آشنایی با بهترین نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی

زمانی که توسعه‌دهندگان کدی را با نرم‌افزارهای ویرایش کد می‌نویسند، این نرم‌افزارها سینتکس را به‌دقت بررسی می‌کنند و در صورت وجود هرگونه خطایی در سینتکس، به‌سرعت در مورد آن هشدار می‌دهند؛ بنابراین توسعه‌دهندگان در صورت استفاده از این نرم‌افزارها دیگر نگران وجود خطاهای احتمالی در سینتکس نخواهند بود. در ضمن قابلیت‌های تشخیص خودکار (Auto indentation) و پر کردن خودکار (auto-completion) باعث افزایش قابل‌توجه سرعت کار و صرفه‌جویی در وقت برنامه‌نویس می‌شوند.

اصلی‌ترین ویژگی‌های نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی به شرح زیر است:

• برجسته‌سازی سینتکس (Syntax highlighting): تعیین رنگ و استایل کد منبع
• تشخیص خودکار (Auto indentation): قابلیت تشخیص متن جدید
• پر کردن خودکار (Auto-completion): واردکردن بخش از سینتکس ساختار به‌صورت خودکار
• تطبیق براکت (Bracket matching یا Brac matching): مطابقت ظاهر براکت‌ها (آکولاد) با یکدیگر در سینتکس‌ها

تفاوت بین نرم‌افزارهای ویرایشگر کد با نرم‌افزارهای محیط توسعه یکپارچه (IDE) و نرم‌افزارهای ویرایشگر متن

نرم‌افزارهای ویرایشگر کد دارای قابلیت‌های بیشتری نسبت به نرم‌افزارهای ویرایشگر متن ساده هستند. نرم‌افزارهای ویرایشگر متن ساده از ویژگی‌هایی مثل برجسته کردن سینتکس و تشخیص‌های خودکار برخوردار نیستند. نرم‌افزارهای IDE نیز فاقد این ویژگی‌ها هستند.

قابلیت نرم‌افزارهای IDE شامل قابلیت‌های رفع باگ (دی‌‌باگ کردن)، ابزارهای ایجاد کد و تعداد زیادی از قابلیت‌های دیگر برای کمک به توسعه‌دهندگان نرم‌افزار می‌شود؛ اما در مقابل نرم‌افزارهای ویرایشگر کد، متناسب با زبان برنامه‌نویسی در حال استفاده، در خود فرایندهای برنامه‌نویسی به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند. این نرم‌افزارها کلیدواژه‌ها و خطاهای مرتبط با سینتکس را مشخص می‌کند

مزایا و معایب استفاده از نرم‌افزارهای ویرایشگر کد

این نرم‌افزارها تنها زمانی می‌توانند به شما کمک کنند که کدی را از صفر بنویسید؛ اما اگر تنها بخواهید کدی را که توسط فرد دیگری نوشته شده است، ویرایش کنید، نرم‌افزارهای IDE بهترین گزینه برای انجام این کار هستند. نرم‌افزارهای IDE برای فهم کدهای نوشته‌شده توسط دیگران، به‌خوبی به شما کمک می‌کنند؛ زیرا همان‌طور که گفتیم کامپایل کردن کد یا رفع باگ‌های آن امکان‌پذیر نیست.

برخی از قابلیت‌های این نرم‌افزارها مثل قابلیت انتخاب تم‌ها و جستجوی موارد مختلف که در هنگام کد نویسی مهم هستند، بهتر از قابلیت‌های نرم‌افزارهای IDE هستند. با استفاده از نرم‌افزارهای ویرایشگر متن می‌توانید به‌جای ویرایش کردن چند خط یا تلاش مکرر برای رفع باگ‌ها با این نرم‌افزارها، بیشتر روی خود فرایند کد نویسی تمرکز کنید.

در ضمن نرم‌افزارهای IDE سخت‌افزارهای سیستم مثل سی پی یو، رم و حافظه سیستم را در مقایسه با نرم‌افزارهای ویرایشگر کد، بیشتر درگیر می‌کنند. نرم‌افزارهای ویرایشگر کد، سخت‌افزارهای مذکور را چندان درگیر خود نمی‌کنند و به همین دلیل سریع‌تر هستند.

ویژگی‌های ضروری برای یک نرم‌افزار برنامه‌نویسی مناسب

نرم‌افزاری را می‌توان بهترین نرم‌افزار برنامه‌نویسی در نظر گرفت که از ویژگی‌های زیر برخوردار باشد:

• پشتیبانی از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف
• پشتیبانی از پلتفرم‌ها و سیستم‌عامل‌های مختلف
• برخورداری از قابلیت‌های کاربردی و مفید (مثل قابلیت‌های ذکرشده)
• برخورداری از قیمت مناسب

اکنون که اطلاعات لازم در مورد نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی را ارائه دادیم، اجازه دهید با چند مورد از بهترین نرم‌افزارها در این زمینه نیز آشنا شویم.

