاهش سوی چشم/کوری؛
- رویش مو در کف دست‌ها؛
- ناتوانی جنسی در سنین بالاتر؛
- اختلال نعوظ؛
- کوچک‌شدن آلت تناسلی مردان یا منحنی‌شدن آن؛
- کاهش تعداد اسپرم؛
- ناباروری؛
- بیماری روانی؛
- ضعف جسمانی.
برخی از زوج‌ها فکر می‌کنند که اگر یکی از طرفین این کار را انجام بدهد، زندگی و رابطه زناشویی‌شان تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. این باورِ نسبتا رایج نیز اشتباه و بی‌اساس است، هرچند زیاده‌روی در انجام این کار مثل افراط در هر کار دیگری می‌تواند تأثیرات منفی بر رابطه زن و شوهر بگذارد.
عوارض خودارضایی
خودارضایی ضرر و عارضه جانبی خاصی ندارد. هرچند اگر در انجام این کار زیاده‌روی شود، عوارضی مثل نازک‌شدن پوست آلت تناسلی یا تورم آن خواهد داشت که البته پس از گذشت چند روز بهبود خواهند یافت.
البته نمی‌توان کتمان کرد که انجام این کار می‌تواند برای برخی افراد عوارضی بالقوه داشته باشد. در ادامه کمی بیشتر راجع به این عوارض صحبت خواهیم کرد.
۱. احساس گناه
برخی افراد به‌خاطر باورهای مذهبی یا فرهنگی، پس از انجام این کار احساس گناه یا شرمساری می‌کنند. مثلا در دین اسلام خودارضایی عملی ناپسند و حرام تلقی می‌شود. در برخی دیگر از فرهنگ‌ها و مکاتب فقط خودارضایی دختران را عملی شنیع و ناپسند می‌دانند و به باورشان خودارضایی مردان ایرادی ندارد.
به هر حال اگر انجام این کار را گناه و ناپسند بدانید، قاعدتا پس از خودارضایی دچار احساساتی می‌شوید که گفته شد و می‌تواند بر عزت نفس و سلامت روحی شما تأثیر منفی بگذارد. اگر به‌خاطر تنهایی یا هر دلیل دیگری انجام این کار برایتان ضروری است و نمی‌خواهید احساس گناه داشته باشید، باید با متخصص، روان‌شناس یا سکس‌تراپیست صحبت کنید.
۲. کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی بیشتر برای مردانی اتفاق می‌افتد که برای خودارضایی از تکنیک‌های خشن استفاده می‌کنند و هنگام انجام این کار، خیلی به آلت تناسلی فشار می‌آورند. این مسئله به‌مرور زمان می‌تواند سبب کاهش میل جنسی شود و کیفیت رابطه زناشویی را تحت‌تأثیر قرار بدهد.
۳. خودارضایی و نقش آن در ابتلا به سرطان پروستات
اظهارنظرها درباره این مسئله کمی ضدونقیض است. برخی محققان بر این باورند که انزال احتمال تجمع عوامل سرطان‌زا در غده پروستات را کمتر می‌کند. نتایج تحقیقاتی که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۱۶ در این باره صورت گرفت این مسئله را تأیید می‌کند.
البته نتیجه پژوهش دیگری که در سال ۲۰۰۸ انجام شد، خلاف این ادعا را اثبات می‌کند. به‌باور محققان این پژوهش، مردانی که در دهه‌های دوم و سوم زندگی مکرر رابطه جنسی برقرار کرده بودند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار گرفته بودند، به‌ویژه آنهایی که عادت به خودارضایی داشتند.
۴. تحت‌تأثیر قرارگرفتن کیفیت زندگی روزمره
در برخی موارد نادر خودارضایی از کنترل فرد خارج و تبدیل به نوعی اعتیاد و رفتار غیرارادی می‌شود. در این شرایط، احتمال تحت‌تأثیر قرارگرفتن کیفیت زندگی روزمره وجود خواهد داشت که از عوارض نادر خودارضایی است. در ادامه فهرست مسائلی نوشته شده است که در صورت اعتیاد به خودارضایی و زیاده‌روی در انجام آن محتمل خواهند بود:
- نرسیدن به‌موقع به محل کار، مدرسه یا رویدادهای اجتماعی؛
- ناتوانی در انجام درست کارهای روزمره؛
- تحت‌تأثیر قرارگرفتن مسئولیت‌ها و روابط؛
- تبدیل‌شدن به راهکاری برای فرار از تجربه‌های زندگی واقعی و مشکلات مرتبط با روابط بین‌فردی.
