سگها از دیرباز یار و یاور ما انسانها بودهاند. این موجودات دوستداشتنی و باوفا نژادهای بسیار متنوعی دارند و از میان این نژادهای مختلف، تعداد زیادی بسیار باهوش هستند. به طور کلی، سگهایی که در زمینه خدماترسانی به انسانها استفاده میشوند مثلا در آتشنشانی یا نگهبانی و… با انسانها همکاری میکنند در دستهٔ باهوش ترین نژاد سگ قرار میگیرند. در فهرستی که در ادامه میبینید، تعدادی از باهوش ترین نژادهای سگ معرفی شده است.
ویژگیهای یک سگ باهوش چیست؟
دربارهٔ ویژگیهای سگ باهوش، نظرات مختلفی وجود دارد. بعضی از افراد سگهای سرسخت و لجوجی را باهوش میدانند که ویژگیهای خاصی دارند و بیش از آنکه انسانها، آنها را آموزش و تعلیم بدهند، آنها انسانها را به داشتن رفتاری خاص با خود تعلیم میدهند. اما در کل، بیشتر مردم، سگهایی را باهوش میدانند که سریعتر از بقیه، آموزش میپذیرند و با تشویق و انگیزش بهراحتی میتوان به آنها تعلیم داد.
باهوشترین سگها نسبت به همتایان دیگر خود، تعداد واژهها و به تبع آن تعداد فرمانهای بیشتری را میآموزند. این سگها نسبت به محیط هوشیارتر هستند و سرنخهایی که برای انجام کارهای مختلف به آنها داده می شود بهتر درک میکنند. این سگها، تفاوت میان اشیا و فرمانهای مختلف را بهخوبی درک میکنند و حتی برخی از آنها، اسباببازیهایشان را به نام میشناسند. باهوش ترین نژاد سگ معمولا نوعی از سگ است که به سختی کار میکند و انرژی زیادی دارد. شاید سرعت یادگیری چنین سگهایی فقط به خاطر قدرت مغزیشان نیست و ریشه در انگیزه بالایی دارد که برای یادگیری به آنها داده میشود.
زندگی کردن با یک سگ باهوش چگونه است؟
نژاد یک سگ تنها نشانهٔ باهوش بودن آن نیست. سگهای باهوش متعددی وجود دارند که از نژادهای مختلط و ترکیبی به دنیا آمدهاند. ضمن اینکه بعضی از سگها مشابهتی به ویژگیهای نژادیشان ندارند. مثلا باهوشتر یا کمهوشتر از بقیه همنوعانشان در یک نژاد خاص هستند. هوش یک سگ تا حد زیادی به نوع آموزش و رفتار انسان با آن وابسته است. سگهایی در تعامل با انسانها باهوش میشوند که انگیزهٔ زیادی برای انجام فرمانهای مختلف دارند و مثلا برای انجام یک فرمان به آنها جایزهای داده میشود و مجبور هستند تا انرژی زیادی مصرف کنند. بهترین راه برای تربیت یک سگ باهوش، این است که با آن در ارتباط و تعامل بیشتری قرار بگیرید.
اگر دوست دارید که سگی باهوش تربیت کنید، بهتر است با او تعامل و ارتباط بیشتری داشته باشید، تمرینهای منظم و مختلفی انجام بدهید و با انجام بازیهای جالب مثل ورزشهای مختص به سگها (مثلا مسابقات مخصوص سگها و…)، حیوانی تیزهوش در کنار خود تربیت کنید. یادتان باشد که نگهداری و تربیت باهوش ترین نژاد سگ به مراقبت و توجه زیادی نیاز دارد.
همهٔ سگها به توجه و مراقبت احتیاج دارند، اما نژادهای باهوش، توجه، تمرین و آموزش بیشتری میطلبند. این مراقبتها باعث میشود که سگهای باهوش همیشه از نظر روانی و جسمانی آماده باشند. سگهای باهوش مانند دانشآموزان تیزهوش و زبدهای هستند که اگر در مدرسه با آنها به طوری خاص رفتار نشود، سریعا خسته میشوند و حوصلهشان سر میرود. بیشتر سگهای تیزهوش از یک نوع ورزش یا تمرین و بازی خاص لذت میبرند. اگر به دنبال نگهداری از باهوش ترین نژاد سگ هستید باید همیشه آن را فعال نگه دارید و نگذارید که حوصلهاش سر برود.
۱. نژاد بوردِرکُلی
بوردرکلی احتمالا باهوش ترین نژاد سگ است. اگر بیشتر سگها به اندازه یک کودک دوسالهٔ باهوش هستند، این نژاد سگ به اندازه یک کودک چهارساله هوش دارد. سگهای بوردرکلی همیشه باانرژی، ورزشکار و باانگیزه هستند. سگهای این نژاد همیشه دوست دارند تا چیزی جدید یاد بگیرند (مثل نژاد شپرد استرالیایی). نکتهٔ جالبتوجه این است که اگر پیوسته در حال یادگیری و فعالیت قرار نگیرند و انگیزه کافی به آنها داده نشود، خودشان به طور خودجوش، خود را مشغول نگه میدارند.
