تصاویر جدید از آب راههای باستانی مریخ به فاش شدن رازهای این سیاره سرخ کمک می‌کند. آیا حیات در مریخ وجود داشته است؟
سیاره مریخ، گذشته‌ی مرموز و ناشناخته‌ای دارد. حیات ممکن است در مواد معدنی حوضه هولدن که زمانی سرشار از آب بود، وجود داشته باشد. تصاویر جدید از آب راههای باستانی مریخ نیز به فاش شدن این رازهای سیاره سرخ کمک می‌کنند.
بررسی آثار به جا مانده از آب راههای سیاره مریخ
فضاپیمای مارس اکسپرس از آژانس فضایی اروپا، تصویر چشمگیری از حوضه هولدن در مریخ گرفته است. این حوضه بخشی از منطقه کلیدی برای جستجوی حیات در سیاره سرخ است. بررسی بیشتر این منطقه می‌تواند به آشکار کردن چگونگی جریان آب در سطح مریخ کمک کند.
تصویر زیر حوضه هولدن را نشان می‌دهد. این تصویر در ماه آوریل امسال توسط کاوشگر مارس اکسپرس به ثبت رسید.
تصویر نمای نزدیک از حوضه هولدن در ۲۴ آوریل ۲۰۲۲ توسط دوربین HRSC مارس اکسپرس گرفته شده است و ویژگی‌های زمین شناسی مخزن آب سابق را در نزدیکی دهانه هولدن به عرض تقریبی ۱۵۰ کیلومتر نشان می‌دهد.
حوضه هولدن از مجموعه کانال‌هایی تشکیل شده است که شامل سیستم خروجی Uzboi-Ladon-Morava (ULM) در نیمکره جنوبی مریخ می‌شود.
این سیستم به یک هدف مهم برای مدارگردهای مریخ، مانند مارس اکسپرس تبدیل شده است؛ زیرا دانشمندان معتقدند این احتمال وجود دارد که این مکان زمانی ۹ درصد از آب سیاره مریخ را تخلیه کرده باشد.
قبل از این که مریخ در تقریباً ۴ میلیارد سال پیش آب خود را از دست بدهد احتمالاً، به دلیل تشعشعات شدید خورشیدی به اتمسفر، بخار آب به فضا نشت کرده است، سپس آب به صورت مایع در کانال‌هایی که به Argyre Planitia تخلیه می‌شدند، جریان یافته است.
در واقع آب از این دشت ۱۷۷۰ کیلومتری که عمق آن به ۵/۲ کیلومتر می‌رسد و از طریق دره Uzboi از ناحیه‌ای که اکنون توسط دهانه هولدن مشخص شده است، جریان می‌یافت. سپس آب در حوضه هولدن جمع‌آوری می‌شد و از دره‌های لادون عبور می‌کرد. دره‌های لادون، رودخانه باستانی بود که به حوضه لادون با عرض ۴۴۰ کیلومتری منتهی می‌شد.
تصویر جدید، یک دهانه مجزا را در جنوب و دیوارهای حوضه نشان می‌دهد که شیب آرامی تا عمق حدود ۱۵۰۰ متر زیر سطح مریخ دارد. همچنین ضلع شمال شرقی حوضه هولدن مکانی را نشان می‌دهد که آب از این مخزن به دره‌های لادون می‌رفته است. در این تصویر، ناهمواری زمین که احتمالاً در اثر ذوب شدن یخ آب در زیر سطح مریخ ایجاد شده است نیز قابل مشاهده است.
هر جا آب باشد احتمال حیات نیز وجود دارد
آژانس فضایی اروپا در بیانیه‌ای گفت:
تجربه سیاره خودمان نشان می‌دهد که آب و حیات در کنار هم قرار دارند. دانشمندان مشتاقند بدانند که آیا همین امر می‌تواند در مورد سیاره مریخ میلیاردها سال پیش نیز صادق باشد یا خیر.
خاک‌های دره لادون و حوضه هولدن حاوی فیلوسیلیکات است. این ماده نوعی ماده معدنی از خاک‌هایی است که در اثر برهمکنش سنگ و آب ایجاد می‌شود و به منشأ حیات روی زمین مرتبط است.
فیلوسیلیکات در رسوبات لایه‌ای این مناطق وجود دارد و در گذشته می‌توانست به عنوان مرکز واکنش برای مولکول‌های آلی (بلوک‌های سازنده حیات زمینی) عمل کند.
دهانه هولدن احتمالاً در پی برخورد یک سیارک باستانی شکل گرفته است. از آنجایی که دهانه هولدن هیچ مدرکی دال بر جریان آب از خود نشان نمی‌دهد، دانشمندان بر این باورند که حتما بعد از خشک شدن سیستم ULM شکل گرفته است.
دهانه هولدن اهمیت زمین شناسی و پتانسیل ذخیره شواهدی از حیات باستانی در مریخ دارد و به همین علت به عنوان محل فرود هر دو مریخ نورد استقامت و کنجکاوی در نظر گرفته شد؛ اما در نهایت دهانه جزرو و دهانه گیل به عنوان محل فرود انتخاب شدند.
مارس اکسپرس از سال ۲۰۰۳ از سطح مریخ و جو آن تصویربرداری می‌کند. تصاویر قبلی حوضه هولدن، برجستگی‌ها و شیارهایی را نشان می‌دادند که توسط بادهای مریخی، دهانه‌های برخوردی، رودخانه‌های باستانی، حوضچه‌های گدازه‌ای فسیل شده و آتشفشان‌ها به وجود آمدند.
منبع :space