البته باید خاطرنشان کرد که به‌اعتقاد روان‌شناسان و متخصصان، خیلی مواقع آسیبی شناختی یا اختلالی روحی‌روانی علت زیاده‌روی در انجام این کار است، از جمله:
- وسواس فکری و عملی (OCD)؛
- اضطراب؛
- دلهره شدید؛
- وسواس تکانه‌ای.
در این شرایط، فقط با درمان علت ریشه‌ای می‌توان از زیاده‌روی در انجام این کار خودداری کرد.
درمان خودارضایی
اگر احساس می‌کنید انجام این کار به رفتاری غیرارادی و نوعی اعتیاد تبدیل شده است، بهتر است به متخصص یا سکس‌تراپیست مراجعه کنید و جویای راهکارهای مناسب برای غلبه بر این مشکل و ترک خودارضایی شوید. در جلسات گفت‌وگو با این متخصصان، خواهید آموخت که خودارضایی سالم چیست و چگونه باید آن را انجام داد تا دچار مشکل و عارضه جانبی نشوید.
بعضی از راهکارها برای پیشگیری از انجام بیش‌ازحد این کار:
- ورزش‌کردن منظم؛
- ایجاد مشغله‌های ذهنی؛
- پرهیز از تماشای پورنوگرافی و تصاویر تحریک‌آمیز؛
- مدیتیشن؛
- گوش‌دادن به موسیقی‌های آرامش‌بخش؛
- یوگا.
جایگاه خودارضایی در اسلام و دیگر ادیان الهی
خودارضایی که در دین اسلام با اصطلاح استمنا نیز شناخته می‌شود به‌باور فقیهان و مراجع تقلید حرام و در نتیجه گناه است. این فتوای مراجع تقلید با استناد به آیات ۴ تا ۶ سوره مؤمنون داده شده است.
برخی از مراجع هم برای گناه‌دانستن این عمل به احادیث و روایاتی رجوع کرده‌اند که در کتاب‌های فقهی دیده می‌شود.
در انجیل اشاره مستقیمی به این مسئله نشده است، اما تا اواسط قرن بیستم میلادی تقریبا تمام شاخه‌های دین مسیحیت خودارضایی را عملی ناشایست و ناپسند تلقی می‌کردند. پیشرفت‌های علمی و دستاوردهای روانشناسی طی همین سالیان (به‌ویژه نظریه‌های زیگموند فروید) باعث شد تا دیدگاه‌های مکاتب مختلف مسیحیت کمی ضدونقیض شود.
فواید خودارضایی
گذشته از باورهای نادرستی که درباره این مسئله رواج پیدا کرده‌اند و عوارض احتمالی زیاده‌روی در انجام آن، مسئله مهم دیگری نیز وجود دارد که لازم است اطلاعاتی درباره آن داشته باشید. این مسئله، فواید خودارضایی است. در واقع هنگام انجام این کار هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شوند که می‌توانند فوایدی برای سلامت جسم و روان داشته باشند.
هورمون‌هایی که هنگام خودارضایی ترشح می‌شوند، عبارت‌اند از:
- دوپامین: یکی از هورمون‌های شادی در بدن است که با سیستم پاداش مغز ارتباط دارد.
- اندورفین‌ها: این هورمون‌ها تسکین‌دهنده‌های طبیعی درد در بدن هستند و باعث کاهش استرس و بهبود روحیه نیز می‌شوند.
- اُکسی‌توسین: این هورمون را اغلب به‌نام هورمون عشق می‌شناسند و ترشح آن باعث تمایل بیشتر به برقراری روابط اجتماعی و تعهد به این روابط می‌شود.
- تستوسترون: این هورمون هنگام برقراری رابطه جنسی ترشح می‌شود و سبب افزایش انگیزش و توان جنسی می‌شود.
- پرولاکتین: هورمونی که ترشح آن نقش مهمی در شیردهی دارد. ترشح این هورمون بر بهبود روحیه و تقویت دستگاه ایمنی بدن نیز تأثیرگذار است.
طبق آنچه محققان مطرح می‌کنند، با انجام عمل خودارضایی میزان معقولی از هر یک از این هورمون‌ها ترشح می‌شود. به همین خاطر انجام آن با رعایت اعتدال می‌تواند اثرات مثبتی برای سلامت جسم و روان داشته باشد.
