در این مطلب با خطرناک ترین چالش های پیش روی ناسا در سفرهای فضایی، از تشعشعات فضایی تا مشکلات جسمی و تنش‌های عصبی فضانوردان آشنا می‌شویم.
سفر به فضا، همواره خطرات خاص خود را به دنبال داشته است و هر چه در سطح عمیق‌تری انجام شود، خطرناک‌تر خواهد شد. به منظور ارزیابی عوامل خطرآفرین پرواز فضایی به مریخ، ناسا در برنامه تحقیقات انسانی خود، به پنج خطر و چالش بزرگی که فضانوردان ممکن است با آنها مواجه شوند، اشاره کرده است. انتقال یک انسان از محیط‌‌زیست زمینی به جوی کاملا خالی از نیازهای او، می‌تواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند.
خطرناک ترین چالش های ناسا در سفرهای فضایی، عبارتند از تشعشع، انزوا، فاصله از زمین، گرانش و محیط‌های خصمانه و محصور که هر یک از آنها می‌توانند تاثیرات منفی زیادی بر سلامت انسان، از جنبه‌های فیزیولوژیکی و روانی داشته باشند. به این دلایل، فضانوردان تحت دوره‌های آموزشی خاص و تمرینات تیم‌سازی قرار می‌گیرند تا بتوانند خطرات احتمالی را مدیریت کنند.
خطرناک ترین چالش های ناسا در سفرهای فضایی
تشعشعات فضایی
در بخش زیرین جو زمین، سطحی از محافظت در برار تشعشعات فضا برای ما فراهم است. هنگامی‌که از مدار زمین خارج می‌شوید، میزان تشعشعی که در معرض آن قرار می‌گیرید، به طور تصاعدی افزایش می‌یابد. به همین دلیل، فضانوردان در معرض تابش‌های فضایی قرار می‌گیرند که به آن «تابش یونیزه» نیز می‌گویند. مقدار دقیقی که آنها در معرض این تشعشات قرار می‌گیرند از 50 تا 2000 mSv متغیر بوده، که رقمی تکان‌دهنده است. به گفته ناسا، این میزان با دریافت 150 تا 6000 عکس اشعه‌ایکس قفسه سینه برابری می‌کند.
قرار گرفتن در معرض چنین مقدار زیادی از تشعشات، اثرات منفی بی‌شماری را به دنبال دارد. خطر ابتلا به سرطان و هم‌چنین ابتلا به بیماری تشعشع افزایش خواهد یافت و هم‌چنین ممکن است عملکردهای شناختی، حرکتی و سیستم عصبی نیز تحت‌تاثیر آن قرار بگیرند. بر اساس تحقیقات انجام شده، اثرات مذکور از قرار گرفتن در معرض تشعشعات پرتوهای کیهانی و کهشکانی و رویدادهای ذرات خورشیدی قابل انتظار است. به این دلایل، تشعشات یکی از خطرناک ترین چالش های ناسا در سفرهای فضایی محسوب می‌شود که سلامت فضانوردان را با خطراتی مواجه کرده است.
انزوا و حبس
برای فضانوردانی که به فضا سفر می‌کنند، محدودیت محل زندگی حقیقتی انکارناپذیر است. علاوه بر این، ارتباط انسانی واقعی آنها، تنها به تیم کوچکی محدود شده که در فضاپیما مستقر هستند. هم‌چنین دوری از خانه و خانواده نیز می‌تواند به استرس زندگی در این محیط اضافه کند. شرایطی مانند این می‌تواند بر سلامت روان فضانوردان تاثیرگذار باشد. این انزوا، هنگامی‌که با استرس‌های دیگری ناشی از ماموریت فضایی، ترکیب شود، می‌تواند باعث ایجاد تفکراتی مسموم شده و احتمال خطا و اشتباهات فردی را بیش‌تر کند.
ناسا، راه‌های متعددی را برای مقابله با آسیب‌های روانی ناشی از سفر به فضا تدوین کرده است. برنامه تحقیقاتی انسانی ناسا طرحی به نام “CONNECT” را راه‌اندازی کرده تا در طول ماموریت به فضانوردان کمک کنند تا با احساس انزوا و دیگر تنش‌های روانی کنار بیایند. از جمله برنامه‌های این طرح، گشاد‌ه‌رویی، نگرش باز نسبت به حل مشکلات، شبکه‌سازی برای تشویق تعامل با دیگران و توجه به نیازهای کلیدی مانند خواب و تغذیه را شامل می‌شود.
