آلودگی نوری: از مرگ شب تا نابودی سلامت بشر

اما اگر لامپ های برقی یک جنبه منفی داشته باشند، این است که شب را از ما دزدیده‌اند. نور فراوانی که در محیط زیست‌مان پخش می‌کنیم، با آسیب به حیواناتی که چرخه زندگی‌شان به تاریکی وابسته است، اکوسیستم را تهدید می‌کند.

ما با تغییر ریتم‌های بیوشیمیایی که در حالت طبیعی با سطح نور طبیعی فروکش می‌کنند و جریان می‌یابند، خودمان را در معرض خطر قرار می‌دهیم.

ما در مفهومی باستانی، ارتباط‌مان را با آسمان شب از دست داده‌ایم؛ پرده‌ای که نیاکان ما داستان‌های مریوط به ستاره‌ها را روی آن نقش می‌زدند، کاشت و برداشت محصولات را زمان‌بندی می‌کردند و قوانین فیزیکی حاکم بر کیهان را از روی آن در می‌یافتند.

آماندا گُرملی (Amanda Gormley)، از اعضای انجمن بین‌المللی آسمان تاریک (International Dark-Sky Association) در توسان، می‌گوید: «ناپدید شدن آسمان شب به دنیای ما که سریع‌تر و سریع‌تر رو به جلو می‌رود، گره خورده. ما چیزی اساسی را از دست می‌دهیم؛ وقتی به آسمان شب دسترسی نداشته باشیم، بخشی از خودمان را از دست می‌دهیم. ما آن حس سکون و آن شکوهی که باید هر شب بالای سر ما باشد از دست می‌دهیم.»

حالا که عواقب آلودگی نوری قدم به قدم راه خود را از سایه‌ها به روشنایی باز می‌کند، شهرها، سازمان‌های نظارتی و گروه‌های حفظ محیط زیست خواهان راه حل شده‌اند.

و در بعضی از مناطق نیز پیشرفت‌های چشمگیری محقق شده که عامل اصلی آن موج جدید لامپ‌های ارزان‌تر و کم‌مصرف‌تر است.

پنهان شدن در نور

انجمن بین‌المللی آسمان تاریک آلودگی نوری را «استفادهٔ نامناسب یا بیش از اندازه از نور مصنوعی» تعریف کرده است.

این آلودگی می‌تواند شکل‌های گوناگونی داشته باشد، از جمله نیرهای خیره‌کننده یا بیش از اندازه؛ درخشش آسمان، که آسمان شب را بر فراز شهرها در خود غرق می‌کند، انحراف نور، یا نور نامتمرکزی که جاهای غیرضروری را روشن می‌کند؛ و نورهای در هم، یا نورهای گیج‌کننده از منابع نوری متعدد.

هرچند آلودگی نوری، برخلاف نشت یک ماده شیمیایی، بلافاصله سمی نیست، در حال حاضر در میان مزمن‌ترین آشفتگی‌های محیط زیستی روی زمین قرار می‌گیرد.

در سال ۲۰۱۶، دانشمندان تخمین زدند که ۹۹ درصد قاره اروپا و ایالات متحده درجه‌ای از آلودگی نوری را تجربه می‌کنند. بر اساس مشاهدات ماهواره سوئومی (Suomi) NPP، یک سوم انسان‌ها، شامل ۸۰ درصد جمعیت ساکن آمریکای شمالی، نمی‌توانند راه شیری را ببینند.

یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که در سرتاسر دنیا، آلودگی نوری از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ هر سال تقریبا ۲ درصد افزایش داشته – شاید چندان زیاد به نظر نرسد، اما درصدها اثر مرکب دارند.

کریستوفر کایبا (Christopher Kyba)، از اعضای مرکز پژوهشی علوم بیولوژیکی آلمان، می‌گوید: «دور از ذهن نیست که سازمان‌های محیط زیستی تمام و کمال در برابر آلودگی نوری بایستند، چون یک هدر رفت کامل را در اینجا شاهد هستیم. این یکی از حوزه‌هایی است که می‌توانید مصرف انرژی را، بدون این که اساسا هیچ کس متضرر شود، کاهش دهید.»

