یکی از جدیدترین تسلیحات غربی که به زودی سر از اوکراین در میآورد، سامانه راکتی ضد پهپاد ومپایر است که در ادامه به معرفی کامل آن میپردازیم.
ایالات متحده آمریکا از زمان شروع جنگ تا به امروز 17 میلیارد دلار جنگ افزار و مهمات برای اوکراین ارسال کرده است. تاکنون بر صدها هزار قبضه سلاح انفرادی اعم از تفنگ، راکت انداز، موشک انداز، نارنجک انداز و… در کنار تسلیحات سنگین نظیر سامانههای راکت انداز چندگانه و هویتزر و همچنین انواع پهپادها، هلیکوپتر و خودروهای زرهی از طرف آمریکا برای اوکراین ارسال شده و قرار است سامانههای پدافند هوایی پیشرفته نیز دریافت کنند. تعداد سامانههای راکت انداز چندگانه نیز قرار است بیش از 2 برابر شوند.
در بستههای تسلیحاتی 3 میلیارد دلاری که کاخ سفید در ماه آگوست برای اوکراین در نظر گرفت، سامانه راکتی ضد پهپاد VAMPIRE (ومپایر) ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی L3Harris نیز حضور دارد؛ جالب است بدانید این سلاح مدرن همچنان وارد خدمت در ارتش آمریکا نشده است. سامانه مذکور که البته علاوه بر پهپادها توان مقابله با هر هواگرد دیگری را دارد، ماژولار بوده و به صورت کیت ارسال و با سهولت و سرعت توسط 2 نفر طی زمان 2 ساعت روی هر خودروی وانت پیکاپ قابل نصب است.
چشم اصلی سامانه ومپایر برای پیدا کردن اهداف یک برجک الکترواپتیکال پایدار شده 4 محوری است که روی پایه تلسکوپی سوار و هنگام عملیات برافراشته میشود؛ مدل آن MX-10 RSTA و ساخت کمپانی کانادایی وسکم (WESCAM) است که زیرمجموعهای از L3Harris به شمار میرود. این برجک 17 کیلوگرمی دارای دو دوربین تلویزیونی رنگی با کیفیت فراتر از HD است که قابلیت بزرگنمایی داشته و در نور کم نیز کیفیت بالایی دارد. دوربین تصویرساز فروسرخ آن نیز کیفیت HD داشته و قابلیت نمایش رنگ کاذب نیز دارد.
نشانهگذاری هدف متحرک و تعقیب خودکار آن از دیگر قابلیتهای برجک MX-10 است. این برجک همچنین دارای فاصله یاب و نشانه گذار لیزری است. پس از آن که هدف توسط این برجک کشف شد، سامانه ومپایر با آن درگیر میشود. بدین منظور سامانه از موشکهای هدایت لیزری استفاده میکند که نمونه اصلی در نظر گرفته شده برای آن راکت هدایت لیزری AGR-20A APKWS II است. این سلاح که در اصل یک موشک 27,500 دلاری است، با افزودن جستجوگر لیزری ارزان قیمت و بالک متحرک به راکت غیرهدایتی 70 میلیمتری هایدرا 70 ساخته میشود.
هایدرا ۷۰ راکتی بسیار پرکاربرد است که روی تمامی هواگردها، اعم از هواپیماهای جنگنده، هلیکوپترها و پهپادها نصب میشود. این راکت ساختاری ساده داشته و سلاحی بسیار ارزان قیمت است. همچنین تنها ۱۴.۵ کیلوگرم وزن داشته و سرجنگی آن قدرت لازم برای نابودی یک هواگرد سبک همچون پهپاد را دارد. برد APKWS 2 هنگام شلیک از هواگردها بسته به نوع آن 5 تا 11.5 کیلومتر برد داشته و سرعتش نیز 3 ماخ است. اما هنگام شلیک از سطح به دلیل اینکه فاقد سرعت و ارتفاع اولیه است، برد آن نهایتا تا 2 کیلومتر میرسد.
