نگاهی به اولین و تنها خودروی اسپرت موتور وسط تولید انبوه ساخت آمریکا
چه خودرویی است؟
فیرو یک خودروی اسپرت موتور وسط بود که در سال ۱۹۸۳ توسط پونتیاک معرفی شد. با وجودی که فیرو تصویری غیرقابلاعتماد از خود بر جای گذاشت اما ازلحاظ فروش بسیار موفق عمل کرد.
کی و کجا ساخته شد؟
درمجموع تعداد ۳۷۰,۱۶۸ دستگاه از فیرو طی پنج سال در کارخانهٔ پونتیاک در میشیگان تولید شد.
مشخصات فنی
پونتیاک فیرو از ترکیب موتور وسط-محور عقب استفاده میکرد و دو موتور بنزینی برای آن ارائه میشد. پیشرانهٔ پایه یک واحد ۲.۵ لیتری چهار سیلندر و موتور بعدی یک نمونهٔ ۲.۸ لیتری شش سیلندر بود. برای انتقال نیروی این موتورها نیز سه گیربکس مختلف در نظر گرفته شده بود که شامل نمونههای سه سرعتهٔ اتوماتیک و چهار سرعته و پنج سرعتهٔ دستی میشد. برای تعلیق فیرو در سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۷ از شاسی شورلت شِوِت (Chevette) استفاده شده بود و از طرح دو جناغی استفاده میکرد؛ اما در سال ۱۹۸۸ تعلیق کاملاً جدیدی برای فیرو ارائه شد و ترمزها نیز در هر چهارچرخ به نوع دیسکی با تهویهٔ مناسب تغییر یافتند. بدنهٔ این خودرو توسط پونتیاک و Entech توسعه پیدا کرده بود و بر روی یک شاسی فضایی نصب شده بود.
چرا بد است؟
بر روی کاغذ، پونتیاک فیرو خودروی بسیار مناسب و جذابی بود. یک ماشین اسپرت کوچک، نسبتاً سبک و سرگرمکننده. همچنین در ابتدا به دلیل هندلینگ خوب و قیمت مقرونبهصرفه، بهخوبی توسط خریداران مورد استقبال قرار گرفت. اینیک کوپهٔ فوقالعاده جذاب، ارزانقیمت و مهمتر از آنها، ساخت آمریکا بود؛ اما بعد از شروعی قدرتمند، حدود دو سال بعد علاقهمندان به خودرو به معنای واقعی کلمه از فیرو متنفر شدند چراکه این خودرو مانند مخلوطی غیردقیق از قطعات مختلفی که مرکز توسعهٔ جنرال موتورز در اواخر دههٔ ۷۰ و اوایل دههٔ ۸۰ وجود داشت، احساس میشد.
این تمام مشکل نبود. به خاطر تعلیق مستقل پیچیدهٔ پونتیاک فیرو، این خودرو هزینههای نگهداری بسیار بالایی داشت. همچنین به دلیل نصب رادیاتور در قسمت جلوی خودرو و نصب لولههای طولانی جهت انتقال آب به پیشرانه، سیستم خنککنندهٔ آن ناکارآمد بوده و به موتور آسیب میرساند. از سوی دیگر، در ابتدا پونتیاک قصد داشت از یک پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری دور بالا بهعنوان موتور پایه در فیرو استفاده کند اما درنهایت به خاطر کاهش قیمت خودرو، از پیشرانهٔ ۲.۵ لیتری در آن استفاده شد آنهم فقط به خاطر اینکه این موتور در آن زمان در دسترس بود و نیازی به هیچگونه سرمایهگذاری از سوی جنرال موتورز نداشت.
این کار به این خاطر انجام شد که قرار بود پونتیاک فیرو یک خودروی اسپرت مقرونبهصرفه و ارزانقیمت باشد بنابراین جنرال موتورز نمیخواست با استفاده از یک پیشرانهٔ جدید در آن، قیمتش را افزایش دهد؛ اما این موتور ۲.۵ لیتری افتضاح بود. موتوری سنگین، پرسروصدا، دور پایین و ضعیف. البته موتور بزرگتر V6 کاملاً عملکرد مناسب و بالایی داشت اما قیمت فیرو با این موتور در سال ۱۹۸۷ از ۱۳,۴۸۹ دلار آغاز میشد که ۵ هزار دلار بیشتر از نسخهٔ پایه بود.
مشکل بعدی این بود که انتظار میرفت وزن فیرو با ساختار نوآورانهای متشکل از شاسی فضایی و پانلهای بدنهٔ پلاستیکی، کمتر از ۹۰۰ کیلوگرم باشد اما نهایتاً وقتی ساخت خودرو به پایان رسید، مشخص شد که فیرو نهتنها سنگین است که حتی وزن بیشتری از خودروهایی با اندازهٔ یکسان و با بدنهٔ فولادی دارد؛ بنابراین فیرو به خاطر وزن ۱۱۳۵ کیلوگرمیاش، خودرویی کُند، واقعاً کُند بود. آزمایش واقعی کارانددرایور در دسامبر سال ۱۹۸۳ نشان داد که شتاب صفر تا ۹۶ کیلومتر نسخهٔ پایهٔ فیرو ۱۱.۳ ثانیه و حداکثر سرعتش تنها ۱۷۰ کیلومتر در ساعت است.
در سوی دیگر، چندی بعد کابوس فیرو یعنی هوندا CRX به بازار آمد. خودرویی با بدنهٔ فوقالعاده سبک، اندازهای جمعوجور و پیشرانهای با ساختار ساده. با وجودی که CRX قدرت کمتری از نسخهٔ پایهٔ فیرو داشت اما از سرعت بالاتری برخوردار بود، سریعتر متوقف میشد و رانندگی لذتبخشتری داشت. همچنین خودروی ژاپنی با ضریب درگ ۰.۳۳ در مقابل ۰.۳۷ فیرو، خودروی کممصرفتری بود.
علاوه بر این، نمونههای اولیهٔ پونتیاک فیرو به آتش گرفتن معروف شدند چراکه درمجموع ۱۳۵ مورد آتشسوزی از این خودرو گزارش شد که ۱۲۲ مورد آن در حین رانندگی بود. این مشکل که پس از مدت کوتاهی از آغاز تولید فیرو در سال ۱۹۸۳ ایجاد شد، برای مهندسین پونتیاک تکاندهنده بود. درنهایت جنرال موتورز در سال ۱۹۸۸ اعتراف کرد که آزمایشها نشان دادهاند سطح روغن پایین در موتور فیروهای مدل ۱۹۸۴ در برخی موارد موجب شکستگی شاتونها شده که ممکن است به آتشسوزی در محفظهٔ موتور منجر شود. در ارتباط با این موضوع ۱۰ جراحت جزئی گزارش شد.
اما همه با این نظر موافق نیستند
این ماشین برای جنرال موتورز مانند ستارهای درخشان عمل کرد چراکه برای یکی از بزرگترین شرکتهای جهان که در آن سالها به خاطر بحران سوخت در حال از دست دادن سهم خود از بازار بود، ساخت یک خودروی اسپرت موتور وسط کممصرف، راهحل بسیار خلاقانهای محسوب میشد. همچنین نمونههای تولیدی سالهای آخر عمر فیرو بهمراتب بهتر از نمونههای تولید ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ بودند. پونتیاک فیرو پل نهایی بین خودروهای فوقالعادهٔ گذشتهٔ آمریکا و دوران سیاه دههٔ ۸۰ میلادی بود.
منبع: Motor1