در روشنایی خانه‌ها، تغییر به انواع جدید لامپ اغلب به دلیل صرفه‌جویی در انرژی بوده. برای مثال وقتی ساکنان خانه‌ها از لامپ‌های رشته‌ای به جایگزین‌های ارزان‌تر و نورانی‌تر مثل لامپ‌های فلوئورسنت فشرده روی آوردند.

حالا دیودهای نورگسیل، یا همان LED، در حال ایجاد انقلابی در روشنایی خانه‌ها و محیط بیرون هستند که می‌تواند مصرف انرژی را هم برای مصرف‌کننده‌های فردی و هم برای کل شهرها به طرز چشم‌گیری کاهش دهد.

وقتی لس آنجلس به تازگی بیش از ۱۵۰ هزار لامپ خیابانی را با LEDها عوض کرد، تقریبا ۸ میلیون دلار به صورت سالانه، یا بیش از ۶۰ درصد هزینه‌های انرژی این شهر صرفه‌جویی شد.

اما در حالی که LEDها از لامپ‌های قبلی ارزان‌تر هستند، هزینه‌هایی پنهان دارند. مردم تمایل دارند آن‌ها را بیشتر و بیشتر و برای روشن کردن بیش از حد محیط استفاده کنند، و بدون حفاظ مناسب، این لامپ‌های بسیار روشن نورهای زیادی را در جهت‌های مختلف هدر می‌دهند.

به علاوه، LEDهای ارزان سفیدرنگ که اغلب در روشنایی خیابان‌ها استفاده می‌شوند، طول موج‌های آبی نور را منتشر می‌کنند که در اتمسفر بیشتر بازتاب می‌یابند و پتانسیل بالایی برای افزایش درخشش آسمان شب دارند.

همچنین می‌دانیم که این طول موج‌ها حیوانات را – از جمله انسان‌ها – شدیدتر از نورهای دیگر در طیف نوری تحت تاثیر قرار می‌دهند.

متاسفانه اندازه‌گیری تاثیر واقعی LEDها از مدار زمین کار دشواری است، چون اکثر ماهواره‌هایی که زمین را مشاهده می‌کنند به این طول موج‌ها حساس نیستند.

در پژوهش سال ۲۰۱۷ کایبا، که به ماهواره‌ها متکی بود، آلودگی نوری در ایالات متحده کمابیش ثابت به نظر می‌رسید. کایبا گمان دارد که آسمان‌های ما در حقیقت در حال روشن‌تر شدن هستند، و این ثبات ظاهری را به ماهواره‌هایی نسبت می‌دهد که نمی‌توانند LEDهای با نور آبی را ببینند.

او و دیگران می‌گویند که LEDهای کم‌نورتر، گرم‌تر و حفاظت‌شده می‌توانند فواید بسیاری هم برای آسمان شب و هم برای بودجه‌های انرژی داشته باشند.

جان بَرنتین (John Barentine)، ستاره‌شناسی که او هم از اعضای انجمن بین‌المللی آسمان تاریک است، می‌گوید: «اگر LED ها به درستی به کار روند، می‌توانند زمین را، در این مفهوم که آلودگی نوری را مهار می‌کنند، نجات دهند. اگر از آن‌ها با بی‌دقتی استفاده شود، نتیجه ویرانگر خواهد بود.»

آثار کشنده

در یک صبح پاییزی در سال ۱۹۹۰، درست بعد از طلوع خورشید، مایکل مِشور (Michael Mesure) در منطقه اقتصادی تورنتو، در خیابان‌های بین بلندترین و درخشان‌ترین ساختمان‌های شهر، پرسه می‌زد. این یک کار عادی برای مشور بود، و اغلب ساعات بعد از طلوع خورشید را به جمع کردن تلفات شب گذشته و تلاش به نجات و احیای آن‌هایی که صدمه دیده بودند می‌پرداخت.

او اینطور به یاد می‌آورد: «هرکجا که نگاه می‌کردم، اجساد در سرتاسر پیاده‌روها پخش بودند.»