بوردرکلیها تقریبا از عهدهٔ هر کاری برمیآیند. آنها از فعالیتهایی لذت میبرند که هم به آنها انگیزه میدهد و هم مغزشان را فعال نگه میدارد. این نژاد در هر کاری از بقیهٔ سگها باهوشتر است. مثلا اگر در مسابقات ورزشی مخصوص سگها مشارکت کنند، از رقبای دیگر پیشی میگیرند. بوردکلی مانند اجداد چوپان خود بسیار باهوش و فعال هستند.
۲. شِپرد استرالیایی
شپرد استرالیایی هم یکی از انواع باهوش ترین نژاد سگ است. این نوع از سگ بسیار تیزهوش و فعال و برای انسانها مثل یک دوست واقعی است. اجداد این نژاد هم بهعنوان سگ به چوپانها کمک میکردهاند و به خاطر همین سابقه است که این نژاد آمادگی هوشی و جسمی بسیار خوبی دارد. نژاد شپرد خیلی سریعتر از آنچه فکر میکنید، همه چیز را یاد میگیرد و آماده آموزش چیزهای جدید است. اگر شپردهای استرالیایی را سرگرم نگه ندارید، خسته میشوند و احساس ناامیدی میکنند. شپرد استرالیایی عاشق بازی است؛ بهویژه بازیهایی که از توانایی و هوش طبیعی این نژاد در آنها استفاده میشود.
۳. پودِل
پودلها با آن قیافه فانتزی و تجملاتیشان از جمله باهوشترین نژادهای سگ هستند. انواع مختلف این نژاد در اندازههای کوچک، متوسط و بزرگ بسیار تیزهوش هستند. سگهای نژاد پودل از قدیم برای شکار به انسانها کمک میکردهاند و بسیار فعال و قابلاعتماد هستند. از پودلها به ویژه انواع کوچکشان برای انجام حرکات نمایشی هم استفاده میشود. مثلا میتوانند از درون یک حلقه بپرند، روی یک توپ بایستند و تعادلشان را حفظ کنند و … .
۴. کَتِلداگ استرالیایی
کتلداگ استرالیایی (ACD)، نژادی از سگهای باهوش و متمرکز است که با صاحبش، رابطهای به شدت نزدیک برقرار میکند. کتلها هم برای گلهداری به چوپانها کمک میکردهاند و نژادی کاری و فعال هستند. این نژاد از سگ هم مانند نژادهای باهوش دیگر به فعالیت و کار کردن علاقه دارند. اگر کتلداگها را مشغول و فعال نگه ندارید، خودشان دست به کار میشوند و با رفتارهایی که احتمالا به مذاقتان خوش نمیآید (خرابکاری و کشف محیط با به هم ریختن آن)، خود را مشغول نگه میدارند. اگر با این سگها که از باهوش ترین نوع سگ به شمار میروند به خوبی رفتار کنید، قطعا دوستی و وفاداری عمیقی میانتان شکل خواهد گرفت. کتلداگهای استرالیایی دوست دارند به صاحب خود نزدیک باشند و از او مراقبت کنند. مانند بسیاری از سگها، سگهای این نژاد هم در خواندن رفتارهای آدمیزاد به خوبی عمل میکنند.
۵. ژِِرمن شپرد آلمانی
ژرمن شپرد (GSD) هم نژادی بسیار باهوش از سگها است که نسبت به صاحب خود بسیار وفادار هستند و از آنها مراقبت میکنند. انرژی این سگها، آنقدر زیاد است که گاهی مشوش و عصبی به نظر میرسند. ژرمنها از اینکه مسئولیتی برای انجام دادن بر عهدهشان قرار بدهید، لذت میبرند. مثلا این سگها از مسئولیتهایی مانند مراقبت از کودکان بسیار خوشحال میشوند. اگر میخواهید که ژرمن شپردتان باهوش و فعال باشد باید با او تمرینهای زیادی انجام دهید و انگیزه و تشویق را هم با تمرین و آموزش تلفیق کنید.
از این نژاد سگ در نیروهای نظامی و برای همکاری با پلیس استفاده میشود. ژرمنها در چند گام ساده از عهدهٔ مسئولیتهای خود برمیآیند. وقتی به آنها آموزش بدهید و آنها را تربیت کنید از عهدهٔ فرمانهای مختلف برخواهند آمد و برای هر فرمانی آماده میشوند.