ترشح این هورمون‌ها چه فوایدی برای سلامتی دارد؟ در ادامه نوشته‌ایم.
۱. بهبود روحیه
دوپامین، اندورفین‌ها و اُکسی‌توسین هورمون‌هایی هستند که محققان آنها را «هورمون‌های شادی» می‌نامند. ترشح میزان معقول این هورمون‌ها می‌تواند سبب کاهش استرس، تعهد در روابط اجتماعی و تمدد اعصاب شود.
گاهی که حال فرد بد است و چندان حوصله ندارد، با انجام عمل خودارضایی حال بهتری پیدا می‌کند.
۲. کمک به افزایش تمرکز و توجه
خیلی‌ها اعتقاد دارند پس از رسیدن به ارگاسم، ذهنشان از دغدغه‌ها و گرفتاری‌ها خالی می‌شود و به‌طور کلی احساس بهتر و آرامش بیشتری پیدا می‌کنند. این حالت ذهنی به افزایش تمرکز و توجه کمک می‌کند. شواهد علمی هنوز نتوانسته‌اند علت این مسئله را مشخص کنند.
۳. کاهش استرس و اضطراب
پیش‌تر گفتیم که یکی از هورمون‌های ترشح‌شده در نتیجه خودارضایی اُکسی‌توسین است. طبق نتایج پژوهشی که در سال ۲۰۰۵ صورت گرفت، ترشح این هورمون نقش مهمی در تنظیم استرس و کاهش اضطراب دارد.
وقتی اُکسی‌توسین ترشح می‌شود، از فشار خون کاسته می‌شود و سطح هورمون کورتیزول در بدن کاهش می‌یابد. کورتیزول یکی از هورمون‌های تحریک‌کننده استرس است.
به همین خاطر است که عده‌ای پس از یک روز کاری شلوغ و پردغدغه از خودارضایی به‌عنوان راهکاری برای تمدد اعصاب و کسب آرامش استفاده می‌کنند.
۴. اثر مثبت بر عزت نفس
خودارضایی برای برخی افراد راهکاری است که بدن خود را بهتر بشناسند و کشف کنند و یاد بگیرند چطور در خلوت خود و بدون نیاز به حضور دیگران، از بدنشان لذت ببرند. این حالات و احساسات می‌تواند اثرات خوبی بر عزت نفس افراد بگذارد. البته اگر پای احساس گناه و سایر احساسات منفی در میان نباشد و فرد از نظر اعتقادی مشکلی با انجام این کار نداشته باشد.
در پایان
صحبت‌کردن درباره مسائل جنسی برای خیلی از افراد خجالت‌آور است و به همین خاطر امکان گسترش باورها و تصورات نادرست راجع بهشان وجود دارد. خودارضایی یکی از مسائلی است که کمتر کسی حاضر می‌شود راجع به آن صحبت کند یا به انجام این عمل اذعان کند. خیلی از کسانی که این کار را انجام می‌دهند احساس گناه یا شرمساری می‌کنند، احساساتی که معمولا ریشه در باورهای فرهنگی یا مذهبی دارند.
از نظر علم پزشکی و پژوهش‌های صورت‌گرفته، انجام عمل خودارضایی مشکل و عارضه جانبی خاصی برای سلامت جسم و روان انسان ندارد. البته این نکته دلیلی بر تأیید این کار نیست، چون در نهایت مسئله‌ای کاملا شخصی است که خودتان باید راجع به آن تصمیم بگیرید.
اگر احساس می‌کنید کیفیت زندگی و حالتان را بهتر می‌کند، می‌توانید این کار را انجام بدهید و اگر با دیدگاه خاص شما درباره زندگی یا اعتقادهایتان سازگاری ندارد، نباید فکر کنید که انجام‌ندادن آن کار بدی است یا به نوعی سلامتی‌تان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. هر دو دیدگاه کاملا قابل‌درک و قابل‌احترام هستند.
شما بگویید
نظر شما چیست؟ با مطالب این مقاله موافق هستید یا نظر دیگری دارید؟ دلیل موافقت یا مخالفت‌تان چیست؟
اگر مایل باشید، می‌توانید در قسمت «ارسال دیدگاه» نظرات خود را با ما و مخاطبان مجله به اشتراک بگذارید و اگر اطلاعات اضافه‌ای در این باره دارید، مطرح کنید.