همانند بسیاری از شهرها، نورهای شب تورنتو مکررا باعث مرگ پرندگان می‌شوند. پرنده‌های گیج، که توانایی دیدشان را به خاطر نور شدید از دست داده‌اند یا فریب نورهای مصنوعی را خورده‌اند، به سمت پنجره‌های درخشان پرواز یا به دیوارهای ساختمان‌ها برخورد می‌کنند، و گاهی ده‌ها متر به پایین می‌افتند.

مشور، که برنامه غیر انتفاعی آگاهی از نور کشنده (Fatal Light Awareness Program)، یا فلَپ (FLAP)، را پایه‌گذاری کرده، تخمین می‌زند که ساختمان‌های تورنتو ده‌ها هزار پرنده را در سال می‌کشند.

گنجشک‌ها، مرغان تنورساز، سازونشین‌ها، چکاوک‌ها، تاجی‌ها و دارخزک‌ها تنها بعضی از گونه‌هایی هستند که در لیست تلفات دیده می‌شوند. بخش بزرگی از این تلفات در روز اتفاق می‌افتد، اما نور مصنوعی شب‌ها را هم مرگبار می‌کند – و در کمال تعجب مشاهده این اثر کار دشواری است.

مشور در گشت‌های صبح زود خود در دهه ۹۰ شاهد این بود که مرغان دریایی جسد پرنده‌ها را از خیابان‌ها جمع می‌کردند.

او می‌گوید: «عجیب نیست که مردم از این مشکل آگاه نیستند. تا وقتی آن‌ها بخواهند به سر کار بروند، اثری از پرنده‌ها باقی نمانده.»

امروز، داوطلبان فلپ هنوز اطراف آن شش برج منطقه اقتصادی ترونتو می‌گردند، تا پیش از این که مرغان دریایی و رفتگران بتوانند پیاده‌روها را تمیز کنند، داده‌هایی به دست آورند.

آن‌ها فهمیده‌اند که اکثر مرگ‌ها در طول بهار و پاییز رخ می‌دهد، یعنی زمانی که نورهای مصنوعی تاثیر شدیدی روی پرنده‌های مهاجر می‌گذارند، مخصوصا آن‌هایی که در طول شب پرواز می‌کنند و نورهای درخشان شهر آن‌ها را فریب می‌دهد به درون محیط‌های شهری می‌کشاند.

تلفات تورنتو را در تعداد شهرهای مشابه در آمریکای شمالی ضرب کنید، و خواهید دید که نورِ بیش از اندازه میلیون‌ها پرنده مهاجر را هر سال می‌کشد.

تشنگی ما برای نور حتی در فواصلی دورتر از شلوغی و ازدحام شهرها موجب مرگ می‌شود. پژوهشگران تا به حال اثرات زیان‌باری را روی گونه‌های مختلفی از جانوان غیر شهری شناسایی کردند، از جمله خفاش‌ها، حشرات، گیاهان، ماهی‌ها، لاک‌پشت‌ها، بی‌مهره‌های دریایی، شامل مرجان‌ها، و حتی نخستی‌ها.

کایلی رابرت (Kylie Robert) در استرالیا روی چرخه تولید مثل والابیِ تامار (Tammar Wallaby) مطالعه می‌کند. این کیسه‌دار کوچک باروری‌اش را با کم شدن سطح نور بعد از انقلاب تابستانی هماهنگ می‌کند، که شش هفته بعد به تولد نوزاد ختم می‌شود، و زمانی که مادران تقاضای بالایی برای غذا دارند، منابع غذایی به وفور وجود دارد.

رابرت، از دانشگاه لا تروب ملبورن، می‌گوید: «والابی‌ها فقط به چند شب با سه دقیقه نور کم نیاز دارند تا برای تولید مثل فعال شوند. مطالعاتی از ۱۴۷ سال پیش وجود دارند که میانگین روزهای تولد را در یک بازه پنج روزه نشان می‌دهند.»