APKWS
ومپایر یک سامانه پدافندی کوتاه برد و نقطهای محسوب میشود. هدف پس از کشف شدن توسط نشانه گذار لیزری مشخص میشود تا موشک به طرف آن پرواز کند. موشک APKWS 2 دارای 4 بالک کنترلی است که روی لبه جلویی هر یک از آنها یک جستجوگر نیمه فعال لیزری قرار داشته و حالت توزیع شده دارند؛ اما به صورت یک سنسور واحد عمل میکنند. این ویژگی سبب افزایش دامنه دید جستجوگر میشود. هنگامی که هدف توسط نشانه گذار لیزری با پرتوی کدگذاری شده مشخص شد، جستجوگر بازتاب آن را دیده و به سمتش میرود.
این روش هدایتی نیمه فعال محسوب میشود. زیرا جستجوگر موشک از خود امواجی نشر نداده و تنها گیرنده آنها است. از جمله مزایای چنین روش هدایتی میتوان به دقت فوق العاده بالای آن اشاره کرد. سرجنگی 6.2 کیلوگرمی این موشک نیز با استفاده از یک سنسور مجاورتی فعال میشود که علیه هواگردهای کوچک نظیر پهپاد بسیار موثر است. البته سامانه ومپایر برای درگیری با اهداف سطحی نیز کاربرد دارد و سرجنگی آن علیه یک هدف غیرزرهی یا زرهپوش سبک نیز مهلک است.
این موشک طوری طراحی شده تا تلفات جانبی آن کم بوده و تنها هدف را نابود سازد. همچنین یک سوم دیگر موشکهای هدایت لیزری قیمت داشته و مجددا وزنش نیز یک سوم آنها است. بدین ترتیب خودروی حامل میتواند شمار بالایی مهمات با خود حمل و پس از خالی شدن پرتابگر، اقدام به بارگذاری مجدد آن کند. ناگفته نماند پرتابگر سامانه ومپایر دارای ظرفیت 4 موشک است و زمان بارگذاری دوباره آن پس از اتمام مهمات برابر با یک چهارم زمان مورد نیاز برای بارگذاری یک پرتابگر مشابه برای دیگر موشکها است.
سامانه راکتی ضد پهپاد ومپایر برای فعالیت دارای پکیج باتری 24 ولت یکپارچه است و از این به خودرو وابستگی ندارد. همچنین برای فعالیت تنها به یک خدمه که همان راننده خودرو است نیاز دارد. تجیهزات کنترلی آن که شامل دو نمایشگر بزرگ و کنترلرها است به سرعت داخل کابین طرف کمک راننده نصب میشوند. البته سامانه میتواند دو خدمه شامل راننده و مسئول آتش داشته باشد تا سرعت عمل بالا رود و زمان واکنش کاهش یابد. به منظور محافظت دائمی از یک نقطه ثابت نیز میتوان ومپایر روی زمین یا بالای ساختمان مستقر کرد.
به گفته سازنده این سامانه برای مقابله با پهپادهای کلاس 3 است؛ این هواگردها تا 5.5 کیلومتر از زمین اوج گرفته و بیشینه سرعت آنها به 460 کیلومتر بر ساعت میرسد. با توجه به این موضوع هلیکوپترها نیز از اهداف قابل شکار برای ومپایر هستند. اوکراینیها با دریافت این سامانه که مخصوص مقابله با پهپادها طراحی و تولید شده، میتوانند به شکلی کاملا موثر و البته با هزینه بسیار کم و دقت فوق العاده بالا با پهپادهای روسی خصوصا انواع انتحاری لنست مقابله کنند. این دست پهپادها بایستی به هدف کوبیده و از این رو ناچارند کاملا نزدیک شوند و در برد آتش ومپایر قرار میگیرند. البته تحویل ومپایر به اوکراین تا 7 ماه دیگر انجام میشود.