بهترین نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی

در این بخش با نرم‌افزارهایی آشنا خواهیم شد که می‌توان هر یک از آن‌ها را بهترین نرم‌افزار برنامه‌نویسی معرفی کرد. برای اطلاع از بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی می‌توانید به مقاله «معرفی بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی» میدونی مراجعه کنید.

اتم (Atom)

نرم‌افزار ویرایشگر کد منبع و متن اتم توسط شرکت گیت هاب (GitHub) عرضه شده است. این نرم‌افزار ابزاری متن‌باز است که می‌تواند به‌عنوان یک نرم‌افزار IDE نیز استفاده شود. اتم از سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مک او اس پشتیبانی می‌کند و با استفاده از فناوری‌های وب ساخته شده است.

ویژگی‌های شاخص:

• دارای قابلیت داخلی مدیریت پکیج
• دارای گزینه‌های هوشمند در زمینه تکمیل خودکار
• امکان‌پذیر بودن باز‌کردن اپلیکیشن در چند پنجره برای مقایسه
• پشتیبانی از قابلیت ویرایش کد برای پلتفرم‌های مختلف
• ارائه ویژگی‌هایی برای یافتن و جایگزین‌کردن متن و همچنین جستجوی فایل‌ها

مزایا:

• سهولت استفاده
• ارائه ابزارهای ویژه برای توسعه‌دهندگان
• سهولت سفارشی‌سازی رابط کاربری
• جامعه پشتیبانی بسیار خوب
• قابل‌استفاده بودن برای برنامه‌نویسی هم در سطح مبتدی و هم در سطح پیشرفته
• قابل‌استفاده بودن به‌عنوان یک نرم‌افزار IDE

معایب:

• لزوم استفاده از زبان برنامه‌نویسی کافی اسکریپت (یک زبان برنامه‌نویسی مورداستفاده برای کامپایل کردن جاوا اسکریپت)

وب‌سایت

نوت پد پلاس پلاس یا نوت پد++ (++Notepad)

نوت پد++ که از زبان‌های برنامه‌نویسی پی اچ پی، جاوا اسکریپت، اچ تی ام ال و سی اس اس پشتیبانی می‌کند، برای سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس، یونیکس و مک (با استفاده از ابزار شخص ثالث قابل‌استفاده است) قابل‌استفاده است. جدیدترین نسخه این نرم‌افزار نسخه ۷.۵.۸ است. قابلیت برجسته‌سازی کد در این نرم‌افزار برای نوشتن کدها بدون خطا، کمک زیادی به شما می‌کند.

ویژگی‌های شاخص:

• پشتیبانی از قابلیت ضبط ماکروها و پخش آن‌ها
• فراهم‌کردن امکان استفاده از قابلیت‌هایی مثل افزودن بوک مارک‌ها به نرم‌افزار، قابلیت‌های مرتبط با ویژگی یافتن و جایگزین‌کردن (finding and replacing)، تکمیل خودکار و برجسته‌سازی سینتکس جهت تسهیل استفاده از نرم‌افزار
• پشتیبانی از قابلیت مولتی ویو (multi-view): تقسیم‌شدن پنجره نرم‌افزار به دو پنجره زیرمجموعه
• پشتیبانی از چند سند به‌طور هم‌زمان به شکل تب

مزایا:

• غلط‌‌یاب
• سهولت استفاده برای افراد مبتدی
• جامعه پشتیبانی بسیار خوب

معایب:

• بهره‌مندی از ویرایش فایل از راه دور برای زبان‌های برنامه‌نویسی
• ضرورت استفاده از ابزار شخص ثالث در صورت تمایل برای استفاده از نرم‌افزار در مک

وب‌سایت

براکتز (Brackets)

براکتز نرم‌افزار ویرایش متن طراحی‌شده برای ویرایش وب یا توسعه وب است. این نرم‌افزار ابزاری متن‌باز محسوب می‌شود و نسخه 1.13 جدیدترین نسخه این نرم‌افزار است. این نرم‌افزار برای کاربران ویندوز، مک و لینوکس قابل‌استفاده است و از زبان‌های برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت، اچ تی ام ال و سی اساس پشتیبانی می‌کند.