اما رابرت در مطالعه‌اش روی دو اجتماع والابی در جزیره گاردن چیزی متفاوت را مشاهده کرد. یکی از این گروه‌ها در نزدیکی یک پایگاه نیروی دریایی غرق در نور سدیم با فشار بالا، و دیگری در یک محیط بکر زندگی می‌کرد که بیشترین نوسان نور در آن به خاطر تغییرات در هلال ماه بود.

در طول پنج سال مطالعه، والابی‌هایی که در محیط بکر بودند، درست سر وقت، شش هفته پس از انقلاب تابستانی، تولید مثل می‌کردند. اما جمعیت والابی‌هایی که در محیط شهری بودند، یک تاخیر عظیم چهار هفته‌ای داشتند، که می‌تواند منجر به عدم تطابق بین اوج تقاضای غذا و اوج غذای در دسترس شود.

این گروه تفاوت غذای ایجاد شده را با تغذیه روی چمنزارهای آبیاری شده جبران می‌کردند. رابرت گمان دارد که نورهای شب هورمون‌های والابی‌ها را، که معمولا در دوره‌های تاریکی شدید به اوج فعالیت می‌رسند، سرکوب می‌کند.

رابرت می‌گوید: «ما انتظار داریم که اثر مشابهی را در گونه‌های دیگری که به طور فصلی تولید مثل می‌کنند و فعالیت تولید مثل آن‌ها با تغییر در سطوح نور هماهنگ می‌شود، ببینیم.»

ناهمگامی

برای هزاران سال، تغییر ریتمیک روز و شب بر فیزیولوژی ما نیز حاکم بود، فعالیت‌های بیولوژیکی‌ای را فعال می‌کرد که کمک می‌کرد شب‌ها بخوابیم، روزها بیدار شویم و سالم بمانیم.

ریچارد استیونز (Richard Stevens)، اپیدمیولوژیست دانشگاه کانتیکات که برای دهه‌ها مشغول مطالعه پیوندهای بین آلودگی نوری و سلامت انسان بوده، می‌گوید: «فیزیولوژی شب به تاریکی وابسته است. به خواب ربطی ندارد. چیزی که ما نیاز داریم دوره‌های طولانی‌تر فیزیولوژی شب است.»

ارتباط بین نور و بیولوژی از جایی آغاز می‌شود که فوتون‌های نور به شبکیه چشم ما برخورد و سیگنال‌هایی را فعال می‌کنند که به گره‌ای از اعصاب، به نام هسته‌های سوپراکیاسماتیک، می‌رسند؛ این گره تنظیم‌کننده اصلی غده کاجی در مغز است که هورمون ملاتونین در آن تولید می‌شود.

از این راه ملاتونین به طور طبیعی از غروب آفتاب افزایش می‌یابد و در حدود نیمه شب به اوج خود می‌رسد، زنجیره‌ای از واکنش‌ها را فعال می‌کند که چرخه‌های خواب-بیداری را تنظیم می‌کند، دمای بدن را پایین می‌آورد، متابولیسم را کند می‌کند، و هورمون لپتین را افزایش می‌دهد که باعث کاهش اشتها می‌شود.

استیونز می‌گوید: «برای انسان‌ها بسیار مهم بود که در نیمه‌های شب گرسنه نشوند، چون اگر در جستجوی غذا باشید، خودتان به یک غذا تبدیل خواهید شد.»

نورهای برقی، چه یک صفحه مانیتور باشد یا چراغ دستشویی، چه نور شدید خیابان‌ها که از پنجره وارد می‌شود، این ریتم‌های شبانه روزی را با سرکوب نوسان‌های طبیعی متابولیسم مختل می‌کنند.

چاقی یکی از عواقب دخالت نور در فیزیولوژی شب ما است، چرا که به احتمال زیاد با سطح دائما پایین لِپتین پیوند دارد.

بر اساس تعدادی از پژوهش‌ها، گمان می‌رود که سطوح پایین ملاتونین و اختلال در نظم شبانه روزی در بیماری قلبی، دیابت، افسردگی و سرطان – خصوصا سرطان پستان، که به گفته استیونز داده‌های مربوط به آن بسیار متقاعدکننده هستند – نقش دارد.

