دو شرکت فراهمکننده اینترنت ماهوارهای اسپیس ایکس و «وان وب» (OneWeb) در حال رقابتاند تا به شمالیترین نقطه جغرافیایی کره زمین اینترنت پهنباند برسانند. وان وب هفته گذشته ۳۶ ماهواره به مدار فرستاد تا یک گام دیگر به تامین اینترنت این ناحیه نزدیکتر شود. اسپیس ایکس هم که حالا اینترنت هزاران کاربر را تامین میکند، به قطب شمال چشم دوخته تا آنجا را تحت پوشش خود قرار دهد.
دولت آمریکا برای فراهمسازی اینترنت در قطب شمال میلیاردها دلار بودجه در نظر گرفته است. بریتانیا هم میخواهد هزینه زیادی را صرف آوردن اینترنت به مناطق بیبهره کند. اسپیس ایکس ظاهرا میخواهد بخشی از بودجه «پروژه گیگابیت» بریتانیا به ارزش ۶.۹ میلیارد دلار را به دست آورد. وان وب هم در حال گفتگو با این پروژه است تا سهمی در این برنامه داشته باشد. این شرکت پارسال تا مرز ورشکستگی پیش رفت اما به دست دولت بریتانیا و شرکت مخابراتی هندی Bharti Global نجات پیدا کرد.
با ارسال ۳۶ ماهواره جدید مجموع تعداد ماهوارههای شرکت وان وب به ۱۴۶ عدد رسید. این شرکت ابتدا میخواست تا پایان سال ۲۰۲۰ قطب شمال را تحت پوشش اینترنت خود قرار دهد اما ورشکستگی مانع بزرگی برای آنها بود. وان وب حالا میخواهد با هدف جدید «۵ به ۵۰» هر بار ۵ ماهواره را به پوشش ۵۰ درجه از عرض جغرافیایی شمالگان اختصاص دهد.
برخلاف ماهوارههای اسپیس ایکس که بیشتر در نزدیکی خطوط استوا حرکت میکنند، ماهوارههای وان وب از قطب به قطب میروند، یعنی شمالیترین و جنوبیترین مناطق زمین که پیشتر فاقد اینترنت بودند بهزودی از اینترنت این شرکت بهرهمند میشوند. ماهوارههایی که در ارتفاعات بالاتر حرکت میکنند میتوانند مناطق گستردهتری را تحت پوشش قرار دهند، ولی تاخیر بیشتری خواهند داشت؛ یعنی زمان بیشتری طول میکشد تا سیگنالها از ماهوارهها به زمین برسند و دوباره به ماهوارهها برگردند.
اسپیس ایکس در ماه ژانویه مجوز ارسال ۱۰ ماهواره نخست استارلینک در قطب را دریافت کرد و حالا در حال لابی با کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکاست تا ماهوارههای بیشتری را به مدار قطب بفرستد. این شرکت میخواهد خدمات اینترنتی باکیفیتی را به دورترین مناطق آلاسکا ارائه کند.
ارتش آمریکا در سالهای اخیر استراتژی جدیدی را در خصوص قطب شمال در پیش گرفته چون تغییرات سریع اقلیمی موجب آب شدن کلاهکهای یخی این منطقه و ایجاد مسیرهای جدید برای حرکت کشتیها و زیردریاییهای نظامی شده است. تلاش برای فراهمسازی اینترنت پهنباند هم بخشی از همین تغییر استراتژی است. به عبارت دیگر، حالا که امکان حرکت آسانتر کشتیها و هواپیماها در این منطقه فراهم شده، فرماندهان نظامی به اینترنت و ارتباطات بهتری در این ناحیه نیاز دارند.
«کریس کوئیلتی» مشاور و تحلیلگر صنعت ماهوارهها در شرکت Quilty Analytics میگوید: «قطب شمال زمانی یک منطقه مهم محسوب میشد، اما حالا اهمیت آن رو به فزونی گذاشته است. اکثر ماهوارههای ارتباطی موجود از بالای خط استوا میگذرند و نمیتوانند مناطق قطبی را تحت پوشش قرار دهند.» اکنون انتظار میرود که این دو شرکت بتوانند اینترنت را به شمالیترین مناطق زمین برسانند.