یکی از راه‌هایی که برای سنجش سرعت اینترنت از آن استفاده می‌کنیم، برخورداری از اپلیکیشن‌های تست سرعت است. اکثر سرویس دهنده‌ها ادعا می‌کنند که سرعت اینترنتشان در شرایط ایده آل می‌تواند حداکثر تا مقداری خاص باشد، اما اپلیکیشن‌های تست سرعت اینترنت عدد دقیق‌تری را در اختیارتان قرار می‌دهند.
در این مطلب قصد داریم به این موضوع بپردازیم که اپلیکیشن‌های تست سرعت اینترنت چگونه کار می‌کنند و از طرفی تا چه حد می‌توانند قابل اعتماد باشند. برای آشنایی با چگونگی کار این نرم افزار‌ها با ما همراه باشید.
تست سرعت اینترنت چیست؟
تست سرعت اینترنت بهترین راه برای سنجش سرعت لحظه‌ای اتصال اینترنت به شمار می‌رود. سرویس دهنده‌ها عمدتا سرعت دانلود و آپلود کاربرانشان را با توجه به بسته‌ی خریداری شده، میزان تراکم و قوانین مختلف محدود می‌کنند.
برای خرید سرویس اینترنت از سرویس دهنده‌ها، عموما با واژه‌ی «حداکثر» مواجه می‌شوید. به عنوان مثال اگر سرویس دهنده‌ای کند که حداکثر تا ۳۰ مگابیت بر ثانیه سرعت خواهید داشت، در عمل چیزی حدود ۲۸ مگابیت بر ثانیه نصیبتان خواهد شد. البته لازم به ذکر است که این اعداد توسط سرویس دهنده‌های بین المللی ارائه می‌شود و در ایران تفاوت‌های چشمگیری در سرویس‌های ارائه شده وجود دارد.
با در نظر گرفتن مثال یاد شده، اگر شما با سرعت ۲۸ مگابیت بر ثانیه مواجه شوید، سرویس دهنده می‌تواند ادعا کند که به وعده‌اش عمل کرده است چرا که پیش از این اعلام کرده بود حداکثر ۳۰ مگابیت بر ثانیه در اختیارتان قرار خواهد گرفت. اما در صورتی که سرعت ۱۰ مگابیت بر ثانیه باشد آنگاه باید با سرویس دهنده تماس بگیرید.
تست سرعت، میزان پینگ و سرعت دانلود و آپلود اینترنتتان را اندازه گیری می‌کند. اندازه گیری دو مورد آخر می‌تواند تا حد قابل توجهی تعیین کننده باشد. اکثر سرویس دهنده‌های اینترنت سرعت دانلود و آپلود متفاوتی دارند و عمدتا سرعت دانلود حدود دوبرابر بیشتر از سرعت آپلود خواهد بود. در واقع بسیاری از سرویس دهنده‌ها مقدار ناچیزی را به عنوان سرعت آپلود در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند.
تست سرعت اینترنت چگونه کار می‌کند؟
وقتی تست سرعت را شروع می‌کنید چند اتفاق مختلف رخ می‌دهد. پیش از هرچیز کلاینت محل جغرافیایی شما و همچنین نزدیک ترین سرور ارزیابی سرعت اینترنت به شما را ردیابی می‌کند. این بخش اهمیت ویژه‌ای دارد -برخی از نرم افزار‌ها مثل Ookla به کاربر اجازه می‌دهند که سرور را تغییر دهند. بعد از پیدا کردن سرور، یک سیگنال ساده (یک پینگ) به سرور ارسال و پاسخش دریافت می‌شود. تست سرعت مدت زمان ارسال و دریافت پاسخ را در واحد میلی ثانیه نمایش خواهد داد.
بعد از آنکه پینگ تکمیل شد تست سرعت دانلود آغاز می‌شود. کلاینت چند اتصال مختلف را برای سرور ایجاد کرده و تلاش می‌کند تا داده‌ای تصادفی با حجم ناچیز را دانلود کند. در این لحظه دو مورد ارزیابی خواهند شد: مدت زمان دریافت داده و همچنین منابع مورد استفاده توسط اینترنت کاربر.
اگر کلاینت متوجه شود که می‌تواند از فضاهای بیشتری برای دانلود برخوردار شود، اتصالات بیشتری را برای دریافت اطلاعات به سمت سرور باز می‌کند. در واقع هدف ارزیابی این است که در حین دانلود یک داده‌ی به خصوص سرویس شما قادر است چند کار مختلف را به صورت همزمان اجرایی کند.
سرویس اینترنت را یک بزرگراه در نظر بگیرید که در آن یک حداکثر سرعت تعیین شده است. ایجاد اتصالات بیشتر شبیه به تولید لاین‌های اضافی در این بزرگراه است. در واقع با اضافه شدن لاین‌های جدید به بزرگراه، حداکثر سرعت تغییری نکرده اما ماشین‌ها می‌توانند در زمان کمتری به مقصد خود برسانند.
بعد از آنکه کلاینت متوجه شد که اتصالات صحیح را برای تست سرعت اینترنت شما در اختیار دارد، مقدار بیشتری از داده را دانلود می‌کند تا میزان سرعت دانلود اینترنت را به دست بیاورد.
در نهایت سنجش سرعت آپلود انجام خواهد شد. فرآیند تست سرعت آپلود کاملا شبیه به دانلود است اما به جای دریافت داده تلاش می‌کند داده‌ای کم حجم را روی سرور آپلود کند. برای کسب اطلاعات دقیق و علمی‌تر می‌توانید به صفحه‌ی توضیحات Speedtest.net سر بزنید.