این عواقب در افرادی که در شیفت شب کار می‌کنند بسیار عمیق‌تر است؛ برای مثال رانندگان کامیون یا خدمه پرواز، که مطالعاتی در زمینه اختلال چرخه‌های شبانه روزی روی آن‌ها انجام شده.

در واقع در سال ۲۰۰۷، سازمان جهانی بهداشت کار شیفتی را به عنوان یک عامل ریسک سرطان اعلام کرد. و در سال ۲۰۱۲، انجمن پزشکی آمریکا هشدار داد که استفاده فراگیر از نور در شب «به طور بالقوه اثرات زیان‌باری روی سلامت و/یا شرایط خطرناکی ایجاد می‌کند».

آثار روانی از دست دادن آسمان شب را نیز نباید دست کم گرفت.

داکر کلتنر (Dacher Keltner)، روانشناس دانشگاه کالیفرنیا، برکلی می‌گوید بوم پرستاره‌ای که شب‌های صاف از بالای سر ما می‌گذرد حسی از شگفتی و ترس برمی‌انگیزد که می‌تواند باعث رفتارهای انسانی مثبت شود.

در مطالعات آزمایشگاهی، شرکت‌کنندگانی که اخیرا این حس را تجربه کرده بودند نمره‌های بالاتری در ارزیابی تفکر علمی کسب کردند و مهربان‌تر، نوع‌دوست‌تر و کمتر مادی‌گرا بودند.

کلتنر می‌گوید: «فیلسوفان نوشته‌اند که چطور یک آسمان بزرگ و زیبا باعث می‌شود احساس کنید جزئی از یک چیز بزرگ هستید، گویی که آن چیزی مقدس و هدفمند است. برعکس، یک آسمان مه‌آلود که به شما نزدیک می‌شود، یا یک آسمان مملو از آلودگی چه بار سنگینی روی آگاهی شما خواهد افکند.»

نجات لاک‌پشت‌های دریایی

اگر نبرد در برابر آلودگی نوری یک قربانی نمادین داشت، احتمالا یک بچه لاک‌پشت دریایی بود.

آثار مهلک نورهای ساحلی روی این جانوران در معرض خطر شاید بین مردم بیشتر از همه شناخته شده باشد. اما حداقل در فلوریدا، مردمی که در تلاش برای نجات لاک‌پشت‌های دریایی هستند، بالاخره دارند ورق را برمی‌گردانند.

لاک‌پشت‌های دریایی تازه از تخم بیرون آمده، از جمله راه‌هایی که برای رسیدن به دریا استفاده می‌کنند، انعکاس نور ماه روی تاج موج‌ها است. اما برج‌ها، استراحتگاه‌ها، کافه‌ها، مراکز خرید، رستوران‌ها و خانه‌ها درست در همان ساحلی که بیش از ۹۰ درصد لاک‌پشت‌های دریایی در ایالات متحده در آن تخم‌ریزی می‌کنند، می‌درخشند.

این نورهای درخشان مانند تعداد زیادی ماه ساختگی هستند و افق‌های درخشان و فریبنده ایجاد می‌کنند، و لاک‌پشت‌های کوچک فریب می‌خورند و انبوهی از آن‌ها در جاده‌ها و حیاط خانه‌ها سردرگم می‌شوند. برای یک لاک‌پشت تازه از تخم بیرون آمده، هر دقیقه روی زمین به معنی فرار از خطرهای بالدار، چرخدار و پادار است.

وقتی خورشید بالا می‌آید، یک لاک‌پشت گم شده و روی زمین گیر کرده، به معنی واقعی کلمه پخته شده است – آب بدنش را از دست داده، دمایش بیش از حد بالا رفته و یک طعمه ساده برای شکارچیان است.

حتی از بین آن‌هایی که راهشان را به اقیانوس پیدا می‌کنند، تعدادی بسیار اندک، یک در ده هزار، تا رسیدن به بلوغ زنده می‌مانند.