ویژگی‌های شاخص:

• قابلیت گسترش یافتن
• سبک و قدرتمند بودن
• برخورداری از قابلیت لایو پریویو (Live Preview): شما می‌توانید با بهره‌مندی از این قابلیت تغییرات ایجاد‌شده پس از استفاده از کدهای اچ تی ام ال و سی اس اس را بلافاصله در مرورگر خود مشاهده کنید.
• برخورداری از قابلیت ویرایش در خط (Inline Editors): شما با بهره‌مندی از این قابلیت می‌توانید کد یا متن را بدون اینکه لازم باشد بین حالت read only (فقط خواندنی) و edit (ویرایش) سوییچ کنید، مستقیماً در همان محیطی که هستید هم بنویسید و هم ویرایش کنید.

مزایا:

• دستیابی به قابلیت‌های جدید و رفع باگ‌های نرم‌افزار از طریق به‌روزرسانی آن به نسخه‌های جدیدتر
• سهولت سفارشی‌سازی
• امکان مشاهده پیش‌نمایش کد
• برخورداری از جامعه پشتیبانی خوب

معایب:

• عدم برخورداری از قابلیت تکمیل خودکار
• عدم پشتیبانی از پلاگین‌های شخص ثالث
• عدم برخورداری از قابلیت نمایش نرم‌افزار به‌صورت تمام صفحه و همچنین عدم برخورداری آن از قابلیت تقسیم‌شدن پنجره نرم‌افزار به دو پنجره مجزا

وب‌سایت

ویژوال استودیو کد (Visual Studio Code)

ویژوال استودیو کد نیز ابزاری متن‌باز است که می‌توان از آن در ویندوز، مک و لینوکس استفاده و آن را در هر محیطی اجرا کرد. ویژوال استودیو کد نرم‌افزار سبکی محسوب می‌شود. این نرم‌افزار از بسیاری از زبان‌های برنامه‌نویسی پشتیبانی می‌کند که به شرح زیر هستند:

• سی شارپ
• سی اس اس
• اف شارپ
• ایکس ام ال
• پایتون
• لوآ
• بچ (Batch)
• پرل
• آر (R)
• ویژوال بیسیک
• پاورشل
• پی اچ پی
• جید (Jade)
• Ini
• ساس
• کلوژر
• آبجکتیو سی
• اس کیو ال
• راست
• جاوا
• ریزر (Razor)
• گرووی
• لس
• میک‌فایل (Makefile)
• گو
• سوئیفت
• جی‌سان
• اچ تی ام ال
• تایپ اسکریپت
• داکرفایل (Dockerfile): داکرفایل در حقیقت یک سند متنی است
• کافی اسکریپت
• مارک داون

ویژگی‌های شاخص:

• تکمیل خودکار متغیرهای دارای انواع مختلف، تعریف توابع و ماژول‌های واردشده
• رفع باگ‌های نقاط انفصال (breakpoints)، پشته‌های تماس (call stacks) و یک کنسول تعاملی
• قابلیت گسترش و سفارشی‌سازی کد ویژوال استودیو

مزایا:

• سبک بودن
• اشغال نکردن فضای زیاد از حافظه رم

معایب:

• عملکرد کند در لینوکس در برخی از مواقع

وب‌سایت

ویم (Vim)

ویرایشگر متن ویم یکی از نرم‌افزارهای ویرایشگر خوب کنونی است که از صدها زبان برنامه‌نویسی پشتیبانی می‌کند. این نرم‌افزار که برای یونیکس و مک طراحی‌شده، با نام وی (Vi) شناخته می‌شود. جدیدترین نسخه در دسترس این نرم‌افزار نسخه 8.1 است.

ویژگی‌های شاخص:

• برجسته‌سازی نحو
• پشتیبانی از قابلیت ویرایش فایل‌های فشرده
• پشتیبانی از قابلیت تعامل با موس
• غلط‌یاب

مزایا:

• قابلیت ضبط ماکروها
• پشتیبانی از تعداد زیادی از زبان‌های برنامه‌نویسی
• پشتیبانی از قابلیت جستجو و جایگزینی موارد مختلف

معایب:

• دشوار بودن یادگیری
• محدود بودن قابلیت‌های نرم‌افزارهای IDE در این نرم‌افزار

وب‌سایت

بلوفیش (Bluefish)

بلوفیش ویرایشگر متن رایگانی است که می‌تواند در بسیاری از سیستم‌عامل‌ها از جمله ویندوز، مک، لینوکس و سولاریس استفاده شود. این نرم‌افزار که استفاده از آن ساده است، می‌تواند برای برنامه‌نویسی و توسعه وب استفاده شود. بلوفیش از چندین زبان نشانه‌گذاری استفاده می‌کند و سرعت بالایی هم دارد. تعدادی از زبان‌های برنامه‌نویسی مورد پشتیبانی توسط بلوفیش به شرح زیر است:

• اچ تی ام ال
• اچ تی ام ال ایکس
• سی اس اس
• ایکس ام ال
• جاوا اسکریپت
• سی
• سی پلاس پلاس
• پی اچ پی
• جاوا
• گوگل گو
• والا
• ایدا
• کلد فیوژن
• پرل
• اس کیو ال
• دی
• جی اس پی
• پایتون
• روبی
• پایتون
• شل

ویژگی‌های شاخص:

• برجسته‌سازی نحو
• قابلیت تکمیل خودکار
• قابلیت تا‌کردن کد (Code Folding): قابلیتی برای پنهان‌کردن کدها که با هدف پنهان‌کردن برخی از گزینه‌ها در رابط کاربری گرافیکی و نمایش مجدد آن‌ها انجام می‌شود.
• قابلیت هدایت‌کردن کدها (Code Navigation): این قابلیت با هدف ایجاد کدها به‌صورتی که سوئیچ سریع بین فولدرها و فایل‌ها در رابط کاربری امکان‌پذیر شود، استفاده می‌شود
• برخورداری از بوک مارک
• قابلیت گسترش

مزایا:

• پشتیبانی از قابلیت رمزگذاری چندگانه (چندین بار رمزگذاری با تنظیمات متفاوت)
• برخورداری از مرورگر اختصاصی با رمزگذاری خاص

معایب:

• کند‌شدن عملکرد نرم‌افزار در برخی از مواقع

وب‌سایت

تکست‌میت (TextMate)

تکست‌میت ویرایشگر متن اختصاصی برای مک است که می‌تواند برای ۵۰ زبان استفاده شود.

ویژگی‌های شاخص:

• قابلیت جست‌و‌جو و جایگزین کردن در داخل پروژه‌ها
• جفت‌شدن خودکار براکت‌ها
• امکان ضبط‌کردن ماکروها بدون برنامه‌نویسی
• برخورداری از برخی از قابلیت‌های مدیریت پروژه
• امکان‌پذیر بودن انتخاب تم برای برجسته‌سازی نحو

مزایا:

• امکان‌پذیر بودن جستجو و جایگزینی عبارات متداول
• پشتیبانی از قابلیت سوئیچ سریع بین فایل‌ها در داخل پروژه تنها با زدن چند دکمه صفحه‌کلید. موجود قابلیت سوئیچ سریع خودکار در این نرم‌افزار می‌تواند کار کاربران را بسیار راحت کند

معایب:

• عدم برخورداری از یک اعتبارسنج HTML داخلی

وب‌سایت

بهترین نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی پولی

در این بخش با دو نرم‌افزار برنامه‌نویسی پولی نیز آشنا می‌شویم که هر کدام از آن‌ها می‌توانند شایسته عنوان بهترین نرم‌افزار برنامه‌نویسی غیر رایگان باشند.

اولترا ادیت (UltraEdit)

اولترا ادیت به‌دلیل برخورداری از عملکرد بسیار خوب و انعطاف‌پذیری و امنیت بالا، به‌حق می‌تواند شایسته عنوان بهترین نرم ‌افزار برنامه‌‌نویسی پولی باشد. این نرم‌افزار قابلیت‌های بسیار خوبی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به قابلیت فایل‌یاب، کلاینت FTP ادغام‌شده و بسیاری از قابلیت‌های دیگر اشاره کرد.

نسخه اصلی این نرم‌افزار که همان نسخه پولی است، ابزار قدرتمندی محسوب می‌شود و با استفاده از آن می‌توان فایل‌های بزرگ را به‌راحتی ویرایش کرد. در صورت استفاده از این نسخه از نرم‌افزار می‌توانید از به‌روزرسانی‌های مرتبط با تمام نسخه‌های آینده آن رایگان استفاده کنید. استفاده رایگان از نسخه‌های آینده برای کاربران نسخه معمولی (رایگان) نرم‌افزار، نیز امکان‌پذیر است.

