تیبا: بررسی، مشخصات، مزایا و معایب

تیبا به‌عنوان نخستین خودروی به‌اصطلاح ملی سایپا در سال ۱۳۸۷ و در ابتدا با نام مینیاتور رونمایی شد درحالی‌که پروژهٔ ساخت آن حدود ۱۰ سال قبل با کد S81 آغاز شده بود. این سدان سگمنت B در اصل با تلفیقی از قطعات پراید، ریو و تا حدودی رنو L90 ساخته شده بود و نهایتاً با تمامی این حواشی و تغییر نام به تیبا به بازار آمد. تیبا با وجود تمامی ضعف‌هایش، به دلیل قیمت مناسب و توانایی‌هایی بالاتر از پراید با استقبال مناسبی از سوی خریداران روبرو شد و به‌سرعت توانست اصطلاحاً جای خود را در بازار خودروی کشور باز کند. این خودرو اولین محصول سایپا محسوب می‌شود که روی پلت‌فرم موسوم به X200 این شرکت ساخته شده و بعداً به‌عنوان پایه‌ای برای ساخت محصولات آیندهٔ سایپا مثل ساینا و کوییک مورداستفاده قرار گرفت.

طراحی بیرونی

طراحی تیبا توسط شرکت ایتالیایی ایتال دیزاین صورت گرفته است اما بااین‌حال نمی‌توان انتظار بالایی از طراحی آن داشت چراکه از آغاز پروژهٔ تیبا و طراحی آن نزدیک به دو دهه گذشته است و به همین دلیل طراحی آن کاملاً قدیمی و کسل‌کننده به نظر می‌رسد؛ اما اگر به استایل تیبا با توجه به شرایط بیست سال پیش بنگریم می‌توان آن‌را قابل‌قبول دانست آن‌هم برای یک خودروی ارزان‌قیمت کوچک. درهرحال تیبا از لحاظ طراحی بیرونی حتی در برابر خودروهای ارزان‌قیمت چینی و هندی امروزی هم حرفی برای گفتن ندارد اما به‌طورکلی این سدان ساب‌کامپکت سایپا با چراغ‌های مثلثی جلو، جلوپنجرهٔ کوچک، سپرهای یکپارچه و خطوط منحنی جانبی، لااقل از طراحی هماهنگ و یکنواختی برخوردار است که یک سر و گردن بالاتر از خودرویی چون پراید ۱۳۲ قرار گرفته و با کمی اغماض و همین‌طور با توجه به کلاس و رنج قیمتی، می‌توان آن‌را قابل‌قبول دانست.

طراحی داخلی

طراحی داشبورد تیبا نیز همانند نمای بیرونی هم‌اکنون کاملاً قدیمی و از مُد افتاده به نظر می‌رسد که شاید هیچ جذابیتی نداشته باشد. همچنین داشبورد و ادوات داخلی آن تماماً از پلاستیک خشک ساخته شده که به‌واقع بی‌کیفیت است تا جایی که هنگام کشیدن دستگیرهٔ درها همواره احساس شکستن آن‌ها به انسان دست می‌دهد! اما بااین‌وجود طراحی صفحه آمپر نسبت به پراید بسیار بهتر شده و شکل کلی داشبورد نیز مدرن‌تر به نظر می‌رسد. همچنین در رو دری‌ها قسمتی پارچه‌ای کار شده که از نکات مثبت کابین تیبا محسوب می‌شود درحالی‌که غربیلک فرمان نیز نسبتاً خوش‌فرم بوده و در داشبورد هم از تریم دورنگ مشکی-طوسی استفاده شده است؛ اما در کابین تیبا قطعاتی چون دکمهٔ بالابر شیشه‌ها و دسته برف‌پاک‌کن همچنان از پراید قرض گرفته شده است.