دیوید گادفری (David Godfrey)، مدیر اجرایی گروه حفظ لاک‌پشت‌های دریایی در گِینزویل فلوریدا، می‌گوید: «ده‌ها هزار نوزاد لاک‌پشت هر سال راه‌شان را گم می‌کنند. آلودگی نوری یکی از دو دلیل اصلی مرگ لاک‌پشت‌های دریایی تازه از تخم بیرون آمده در سواحل ما است.»

پس او و همکارانش به تدریج اقدام به تنظیم مجدد نور در ساحل فلوریدا کرده‌اند؛ با کمک دستورالعمل‌هایی برای نورپردازی مناسب برای لاک‌پشت‌ها و تقریبا ۱۰ میلیون دلار کمک مالی از بودجه‌های پاکسازی نشت نفت که توسط سازمان ملی آبزیان و حیات وحش به آن‌ها تخصیص داده شده.

آن‌ها بدون تحمیل هیچ هزینه‌ای به مالکان، کارشان را از نقاط اصلی گمراه شده لاک‌پشت‌ها و ملک‌هایی شروع می‌کنند که پیش از وضع مقررات نورپردازی ساخته شده‌اند.

تقریبا ده سال است که این پروژه شروع شده و گادفری می‌گوید مالکان چنان از نورهای جدید و کم‌مصرف‌تر راضی هستند که هر وقت یک یا دو خانه نورپردازی مناسب برای لاک‌پشت‌ها را اجرا می‌کند، مالکان همسایه نیز به سرعت همان کار را انجام می‌دهند.

طراحی جدید نورپردازی سه اصل اساسی را دنبال می‌کند که قادر است نه تنها از لاک‌پشت‌ها، بلکه از انسان‌ها و باقی حیات وحش حفاظت کند. بعضی از این اصول را افراد خانه‌دار می‌توانند اتخاذ کنند، اما بقیه نیازمند این هستند که شهرداری‌ها لامپ‌های خیابانی و دیگر چیزهایی را که در مکان‌های عمومی نصب شده‌اند، عوض کنند.

یک قدم کلیدی این است که نورها نزدیک به زمین نگه داشته شوند. به گفته گادفری به جای استفاده از دیرک‌های ۲۵ فوتی، می‌توان با دیرک‌های ۱۰ فوتی نیز همان نیازها را برآورده کرد.

برای پیاده‌روها، نورهایی که از روی زمین می‌تابند نیز به اندازه لامپ‌هایی که بالای سر عابران هستند موثر خواهند بود. متخصصان آلودگی نوری نیز پیشنهاد می‌دهند تا حفاظ‌هایی دور نورها گذاشته شود تا به طور مستقیم هدف خود را روشن کنند، بدون آن که نور در هر جهت تابیده شود و هدر رود.

خانه‌دارها نیز شاید بتوانند گزینه‌هایی مثل نصب تایمر، تاریک‌کننده یا سنسورهای حرکتی را در نظر بگیرند که نورهای بیرون را فقط در مواقع نیاز روشن می‌کنند.

چیزی که برای حیوانات حساس به نور مهم‌تر است، این است که تجهیزات در فضای باز از LEDهایی با طول موج‌های بلندتر، به جای نورهای روشن و سفید، استفاده کنند.

برای مثال نوزادان لاک‌پشت به لامپ‌هایی که درخششی گرم و کهربایی دارند واکنشی نشان نمی‌دهند.

بر اساس مطالعه‌هایی که بدن ما چگونه به نور آبی-سفید در تلویزیون‌های جدید و اسمارت‌فون‌ها واکنش نشان می‌دهد، این نورهای گرم برای انسان‌ها نیز بهتر هستند.

هرچند جایگزین کردن تجهیزات در ابتدا ممکن است هزینه‌بر باشد، گادفری می‌گوید صرفه‌جویی در هزینه‌ها در بلند مدت اغلب به قبض‌های انرژی که ۷۰ درصد از قبل کمتر هستند منجر می‌شود.