آیا اپلیکیشن‌های تست سرعت اینترنت دقیق هستند؟
تست سرعت واژه‌ی ساده و آشنایی به نظر می‌رسد اما در حقیقت بعد از طی شدن فرآیندی نسبتا دشوار می‌توان سرعت دقیق اینترنت را به دست آورد.
اولین گام ارزیابی سرعت اینترنت را در نظر بگیرید که مربوط به یافتن نزدیک‌ترین سرور تست سرعت بود. عمدتا نزدیک‌ترین سرور تست سرعت فاصله‌ی چندانی با شما نخواهد داشت (معمولا در یک شهر یا استان‌های مجاور خواهد بود). این شرایط باعث می‌شود که داده‌ها یک مسیر طولانی را طی نکنند و در نتیجه سریع‌تر به مقصد برسند. به همین دلیل است که شرکتی مثل نتفلیکس تلاش می‌کند تا سرور‌های خود را تا حد امکان در همه‌ی نقاط ایالات متحده نزدیک کاربرانش قرار دهد تا با سرعت بهتری خدماتش را دریافت کنند.
اما در عمل همه‌ی اطلاعات دنیای اینترنت نزدیک شما نیست. بسیاری از این داده‌ها روی کامپیوتر‌هایی قرار گرفته‌اند که کیلومتر‌ها از شما دورند؛ حتی شاید در کشور یا قاره‌ای دیگر باشند. بنابراین ممکن است سرعت دانلودی که از طریق اپلیکیشن‌ها به دست می‌آورید عدد قابل توجهی باشد اما در عمل و در حین دریافت یک فایل -که سرور میزبانش در قاره‌ای دیگر قرار گرفته است- سرعت دانلود پایینی داشته باشید.
یکی از دلایلی که در تست سرعت اپلیکیشن‌های مختلف اعداد متفاوتی را مشاهده می‌کنید، ردیابی متفاوت سرور‌هاست. برخی از سرویس دهنده‌ها اپلیکیشن‌هایی را برای تست سرعت در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند که نمی‌توان خیلی به نتایجش اعتماد کرد.
عموما این اپلیکیشن‌ها طوری طراحی شده‌اند که در بهترین شرایط سرعت را نمایش دهند و از طرفی سروری را انتخاب کنند که متعلق به خود سرویس دهنده است. با چنین شرایطی بدون شک سرعت دانلود و آپلود بسیار مناسبی دریافت خواهید کرد که به هیچ عنوان نمایانگر سرعت حقیقی اینترنتتان نخواهد بود.
در مرحله‌ی دوم از تست سرعت اینترنت، کلاینت با استفاده از همه‌ی منابع موجود در سرویس خریداری شده‌ی شما، یک داده را دانلود می‌کند. اگر در حین انجام تست سرعت در حال دانلود یا تماشای یک کلیپ از یوتوب یا نتفلیکس باشید، سرعت دانلود پایین‌تری را دریافت خواهید کرد.
در واقع نوع اتصال شما به اینترنت و همچنین تعداد دستگاه‌هایی که به طور همزمان از اینترنت استفاده می‌کنند روی نتیجهی نهایی تاثیرگذار خواهد بود. یک کامپیوتر که از طریق کابل اترنت به مودم متصل شده احتمالا سرعت دانلود بالاتری را نسبت به یک تبلت نمایش خواهد داد. به همین دلیل است که با استفاده از دستگاه‌های مختلف می‌توانید نتایج متفاوتی را برای سرعت دانلود از اینترنتی مشابه شاهد باشید.
چگونه دقیق‌ترین ارزیابی را از سرعت اینترنت داشته باشیم؟
به دست آوردن نتیجهی دقیق پیش از هرچیز نیازمند آن است که بدانید بیشتر به دنبال ارزیابی چه چیزی هستید. مثلا آیا می‌خواهید مطمئن شوید که ISP شما دقیقا سرعتی که وعده داده بود را ارائه می‌کند؟ در این صورت باید ایده‌آل ترین شرایط را فراهم کنید. از کابل اترنت استفاده کنید، نزدیک‌ترین سرور به خودتان را انتخاب کرده و اینترنت همه‌ی دستگاه‌های دیگر را قطع کنید.
حتی بد نیست پیش از تست سرعت مودم را روشن و خاموش کنید. اگر روتر به تست سرعت داخلی مجهز است توصیه می‌کنیم از آن استفاده کنید. با این کار در شرایط ایده آل تری تست سرعت اینترنت انجام خواهد شد.
البته اگر قصد دارید نتایج عملی تری دریافت کنید بهتر است از یک اپلیکیشن یا مرورگر برخوردار شوید. عدم استفاده از تست سرعت داخلی روتر به شما این اجازه را می‌دهد که سروری دورتر از محل زندگی‌تان را انتخاب کنید تا سرعت دانلود عملی‌تری را شاهد باشید. حتی بد نیست در حین انجام تست سرعت به استریم یا تماشای ویدیو‌های آنلاین بپردازید تا متوجه شوید چقدر سرعت اینترنت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
البته به طور کلی مهم نیست که از چه روش‌هایی برای ایجاد ایده‌آل ترین شرایط استفاده می‌کنید. تقریبا غیر ممکن است که بتوانید سرعت دقیقی برای دانلود و استفاده از اینترنت به دست بیاورید. در واقع با تست سرعت اینترنت نهایتا بتوانید پاسخگوی حس کنجکاوی‌تان باشید، چون اعدادی که می‌بینید هرگز دقیق نخواهند بود.