ویژگی‌های شاخص:

• امکان‌پذیر بودن بارگذاری و مدیریت فایل‌ها با قدرت و عملکرد بی‌نظیر و همچنین اجرا با سرعت بسیار خوب و سرعت عالی در بارگذاری فایل‌ها
• امکان سفارشی‌سازی، پیکربندی و تغییر پوسته در تمام قسمت‌های اپلیکیشن با تم‌های زیبا. تغییرات مربوط به تغییر ظاهر اپلیکیشن برای تمام محیط اپلیکیشن اجرا می‌شوند و این تغییرات تنها به محیط ویرایشگر محدود نمی‌شوند.
• پشتیبانی از قابلیت ادغام‌کردن چند بخش با یکدیگر مثل خطوط فرمان و قابلیت‌های طراحی‌شده برای توسعه پوسته‌ها

مزایا:

• امکان یافتن، مقایسه کردن و جایگزینی فایل‌های داخلی با سرعتی باورنکردنی
• امکان تشخیص تفاوت‌های بصری بین کدهای شما با استفاده از قابلیتی در داخل اپلیکیشن برای مقایسه فایل
• امکان‌پذیر کردن دسترسی به سرورها و باز کردن فایل‌ها مستقیماً از خود مرورگر FTP و SFTP یا کنسول SSH و Telnet
• برخورداری از حالت‌های ویرایش شش‌ضلعی و ویرایش ستونی که به کاربران در هنگام ویرایش داده‌های فایل‌های خود، انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد
• فراهم کردن امکان تجزیه و تغییر فرمت سریع ایکس ام ال و جی سان با استفاده از ابزارهای مدیریت کننده داخلی

معایب:

• متن‌باز نبودن

قیمت: سالانه ۷۹.۹۵ دلار

وب‌سایت

ساب لایم تکست (Sublime Text)

ساب لایم تکست را نیز می‌توان بهترین نرم‌افزار برنامه‌ نویسی پولی دانست که برای ویندوز، لینوکس و مک او اس قابل‌استفاده است. این نرم‌افزار از زبان‌های برنامه‌نویسی متعددی پشتیبانی می‌کند که تعدادی از آن‌ها به شرح زیر هستند:

• اکشن اسکریپت
• پایتون
• آر
• ریلز (Rails)
• اسکالا
• اپل اسکریپت
• یامل (YAML)
• ایکس‌اس‌ال
• اس کیو ال
• ای‌ اس‌ پی
• تی سی ال
• شل اسکریپت
• آبجکتیو-سی
• میک فایل
• سی
• پی اچ پی
• لوآ
• اچ تی ام ال
• جاوا اسکریپت
• سی پلاس پلاس
• کلوژر
• سی اس اس
• گو
• جاوا

ویژگی‌های شاخص:

• قابلیت تشخیص و مشخص‌کردن خطاهای سینتکس
• قابلیت ایجاد خودکار یک شاخص برای کلاس، روش و قابلیت برای کل پروژه
• قابلیت ارائه گزینه‌های هوشمند برای باز‌کردن فایل‌ها، مراجعه به نمادها و سایر موارد
• فراهم‌کردن امکان ویرایش هم‌زمان چند فایل
• امکان‌پذیر کردن سفارشی‌سازی اکثر بخش‌ها (تقریباً همه بخش‌ها) با استفاده از یک فایل جی‌سان

مزایا:

• امکان انتخاب و ویرایش هم‌زمان چند خط
• راحتی استفاده از نرم‌افزار برای تازه‌کاران

معایب:

• عدم برخورداری از ابزار مدیریت پکیج‌ها
• امکان‌پذیر نبودن چاپ نتیجه خروجی

قیمت: ۸۰ دلار برای خرید لایسنس. استفاده از نرم‌افزار به‌صورت رایگان در دوره‌های محدود نیز امکان‌پذیر است.

وب‌سایت

نتیجه‌گیری

ویرایشگر کد اتم به‌صورت ویژه برای توسعه‌دهندگان ایجاد شده و گزینه خوبی برای برنامه‌نویسان مبتدی و حرفه‌ای است. ساب لایم برای برنامه‌نویسان تازه‌کار اچ تی ام ال و پی اچ پی گزینه خوبی است. نوت پد پلاس پلاس دارای قابلیت‌های خوبی برای برجسته‌سازی کد است.

براکتز ویرایشگر در خط (inline editor) خوبی برای طراحی وب‌سایت است. با این نرم‌افزار می‌توانید تغییرات ایجادشده را سریعاً مشاهده کنید. ویژوال استودیو کد برای زبان‌های ای اس پی دات نت و سی شارپ گزینه خوبی است. ویم هم ویرایشگر خوبی محسوب می‌شود و تنها مشکل آن یادگیری دشوار آن است.

بلو فیش بهترین ویرایشگر سریع پی اچ پی شناخته‌شده است. تکست میت تنها برای مک طراحی شده و اولترا ادیت هم برای مدیریت‌کردن فایل‌های بزرگ، گزینه خوبی است.

سؤالات متداول در مورد بهترین نرم ‌افزار برنامه‌ نویسی