در ساحل فلوریدا نصب نورهای خارجی دوستدار لاک‌پشت‌ها برای یک خانه تک خانواده‌ای بین ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ دلار هزینه دارد؛ این هزینه برای یک آپارتمان کوچک می‌تواند به ۲۵۰۰۰ دلار و برای یک مجموعه بزرگ به ۳۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ دلار برسد.

تا امروز این گروه با صدها مالک در طول ۲۵ مایل ساحل شنی فلوریدا کار کرده و نرخ گمراه شدن لاک‌پشت‌ها را پیش و پس از تغییر نور اندازه گرفته است.

گادفری، با اشاره به این که این کار را در دیگر نقاط مهم تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های دریایی، مثل کاستا ریکا، نیز انجام می‌دهند، می‌گوید: «در روبروی هر ملکی که نور را تغییر دادیم، نرخ گمراه شدن لاک‌پشت‌ها به صفر رسیده. تا زمانی که پول لازم را در اختیار داشته باشیم، به این پروژه ادامه خواهیم داد.»

لذت‌های آسمان شب

رفته رفته که عواقب آلودگی نوری به چشم آمدند، مقررات درباره نورها پدیدار شدند.

کانادا در اواسط دهه ۱۹۹۰ قوانین نورپردازی (و ساخت و ساز) دوستدار پرندگان را تصویب کرد، و حالا شهرهای بسیاری – از جمله تورنتو، واشینگتن دی سی و نیویورک – در پویش‌های خاموش کردن نورها در فصل‌های اوج مهاجرت شرکت می‌کنند.

در سال ۲۰۱۶ انجمن پزشکی آمریکا در برابر شواهد روز افزون حاکی از آثار زیان‌بار LEDهای پرنور برای سلامت انسان، با توصیه اجتماع‌های محلی به «کنترل و به حداقل رساندن نورهای محیط زیستی آبی» واکنش نشان داد.

حتی شهرهایی هستند که به کلی در حال بازسازی نورپردازی‌هایشان هستند تا دوباره آسمان شب را برگردانند و از هدر رفتن انرژی جلوگیری کنند.

فلگ‌استاف در آریزونا اولین شهری بود که به عنوان یک اجتماع آسمان تاریک توسط انجمن بین‌المللی آسمان تاریک طراحی شد، و شیکاگو نیز در حال جایگزین کردن تجهیزات نوری خود است.

تا به حال تردیدها درباره این که نور کمتر و متمرکزتر باعث افزایش جرم یا کاهش امنیت شود، به هیچ داده‌ای متکی نیستند؛ در وست گارفیلد پارک شیکاگو، در واقع گزارش‌های جرم در خیابان‌های نورانی‌تر بیشتر است.

اینطور که به نظر می‌رسد، مردم می‌گویند دیدن نواحی بدون نور در نورپردازی‌های تاریک‌تر ساده‌تر است، چون چشم‌های ما سریع‌تر به تاریکی عادت می‌کند.

برای بعضی از شهرها، از بین بردن آلودگی نوری، در کنار تقویت ارتباط انسان با آسمان شب، همچنین یک راه برای افزایش درآمدهای گردشگری است.

شهر جاسپر در آلبرتای کانادا را در نظر بگیرید. این شهر که در نواحی دور افتاده کوه‌های راکی کانادا واقع شده، بهشتی است برای عاشقان کوهستان، حیات وحش و فضاهای باز. با چند دقیقه رانندگی به خارج از شهر، علاقمندان آسمان شب می‌توانند صفحه درخشان شگفتی‌های شب را، از ستاره‌های اغلب پنهان و ماهواره‌ها گرفته تا شهاب‌سنگ‌ها و شفق‌های قطبی، ببینند.

از سال ۲۰۱۰ این شهر میزبان یک فستیوال سالانه آسمان تاریک در پاییز بوده که هزاران علاقمند را به خود جذب می‌کند. اما ساکنان جاسپر به این که شگفتی‌های آسمان شب فقط خارج از مرزهای شهرشان قابل رویت باشد راضی نیستند.

