سام کاویانی: اکثر ما ایرانیان، پیکان را بهعنوان نخستین سدان مونتاژی در کشورمان میشناسیم. درحالیکه سالها پیش از تولید پیکان، این فیات ۱۱۰۰ بود که این عنوان را کسب نمود.
تولید فیات ۱۱۰۰ تقریباً شش سالی پیش از پیکان و دقیقاً در بیست و پنجمین روز از ماه اردیبهشت سال ۱۳۴۰ شمسی رسماً در ایران آغاز شد. کارخانه آن «سایکا» نام داشت که توسط برادران علی و حسن کاشانچی و با سرمایهای حدود ۱۲.۲ میلیون تومان بنا شده بود. محل این کارخانه در جاده تهران نو (دماوند فعلی) واقع بود. خانواده کاشانچی از سال ۱۳۳۲ شمسی به ورود انواع ساختههای فیات به کشور مبادرت ورزیده بودند و با بازاریابی مناسب توانستند فیات را به محبوبیت فراوانی در نزد مردمان ایرانزمین برسانند. البته فیات از سال ۱۳۱۴ شمسی به کشورمان وارد میشد و همواره از گزینههای مطلوب در میان آحاد مصرفکنندگان وطنی بود.
فیات ۱۱۰۰ با بهای اولیهای حدود ۱۲ هزار تومان عرضه شد و تا سه سال پس از تولید هم از موفقیت بسیاری در نزد عموم مردم و بهویژه شبکه تاکسیرانی کشور برخوردار بود و هزاران دستگاه از آن هم به فروش رفت اما از سال ۱۳۴۴ شمسی، اقبال مشتریان نسبت به آن کم و رفتهرفته فروش آن رو به کاستی نهاد و در سال ۱۳۴۸ شمسی، دو سال پیش از فرا رسیدن موعد قرارداد، تولید آن یکسره متوقف و کارخانه آن تعطیل شد. البته این درست مقارن با زمانی بود که تولید این خودرو در کارخانه مادر آن در ایتالیا نیز متوقف شده بود. به نظر نگارنده، ورود آسان خودروهای رقیب و مهمتر از همه تولید و عرضه پیکان در سال ۱۳۴۶ را هم میتوان از مهمترین دلایل افول فیات ۱۱۰۰ در ایران آن دوره دانست. پیکان خودرویی بهمراتب مدرنتر و جذابتر بود که در بدو ورود تنها بهایی کمتر از ۱۵ هزار تومان داشت.
فیات ۱۱۰۰ یک خودروی کوچک خانوادگی بود که از سالهای ۱۹۵۳ الی ۱۹۶۹ میلادی در زادگاه خود در ایتالیا تولید شد. این خودرو محصولی استراتژیک برای فیات در سالهای پس از جنگ جهانی دوم بود و در عرصه داخلی و جهانی هم موفقیت بسیاری را کسب و نام فیات را سخت سر زبانها انداخت. این خودرو علاوه بر ایتالیا، در استرالیا، آرژانتین، مراکش و ایران هم تولید میشد. تولید فیات ۱۱۰۰ تا سال ۲۰۰۰ میلادی توسط کارخانه پریمر (PREMIER) هند ادامه یافت.
فیات ۱۱۰۰ با یک پیشرانه چهار سیلندر ۱.۱ لیتری عرضه میشد که توان آن معادل ۳۶ اسب بخار بود. این پیشرانه به همراه یک گیربکس ۴ سرعته دستی قادر بود ماکزیمم سرعتی معادل ۱۱۶ کیلومتر بر ساعت را برای این خودرو فراهم کند که برای یک ساخته موتوری در ۶۴ سال پیش رقم مناسبی بود. در کنار مدل پایه، نسخهای اسپرت از فیات ۱۱۰۰ هم به بازار عرضه شد که دارای یک چراغ در میانه جلوپنجره خود بود. این نسخه که ۱۱۰۰ TV نام داشت از پیشرانهای به توان ۵۰ اسب بخار برخوردار بود و ماکزیمم سرعت آن به ۱۳۵ کیلومتر بر ساعت میرسید. فیات ۱۱۰۰ در گونههایی متفاوت از بدنه اعم از سدان، استیشن و کوپه تولید شد.