قوای محرکه تیبا

تیبا همان‌طور که در پلت‌فرم اشتراکات زیادی با پراید دارد، در بخش پیشرانه نیز کاملاً مدیون این ماشین است چراکه موتور تیبا در اصل همان پیشرانهٔ پراید است که توسط شرکت FEV آلمان (همان سازندهٔ پیشرانهٔ EF7 ایران‌خودرو) تقویت شده است. این شرکت حجم موتور پراید را از ۱۳۰۰ به ۱۵۰۰ سی‌سی افزایش داده و ضریب تراکم آن‌را هم افزایش داده است؛ بنابراین حالا موتور ۱.۵ لیتری تیبا ۸۷ اسب بخار قدرت و ۱۲۸ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. بااین‌حال هنوز هم بازدهی این موتور نسبت به موتورهای روز دنیا بسیار پایین است که بخش عمده‌ای از این مشکل به خاطر هشت سوپاپ بودن آن است. بااین‌حال این موتور برای تیبا مناسب به نظر می‌رسد به‌نحوی‌که کشش خودرو نسبت به پراید بسیار بهتر شده و استفاده از کولر نیز تأثیر منفی کمتری روی موتور می‌گذارد. در سیستم تعلیق تیبا اما قطعات فراوانی از ریو بکار رفته است تا جایی که تعلیق جلوی آن کاملاً با ریو یکسان است و این یکی از نقاط قوت تیبا محسوب می‌شود. علاوه بر این، سیستم ترمز تیبا نیز مشابه ریو است.

مزایا و معایب تیبا

برای بررسی این بخش همواره باید قیمت تیبا را هم در نظر داشت اما بااین‌وجود از کیفیت پایین و مشکلات کیفی متعدد می‌توان به‌عنوان یکی از معایب عمدهٔ این ماشین یاد کرد تا جایی که در آخرین ارزیابی‌های شرکت بازرسی کیفیت ایران تیبا تنها یک ستاره دریافت کرده است. علاوه بر این، در سال‌های ابتدایی تولید تیبا، به دلیل افزایش قدرت پیشرانه و عدم تغییرات مناسب در گیربکس، این خودرو همواره از مشکلات گیربکس و انتقال قدرت رنج می‌برد اما به ادعای سایپا این مشکلات در نمونه‌های جدید برطرف شده است. از دیگر معایب این سدان کوچک ایرانی نیز می‌توان به کیفیت بسیار پایین متریال داخلی و ورود صدای زیاد موتور به داخل اتاق اشاره کرد.

در سوی دیگر با توجه به شرایط کنونی بازار خودروی کشور، شاید قیمت مناسب تیبا را بتوان یکی از مزایای عمدهٔ آن دانست که همین امر به فروش بالای آن‌هم انجامیده است. علاوه بر این، یکی دیگر از مزایای مهم این خودرو، هزینه‌های نگهداری نسبتاً پایین و استهلاک کمتر آن خصوصاً در مقایسه با محصولات ایران‌خودرو است. علت این موضوع این است که پایه و اساس تیبا به پراید بازمی‌گردد یعنی خودرویی که در ایران به کم‌خرجی معروف است. کشش مناسب پیشرانه، فضای داخلی مناسب خصوصاً در قسمت عقب با توجه به کلاس خودرو و توانایی بهتر ترمزها در مقایسه با پراید را نیز می‌توان به‌عنوان دیگر مزایای تیبا نام برد.

تجهیزات، قیمت و رقبا

از خودرویی با قیمت زیر ۳۰ میلیون تومان آن‌هم در این شرایط آشفتهٔ بازار نباید انتظار تجهیزات زیادی داشت. به همین دلیل از مواردی چون دو ایربگ، تهویه مطبوع، ریموت کنترل، فرمان هیدرولیک و ایموبیلایزر می‌توان ازجمله تجهیزات برجستهٔ تیبا نام برد درحالی‌که سایپا آینه‌های جانبی تاشو، برف‌پاک‌کن جلو با دور قابل تنظیم، چراغ خطر سوم و گرم‌کن شیشهٔ عقب را هم به‌عنوان آپشن‌های تیبا نام برده است! درهرحال بهای کارخانه‌ای این خودرو هم‌اکنون از ۲۵,۵۰۰ میلیون تومان در نمونهٔ سفیدرنگ آغاز شده و نهایتاً به ۲۷,۳۰۰ میلیون تومان در نمونهٔ دوگانه‌سوز رنگی می‌رسد؛ بنابراین تیبا با این قیمت در بازه‌ای تقریباً بی‌رقیب قرار گرفته و رقیب مستقیمی را روبروی خود نمی‌بیند. به همین دلیل شاید بتوان سمند SE را با قیمت ۲۸,۱۰۰ میلیون تومان، به‌عنوان تنها رقیب قیمتی ایران‌خودرو برای تیبا برشمرد.

مشخصات فنی تیبا