این شهر حالا با لومیکن (Lumican)، یک کمپانی کانادایی و شریک انجمن بین‌المللی آسمان تاریک، برای جایگزین کردن تمام نورهای خیابانی همکاری می‌کند.

در این برنامه که از تابستان سال ۲۰۱۸ آغاز شده، تقریبا ۴۰۰ نورافکن شهر با LEDهای محافظ‌دار لومیکن جایگزین می‌شوند که دمای آن‌ها بین ۱۷۰۰ تا ۲۲۰۰ کلوین تنظیم شده، و نوری کهربایی و مناسب را ساطع می‌کنند و همزمان طول موج‌های زیان‌بار آبی را محدود می‌کنند.

لارا میچل (Lara Mitchell) از لومیکن می‌گوید: «چیزی که در ابتدا نظر ما را جلب کرد این بود که چقدر این LEDهای خیابانی افتضاح به نظر می‌رسیدند؛ خیلی خیره‌کننده، مانند زندان، و به شدت روشن.»

وقتی او در یافت که این نورپردازی در خیابان‌ها ستاره‌ها را پنهان می‌کند و به اکوسیستم آسب می‌زند، کمپانی لومیکن به مبارزه با آلودگی نوری روی آورد.

در سرتاسر آمریکای شمالی و اروپا پارک‌های آسمان تاریک پدیدار می‌شوند و فستیوال‌هایی مانند فستیوال جاسپر در حال رشد هستند. مردم دوباره دارند با بوم درخشانی که بالای سر ما می‌چرخد ارتباط برقرار می‌کنند و تکنولوژی‌هایی نیز به وفور در دسترس همه قرار می‌گیرد که به انسان‌ها در به دست آوردن دوباره ابهت طبیعی آسمان شب کمک می‌کنند – البته اگر بخواهیم از آن‌ها استفاده کنیم.

کریستوفر کایبا، دانشمندی که آلودگی نوری را در سطح جهانی مطالعه می‌کند، به تابلوی «تراس کافه در شب» اثر ون گوگ به عنوان یک تصویر ایده‌آلش از یک منظره شبانه اشاره می‌کند.

او می‌گوید: «این رویایی از چیزی است که می‌خواهید داشته باشید – دلپذیر، گرم، با نور یکدست. می‌توانید ستاره‌های زیادی را در آسمان ببینید و نمای ساختمان‌ها تاریک است. برای دیدن یک نورپردازی ایده‌آل باید صد و اندی سال به عقب بازگردید.»

پیوست: راه‌حل‌های آلودگی نوری

مالکان خانه، مدیران شهری و افرادی که مسئولیت زیرساخت‌ها را دارند می‌توانند در کنترل آلودگی نوری، کاهش مصرف انرژی و حفاظت از سلامت انسان‌ها و حیوانات، با استفاده از توصیه‌های انجمن بین‌المللی آسمان تاریک و دیگر متخصصان، کمک کنند.

• از لامپ‌های LED و فلوئورسنت فشرده با دمای پایین استفاده کنید.
• از تاریک‌کننده‌ها، سنسورهای حرکتی یا تایمر برای نورپردازی فضای باز استفاده کنید.
• از تجهیزات نوری حفاظ دار که ناحیه تابش نور را به حداقل می‌رسانند و از انحراف آن جلوگیری می‌کنند، استفاده کنید.
• نورهای داخل را که کاربردی ندارند، به خصوص در ساختمان‌های خالی، خاموش کنید.
• تا جایی که می‌توانید تاریکی شب را حفظ کنید. اگر باید بلند شوید، نور دستشویی را خاموش نگه دارید، یا از یک نور قرمز تیره استفاده کنید که فیزیولوژی شب شما را مختل نکند.
• دیوایس‌های خود را یک ساعت پیش از خواب خاموش کنید. اگر امکان دارد، از اپ‌هایی استفاده کنید که نور آبی نمایشگر را فیلتر می‌کنند.
• اگر در یک ساختمان بلند زندگی می‌کنید، پرده‌های کلفت و تاریک به کار ببرید تا از برخورد پرنده‌ها با ساختمان کاسته شود.