۶. شِتلند شیپداگ
شاید در نگاه نخست، متوجه هوش فراوان شتلندها نشوید. به نظر بسیاری از افراد، شتلند شیپداگها که از باهوش ترین نژاد سگ هستند، گوشهگیر و آرام به نظر میرسند. اما چنین رفتاری دائمی نیست و بعضی از اوقات هم به شدت فعال و بازیگوش میشوند. شتلند شیپداگها که مستقل و خردمندند مدام منتظر علامتی از سوی صاحبشان هستند تا به فرمانش عمل کرده و به طور کلی نسبت به محیط اطرافشان از هوشیاری خوبی برخوردارند. این سگها، درک خوبی از انسانها دارند و اغلب، ویژگیهای شخصیتی صاحبان خود را درک میکنند.
شتلند شیپ داگها به یادگیر علاقهمندند و اصالتا نسبت به محیط اطراف خود هوشیار بوده و بسیار باانگیزه هستند. قدرت یادگیری این نژاد از سگها بسیار بالا است و رابطه خوبی با صاحبانشان دارند. نژاد سگهای کُلی هم با شتلندها ارتباطاتی دارند.
۷. پاپیلون
پاپیلونها فقط سگهایی زیبا و با شیطنت فراوان نیستند. این سگها در دسته باهوش ترین نژاد سگ قرار میگیرند. آنها، باهوش، هوشیار و فعال هستند. پاپیلونها اهل بازی و نشستن در آغوش صاحبشان هستند اما به شیطنت و فعالیت هم علاقه زیادی دارند. مثل بسیاری از سگهای کوچک، این نوع از سگها هم کمی در یادگیری لجوج و بازیگوش هستند اما اگر به اندازه کافی به آنها انگیزه یادگیری بدهید( مثلا جایزه و تشویق)، سرعت یادگیری خوبی پیدا خواهند کرد. با آموزش کارهای جالب به پاپیلونها میتوانید اوقات شاد و خوبی را برای خود و آنها رقم بزنید.
۸. روتوایلِر
روتوایلرها هم از باهوش ترین نژاد سگ هستند و میتوانند شخصیت آدمها را به خوبی درک کنند. اگر به شما اعتماد کنند، ابعادی شگفتانگیز از شخصیتشان را نمایان خواهند کرد. مثلا ابعاد بازیگوش و شیطنتهای خود را فقط برای صاحبان خود بروز میدهند و در مقابل غریبهها، جدی و کنترلشده رفتار میکنند. روتوایلرها به خوبی با انسانها رابطه برقرار میکنند و منظورشان را به صاحب خود منتقل کرده و منظور صاحب خود را هم به خوبی میفهمند. یادتان باشد که این نژاد از سگها به سادگی گول نمیخورند. اگر سگی از نژاد روتوایلر با شما صمیمی و دوست شود، وفاداری عمیقی میانتان ایجاد خواهد شد. با شکلگیری رابطهای دوستانه و عمیق میان شما و روتوایلرها، آموزش دادن به آنها بسیار ساده خواهد بود. آنها به راحتی، آموزشهای مختلف را یاد میگیرند و همیشه از صاحبان و محیط اطرافشان مراقبت میکنند.
۹. جکراسلترییِر
در بسیاری از فهرستهای باهوش ترین نژاد سگ خبری از جکراسلترییر نیست. شاید شیطنت و تحرک این سگها باعث میشود که این نژاد از نظر دیگران به عنوان نژادی باهوش جا بماند. جکراسلترییر و پارسون راسل ترییر که نژادی مشابه آنها هستند، بسیار باهوش، پرانرژی و بیباکند. این نژاد از باهوش ترین نژاد سگ از ویژگی آموزشپذیری برخوردارند و کمی هم سرسخت و لجوجند. به همین خاطر برای اینکه آنها را از بعضی کارها منع کنید به انرژی زیادی نیاز خواهید داشت.
هوش و چابکی جکراسلترییر باعث میشود تا در بازیهای سرعتی و شکار از سگهای دیگر پیشی بگیرند. تحرک و شیطنت این سگها، کمی آموزش را دشوار و چالشبرانگیز میکند اما از آنجا که خروجیها و نتایج مثبتی از آموزش به آنها دریافت خواهید کرد، احتمالا در فرایند آموزش خسته نخواهید شد.
۱۰. گلدن رِتریوِر
گلدنرتریورها از معروفترین و وفادارترین سگهای دنیا هستند. ظاهرا این نژاد از سگها کمهوش به نظر میرسند اما واقعیت چیز دیگری است؛ گلدنرتریورها تقریبا همه چیز را به خوبی یاد میگیرند. هوش و صمیمیت این نژاد از سگ باعث شده تا از آن در فعالیتهای خدماتی استفاده شود. وجود چنین سگی در هر منزلی بسیار مفید خواهد بود. گلدنرتریورها در مسابقات ورزشی سگها بسیار قوی ظاهر میشوند. لابرادور رتریورها هم با گلدنها هم نژاد هستند و ویژگیهای مشابهی دارند.