علاوه بر این، آمادگی روانی پیش از اعزام، داشتن نگرش سرسختانه نسبت به چالش‌ها، اقدامات متقابل، تمرین فعالیت‌های کاهنده استرس و آموزش و در نهایت تقویت مهارت‌های خود، همگی عواملی هستند که در ارتقای سلامت روان فضانوردان نقش دارند. هم‌چنین، ناسا در حال انجام تحقیقاتی برای کمک به شناسایی نشانه‌های اولیه اختلال در عملکرد ذهنی است تا بدین وسیله ماموریت‌های فضایی را به‌دور از مشکلات روانی پیش ببرد.
فاصله از زمین
دور بودن از زمین در صورت وقوع شرایط اضطراری، بسیار خطرناک است. هرچه فاصله از پایگاه خانه دورتر شود، فضانوردان تنهاتر خواهند شد. با اینکه از ایستگاه فضایی بین‌المللی تا زمین، پیمایش نسبتا کوتاه است؛ با این حال، در یک سفر طولانی‌تر، بازگشت چندان آسان نیست و برای ایمن نگه داشتن فضانوردان در شرایط اضطراری احتمالی، آموزش‌های بیش‌تری لازم است.
یکی از مشکلات بزرگ دور بودن از زمین، چالش تامین مجدد است. در سفرهای دور مانند مریخ، از فضانوردان خواسته می‌شود تا در مصرف موادی که در اختیار دارند، صرفه‌جویی کنند، زیرا هیچ راهی برای دریافت مجدد ملزومات در چنین فاصله‌ای از زمین وجود نخواهد داشت. به همین دلیل، اگر مشکلی در این رابطه رخ دهد، می‌تواند ماموریت فضانوردان را به خطر بیاندازد.
جاذبه، یکی از خطرناک ترین چالش های ناسا در سفرهای فضایی
یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های موجود میان زمین و فضا، جاذبه است. بنابراین، فقدان آن در فضا همیشه باید در نظر گفته شود، زیرا می‌تواند اثرات غیرقابل پیش‌بینی متعددی را به دنبال داشته باشد. این چالش‌ها، شامل بدن فضانوردان نیز می‌شوند. در وهله اول، بدن آنها باید با از دست دادن گرانش سازگار شوند که می‌تواند به نوبه خود، تجربه‌ای دلخراش قلمداد شود. سپس آنها باید برای ماه‌ها یا سال‌ها، بسته به ماموریت، در حالت گرانش کم‌تر زندگی کنند. به گزارش ناسا، شرایط مذکور می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل تحلیل ماهیچه‌ها، از دست رفتن تراکم استخوان و اختلالات بینایی شود.
پس از گذراندن مقطعی طولانی در میدان‌های مختلف گرانشی و بازگشت، فضانوردان دوباره مجبورند با گرانش زمین سازگار شوند. این تغییر مجدد، برای بدن بسیار سخت خواهد بود و تاثیراتی بر استخوان‌ها، عروق خونی و ماهیچه‌ای فضانورد خواهد داشت. راهکارهایی از سوی ناسا برای مقابله با این مشکلات، از جمله طولانی‌ترین راهبردهایی که فضانوردان می‌توانند تحمل کنند، از طریق گرانش مصنوعی در حال توسعه هستند.
محیط محصور و بسته
اعطای مجوز به گروهی از انسان‌ها برای حضور در فضا، نیازمند مراحل و تحقیقات متعدد است. برای انسان‌ها، فضا محیطی بی‌رحم است و فضانوردان برای حفظ سلامت خود، به منابع موجود در فضاپیما متکی هستند. برای زنده ماندن انسان‌ها در طول یک ماموریت فضایی، بسیاری از سیستم‌های مختلف باید وجود داشته باشند و عملکرد درست هر یک، بسیار حیاتی است. اگر مشکلی در هر یک از سیستم‌ها پدید بیاید، ممکن است جان فضانوردان به خطر بیفتد.
یکی از عملکردهای پشتیبانی حیات در فضا، به دلیل ماهیت بسته فضاپیما، نظارت بر کیفیت هوا است. انسان‌ها سمومی مانند آمونیاک را از خود ترشح می‌کنند که طبق تحقیقات، می‌تواند روی مغز تاثیر منفی گذاشته و باعث اختلال در حافظه شود. از جمله سموم دیگری که در فضاپیما باید از شر آنها خلاص شد، می‌توان به دی‌اکسید کربن، فرمالدئید و مونوکسید کربن اشاره کرد.
طبق توضیح ناسا، محیط فضا و استرس سفرهای فضایی می‌توانند بر سیستم ایمنی فضانوردان تاثیر بگذارند و آنها را مستعد ابتلا به بیماری‌های روانی و جسمی کنند. این امر باعث شده تا سیستم‌های پشتیبانی حیات و نظارت، به‌ویژه در محدوده‌های نزدیک فضاپیما، اهمیت قابل ملاحظه‌ای پیدا کنند.
منبع :slashgear
