اتحادیه اروپا بالاخره قانون سرویسهای دیجیتال و قانون بازارهای دیجیتال را به تصویب رساند. این قوانین بر کنترل قدرت شرکتهای بزرگ دنیای فناوری از جمله اپل، گوگل و متا تمرکز دارند و به حمایت از مصرفکنندگان میپردازند. با این قانون احتمالا باید منتظر تغییرات گستردهای در سرویسدهی از جمله در زمینه ارتباط میان پیامرسانهای بزرگ باشیم.
قانون بازارهای دیجیتال و قانون سرویسهای دیجیتال اولین بار در ماه دسامبر 2020 توسط کمیسیون اروپا پیشنهاد شد. حالا اتحادیه اروپا این دو قانون را در بستهای موسوم به بسته سرویسهای دیجیتال تایید کرده تا به رفع مشکل «دربانهای» (Gatekeepers) دنیای فناوری بپردازد. شرکتهای حوزه فناوری بر اساس ابعاد و اندازه خود، تعداد کاربران و درآمدی که به دست میآورند به عنوان شرکتهای تاثیرگذار و دربان این حوزه شناخته میشوند. در نتیجه، تحت پوشش این قوانین جدید قرار میگیرند.
قانون بازارهای دیجیتال
این قانون میخواهد نگذارد شرکتها از بزرگی خود سوءاستفاده کنند. به عنوان مثال، گوگل از موتور جستجوی خود برای اولویت دادن به پلتفرم فروشگاهی این شرکت استفاده میکرد و به فضای رقابت در بازار صدمه میزد. این قانون چنین اقداماتی را با جریمههای سنگین مواجه میکند.
قانون بازارهای دیجیتال همچنین شرکتهای بزرگ را به همکاری با شرکتهای کوچکتر وادار میکند. این مسئله بسته به تفسیر حقوقدانان میتواند معانی مختلفی از جمله تعاملپذیری پیامرسانها داشته باشد. برای مثال، این قانون میتواند اپل را مجبور کند تا iMessage را با واتساپ همگام سازد. البته لحن قانون در این زمینه کمی مبهم است و هنوز نمیتوان گفت که شرکتها چقدر باید این ملزومات جدید را جدی بگیرند.
این قانون همچنین به پلتفرمهای شخص ثالث اجازه میدهد در زمان تعامل با کاربران نیازی به عبور از صافی شرکتهای بزرگتر نداشته باشند. برای نمونه، فرض کنید که شما از یک اپ اندرویدی استفاده میکنید که آن را از گوگل پلی دانلود کردهاید. با این قانون، توسعهدهنده میتواند بدون واسطه قرار دادن گوگل با شما ارتباط بگیرد و ویژگیهای برنامهاش را به شما بفروشد.
قانون سرویسهای دیجیتال
این قانون بهطور عمده برای شرکتهای بزرگی در نظر گرفته شده که شبکه اجتماعی یا محصولاتی دارند که حاوی جنبههای اجتماعی است. قانون سرویسهای دیجیتال در بخشی از مفاد خود شرکتها را به مدیریت جدیتر محتواها از جمله در بحث نشر اطلاعات نادرست وادار میکند. این قانون در جای دیگر میگوید شرکتها باید از فروش محصولات غیرمجاز یا غیرایمن در پلتفرمهای خود جلوگیری کنند.
قانون سرویسهای دیجیتال همچنین قدرت بیشتری به کاربران اعطا میکند. این قانون نمیگذارد شرکتها از اطلاعات خصوصی و حساس کاربران برای اهداف تبلیغاتی استفاده کنند. همچنین از ردیابی کودکان با هدف تبلیغات جلوگیری میشود. قانون سرویسهای دیجیتال کمک میکند متوجه شوید که چرا یک الگوریتم یک تبلیغ خاص را به شما نشان داده است.
دو قانون جدید اتحادیه اروپا قرار است از سال 2024 اجرایی شوند. شرکتهایی که این قوانین را نقض کنند، ممکن است تا 10 درصد درآمد سالانه جهانی خود جریمه شوند. برای مثال گوگل که در سال 2021 حدود 257 میلیارد دلار درآمد داشته، ممکن است با جریمهای 25 میلیارد دلاری روبرو شود. بنابراین گوگل، اپل، متا، آمازون و سایر غولهای دنیای فناوری نمیتوانند این قوانین را نادیده بگیرند.