چند وقت پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه تسلا خواهان ادغام با دیگر خودروسازان است. طبق آن، ایلان ماسک، مدیر و مؤسس این شرکت آمریکایی اذعان کرد: “ما مسلماً نمی‌خواهیم در تصاحب کمپانی دیگری رویکرد تهاجمی داشته باشیم، اما اگر شرکتی تمایل به ادغام با تسلا داشته باشد، دراین‌باره با آن‌ها گفتگو خواهیم کرد”.
خب اینجا سؤالاتی ذهن را درگیر می‌کند؛ مانند اینکه «چرا تسلا دراین‌باره رویکردی منفعل اتخاذ کرده؟» و «اصلاً چرا ایلان به فکر ادغام افتاد؟»
خب اجازه بدهید مقدماتی را اینجا بیان کنم. ارزش بازار تسلا در زمان نوشتن این مقاله در حدود ۶۵۰ میلیارد دلار است که نزدیک به ۲۵٪ آن در اختیار مؤسس آن یعنی ماسک است. برای مقایسه، تویوتا که جزو دو اَبَرکمپانی پرفروش دنیای خودروسازی است، ۲۱۵ میلیارد دلار ارزش دارد.
اما آیا واقعاً تسلا ۳ برابر تویوتا می‌ارزد؟ قطعاً این‌طور نیست.
سال گذشته درآمد تسلا ۳۱.۵۳۶ میلیارد دلار و درآمد تویوتا ۲۴۱.۵۳۵ میلیارد دلار بود و این یعنی ۷.۷ برابر درآمد بیشتر از تسلا.
در مبحث مالکیت، ارزش دارایی‌های تسلا ۵۲ میلیارد و تویوتا ۴۸۰ میلیارد دلار شامل تمام کارخانه‌ها، ساختمان‌ها، حق اختراع، فناوری باتری‌ها و نرم‌افزارها و ارزش برند بوده که یعنی تسلا با اغماض ۱۱٪ نسبت به تویوتا دارایی دارد.
علاوه بر این تصویری که ماسک از آینده تسلا نمایش می‌دهد، تنها منحصر به خلاقیت او نیست؛ شرکت‌های تکنولوژی و خودروسازی و جوینت‌ونچرها، انحصار درآمدهای خلاقانه تسلا را خواهند شکست.
برسیم به پاسخ به سؤالات بالا. از این اطلاعات مشخص است که سهامداران تسلا می‌توانند در یک شب صاحب تویوتا و فولکس‌واگن و چند شرکت دیگر شوند؛ فرض محال کنیم که تویوتا ادغام را بپذیرد، در این صورت شرکت آکیو تویودا، که خود یک کمپانی مادر تخصصی است، با تسلا ترکیب شده و از این بابت تسلا حق استفاده و مدیریت فناوری‌های ثبت شده به نام تویوتا و درآمد سرشار کارخانه‌های بسیار آن را خواهد یافت و در مقابل چه چیزی عاید سهامداران تویوتا خواهد شد؟ تعدادی کارخانه که به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد، یک میلیارد دلار بیتکوین و مقدار زیادی بدهی.
برنده این معامله قطعاً ایلان ماسک زیرک خواهد بود که پس از ادغام، سهام حبابی خود را نقد کرده و به نورالینک، اسپیس x و سولار سیتی خواهد برد. ولی بازنده حتماً تویوتاست که پس از ترکیدن حباب تسلا به‌سختی متضرر می‌شود.
البته ماسک باهوش به‌خوبی می‌داند که هیچ شرکتی حاضر به گول خوردن نمی‌شود چون‌که تنها او نیست که تاریخ می‌داند. بنابراین رویکرد منفعل را جایگزین رویکرد تهاجمی کرد.
مشابه این، حدود ۲۰ سال پیش برای تایم وارنر AOL اتفاق افتاد.
دو شرکت AOL و تایم وارنر در سال ۲۰۰۰ با یکدیگر ادغام شده و با این کار بزرگترین شرکت رسانه‌ای جهان را تشکیل دادند اما به‌زودی مشخص شد که این ادغام بزرگ که از یک شرکت سنتى (تایم وارنر) و یک شرکت مدرن (AOL) صورت گرفته بود چندان موفقیت‌آمیز نبود.
در سال ۱۹۹۹ ارزش AOL تا ۶۰۰۰ درصد رشد کرد و ارزش آن به ۱۶۴ میلیون دلار رسید، سهام آن در دنیا به‌طور بی‌سابقه‌ای خریدار داشت. کارمندان اصلی AOL دائماً متذکر می‌شدند که ما یک شرکت مملو از فوق ستاره‌ها هستیم!!!
اما در ابتدای سال ۲۰۰۱ زمانی که شرکت با غول رسانه‌ای بنام Time warner ادغام شد اتفاقی جادویی افتاد. رؤیایی که استیو کیس مؤسس AOL در یک زمان کوتاه پیش‌بینی کرده بود، یعنی شرکت تازه ادغام شده به‌زودی از جنرال الکتریک که بزرگترین شرکت دنیا بود پیشی خواهد گرفت، با شکست روبرو شد.
در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ شرکت AOL تایم وارنر به‌شدت متضرر شد و عمده سهامداران آن به‌شدت ناراضى شدند.
در اثر این افت شدید، برخى از مدیران درجه یک این شرکت چون جرالد لوین و استیو کیس از سمت خود کناره‌گیری کردند و اختلافاتى نیز در هیئت‌مدیره آن بروز کرد. ازجمله تد ترنر بزرگترین سهامدار شرکت AOL تایم وارنر و بنیان گدار CNN نیز پس از کناره‌گیری از سمت نایب‌رئیسی این شرکت، عمده سهام خود را به‌عنوان اعتراض با قیمت ناچیزى فروخت.
